AMD AM5 i CUDIMM? Zdaje się, że nie będziemy długo czekać

Mimo że platforma AM5 firmy AMD została od podstaw zaprojektowana z myślą o obsłudze wszystkich funkcji nowoczesnych modułów DDR5, w tym także CUDIMM (Clocked Unbuffered DIMM), to rzeczywistość okazuje się bardziej skomplikowana. Obecne procesory z serii Ryzen 7000 nie obsługują tych pamięci w ogóle, natomiast nowsze serie Ryzen 8000 i Ryzen 9000 oferują jedynie ograniczoną kompatybilność.

CUDIMMy to nowy typ modułów pamięci DDR5 wyposażonych we własny układ zegarowy (clock driver), co poprawia stabilność i jakość sygnału przy bardzo wysokich częstotliwościach transferu danych (od 6400 MT/s wzwyż). Standard JEDEC zakłada wręcz, że każdy moduł DDR5 o takiej przepustowości powinien być już CUDIMM-em.

Ten układ zegarowy wewnątrz pamięci pozwala lepiej synchronizować sygnały, co jest kluczowe przy osiąganiu wysokich prędkości transferu danych. Niestety, nie każdy procesor potrafi z tych rozwiązań korzystać.

Obecne procesory z serii Ryzen 7000 nie obsługują tych pamięci w ogóle, natomiast nowsze serie Ryzen 8000 i Ryzen 9000 oferują jedynie ograniczoną kompatybilność.

Platforma AM5 gotowa, ale jeszcze nie w pełni wykorzystana

Sourabh Dhir z AMD, odpowiedzialny za zarządzanie produktami z segmentu gier i stacji roboczych, potwierdził w rozmowie z Digital Trends, że platforma AM5 ma wszystkie techniczne fundamenty potrzebne do pełnej obsługi CUDIMM-ów. To oznacza, że żadne zmiany sprzętowe nie są wymagane, a jedynie wsparcie na poziomie procesora i oprogramowania.

Na tę chwilę jednak seria Ryzen 7000 jest całkowita niekompatybilność, a instalacja modułu CUDIMM skutkuje brakiem możliwości uruchomienia systemu. Z kolei w przypadku procesorów Ryzen 8000 i 9000 otzymujemy obsługę jedynie w tzw. trybie obejścia (bypass mode), który całkowicie pomija wbudowany sterownik zegarowy pamięci, sprowadzając pracę pamięci do podstawowego trybu DDR5-3200. Oznacza to, że choć system może się uruchomić, to użytkownik nie skorzysta z żadnych zalet CUDIMM-ów bez ręcznego podkręcania (co nie daje żadnych gwarancji stabilności).

Pojawia się światełko w tunelu

Firma MSI ogłosiła, że jej najnowsze płyty główne X870 i X870E są przystosowane do obsługi pamięci CUDIMM z procesorami Ryzen 8000 i 9000. Overclocker MSI, Toppc, wyjaśnił, że nowe płyty wyposażono w ulepszone ścieżki sygnałowe, które zwiększają kompatybilność z pamięciami wysokiej częstotliwości.

Jednak nawet przy współpracy płyty X870 i procesora Ryzen 9000 nie wiadomo jeszcze, jakie dokładnie prędkości transferu będą obsługiwane. Pojawiają się pytania, czy AMD będzie w stanie osiągnąć poziomy zbliżone do platformy Intel Arrow Lake-S, która już teraz wspiera pamięci o przepustowości przekraczającej 9200 MT/s.

Przyszłość CUDIMM-ów w ekosystemie AMD

Choć dziś wsparcie dla CUDIMM-ów w platformie AMD jest ograniczone, eksperci spodziewają się, że pełna kompatybilność pojawi się dopiero wraz z kolejną generacją procesorów Ryzen, być może w 2026 roku. AMD oficjalnie nie zadeklarowało jeszcze daty, kiedy pełna obsługa tych modułów zostanie wdrożona.

Na razie zaawansowane moduły, takie jak Crucial DDR5-6400 CUDIMM, są projektowane głównie z myślą o platformie Intela. Osiągnięcie prędkości rzędu 10 000 MT/s wciąż wymaga specjalnie dobranych modułów i wyższych napięć, co ogranicza ich użycie do entuzjastów OC i platform testowych.