Zmienili ołów w złoto. Marzenia i legendy to teraz fakty

To, o czym przez stulecia śnili alchemicy, dziś staje się rzeczywistością, choć jedynie na ułamek sekundy i wyłącznie w celach naukowych. Naukowcy z Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) dokonali transmutacji ołowiu w złoto, wykorzystując do tego największy i najsilniejszy akcelerator cząstek na świecie, czyli Wielki Zderzacz Hadronów (LHC).

W przeciwieństwie do fantastycznych wizji, współczesna „alchemia” opiera się na fizyce cząstek elementarnych. W LHC naukowcy zderzają ze sobą jony ołowiu z zawrotną prędkością, osiągając warunki ekstremalnie wysokiej temperatury i gęstości, zbliżone do tych, jakie panowały tuż po Wielkim Wybuchu.

Naukowcy z Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) dokonali transmutacji ołowiu w złoto.

W trakcie analiz przeprowadzanych w latach 2015–2018 badacze zaobserwowali zjawiska, w których jądra ołowiu, przy bliskim zderzeniu, traciły część swoich neutronów i protonów. Ołów posiada zaledwie trzy protony więcej niż złoto, co oznacza, że przy odpowiedniej liczbie utraconych cząstek, może przejściowo „przekształcić się” w złoto. To przejście trwa jednak zaledwie ułamek sekundy, zanim niestabilny atom ulegnie natychmiastowemu rozpadowi.

Złoto, ale nie dla bogactwa

Jak podaje CERN, w wyniku tych eksperymentów udało się uzyskać około 29 pikogramów złota - to mniej więcej jedna bilionowa część grama. W nowszych próbach, dzięki modernizacji LHC, ilość ta została podwojona. Mimo to, wciąż jest to ilość niewyobrażalnie mała, zbyt mała, by wykonać choćby drobny złoty pyłek, nie mówiąc o biżuterii.

Jednak celem naukowców nie jest produkcja złota, lecz lepsze zrozumienie podstawowych procesów fizycznych zachodzących podczas ekstremalnych zderzeń cząstek. Jak podkreśla Marco Van Leeuwen, rzecznik eksperymentu ALICE (A Large Ion Collider Experiment), imponujące jest to, że detektory są w stanie rejestrować zarówno potężne eksplozje cząstek, jak i subtelne zdarzenia, w których powstaje ich tylko kilka, w tym także te, które umożliwiają badanie zjawisk przypominających transmutację jądrową.