Afrykańskie państwo oskarża Apple. W tle zbrodnie wojenne i pranie brudnych pieniędzy

Demokratyczna Republika Konga (DRK) nie ustępuje w swoich działaniach wobec Apple, oskarżając technologicznego giganta o włączanie tzw. minerałów konfliktowych do swojego globalnego łańcucha dostaw. W ramach dochodzenia, które rozpoczęło się w grudniu 2024 roku, belgijski sędzia śledczy został wyznaczony do nadzorowania sprawy, co stanowi istotny krok w międzynarodowej batalii prawnej.

Zespół prawny reprezentujący DRK zarzuca spółkom zależnym Apple we Francji i Belgii poważne przestępstwa, w tym pranie brudnych pieniędzy z minerałów konfliktowych, ukrywanie zbrodni wojennych oraz wprowadzanie konsumentów w błąd co do etycznych standardów ich produktów. Demokratyczna Republika Konga jest kluczowym globalnym dostawcą cyny, tantalu i wolframu – minerałów znanych jako 3T – które są niezbędne w produkcji urządzeń elektronicznych, w tym smartfonów.

Jednak wiele małych kopalni w regionie jest kontrolowanych przez grupy zbrojne oskarżane o naruszenia praw człowieka, takie jak masakry, przemoc seksualna, grabieże i wyzysk pracowników. Zarzuty wobec Apple dotyczą domniemanych działań, które pozwalały na "pranie" minerałów konfliktowych poprzez skomplikowane łańcuchy dostaw, co – według DRK – czyni firmę współwinną przemocy w regionie.

Krytyka certyfikacji ITSCI

DRK kwestionuje również zależność Apple od programu certyfikacji ITSCI (International Tin Supply Chain Initiative), który jest finansowany przez przemysł i ma na celu zapewnienie identyfikowalności minerałów. Program ten spotkał się jednak z ostrą krytyką, w tym zawieszeniem przez Responsible Minerals Initiative (RMI) w 2022 roku, ze względu na poważne obawy o jego skuteczność. Pomimo to Apple wciąż powołuje się na ITSCI jako na jedno z narzędzi weryfikacji swojego łańcucha dostaw.

Belgijski sędzia i dalszy tok sprawy

Choć nazwisko belgijskiego sędziego śledczego nie zostało ujawnione, prawnik DRK określił go jako „poważnego i surowego”, co budzi nadzieje na szczegółowe i bezstronne dochodzenie. Wynik sprawy będzie zależał od ustaleń sędziego, który ma przeanalizować, czy Apple naruszyło międzynarodowe prawo i standardy etyczne.

W grudniu 2024 roku Apple stanowczo odrzuciło zarzuty, twierdząc, że na początku 2024 roku poinstruowało swoich dostawców, aby wykluczyli minerały pochodzące z DRK i Rwandy. Firma podkreśliła swoje zaangażowanie w etyczne pozyskiwanie surowców, wskazując na politykę eliminacji materiałów związanych z konfliktami.

Pomimo to, zespół prawny DRK wyraził ostrożne zadowolenie z deklaracji Apple, ale zaznaczył, że działania firmy będą dokładnie monitorowane, a zarzuty pozostają w mocy.

Minerały konfliktowe i etyka globalnych łańcuchów dostaw

Sprawa Apple rzuca światło na szerzej zakrojony problem minerałów konfliktowych, które wciąż stanowią wyzwanie dla branży technologicznej. Aktywiści i organizacje praw człowieka od lat apelują do globalnych gigantów technologicznych o większą przejrzystość i odpowiedzialność w łańcuchach dostaw. Eksperci zauważają, że włączenie minerałów z regionów dotkniętych konfliktami do produktów codziennego użytku, takich jak smartfony czy laptopy, pogłębia kryzysy humanitarne w miejscach takich jak DRK.

Decyzja belgijskiego sędziego o wszczęciu dochodzenia wobec Apple to kluczowy moment w sprawie, która może mieć szerokie reperkusje dla całej branży technologicznej. Demokratyczna Republika Konga liczy na to, że dochodzenie rzuci nowe światło na praktyki giganta technologicznego i przyczyni się do zwiększenia presji na korporacje, aby działały zgodnie z międzynarodowymi standardami etycznymi.