Dyski i RAM wciąż drożeją. Niedobory pamięci mogą potrwać dekadę

Globalny rynek pamięci i nośników danych znalazł się w kryzysie. W miarę jak centra danych obsługujące sztuczną inteligencję pochłaniają coraz większe ilości RAM-u i pamięci masowych, producenci zmuszeni są zamrażać lub podnosić ceny. Branżowi liderzy ostrzegają, że sytuacja może się pogorszyć zanim się ustabilizuje, a skutki odczują nie tylko dostawcy infrastruktury, ale i zwykli konsumenci.

Jeszcze kilka lat temu głównymi odbiorcami pamięci były firmy produkujące sprzęt komputerowy oraz serwerownie. Dziś to już przeszłość. Giganci chmurowi i technologiczni, tacy jak OpenAI, Amazon Web Services czy Microsoft, wykupują ogromne ilości pamięci RAM i przestrzeni dyskowej na potrzeby trenowania modeli językowych i systemów AI. Jak wyjaśnia Simon Chen, prezes Adata, to sytuacja bez precedensu: „W ciągu trzydziestu lat mojej kariery nie widziałem jeszcze, by wszystkie cztery główne linie produkcyjne – RAM, pamięć flash, SSD i HDD – doświadczały jednocześnie niedoborów”.

Branżowi liderzy ostrzegają, że sytuacja może się pogorszyć zanim się ustabilizuje, a skutki odczują nie tylko dostawcy infrastruktury, ale i zwykli konsumenci.

DDR4 odchodzi, ceny szybują

Najbardziej dotkniętym segmentem jest DDR4, czyli poprzednia generacja pamięci operacyjnej, przez lata stanowiąca fundament komputerów PC i serwerów. Producenci stopniowo przenoszą moce przerobowe na DDR5, co powoduje, że starsze moduły stają się droższe od swoich następców.

Według prognoz Chen’a, ceny kontraktowe DDR4 mogą wzrosnąć o 20–30% między końcem 2025 a połową 2026 roku, a ceny detaliczne, jeszcze bardziej. Wzrost dotknie również DDR5, choć w mniejszym stopniu. Równocześnie niskie zapasy dysków twardych (HDD) mają utrzymywać się co najmniej do połowy przyszłego roku. Nasze źródło u innego dużego producenta pamięci potwierdza, że ceny na DDR5 poszybowały w ciągu miesiąca o 40%, a pamięci DDR4 już były drogie i poszły o kolejne 25%. 

Producenci pod presją 

Nawet giganci branży, tacy jak Samsung i SK Hynix, którzy zwiększyli produkcję pamięci o około 30%, nie nadążają za rosnącym popytem ze strony serwerów AI. W efekcie tradycyjny cykl koniunkturalny rynku pamięci został całkowicie zaburzony, bo zamiast spadków po okresach wzrostów, mamy do czynienia z przedłużonym okresem deficytu.

Chen przewiduje, że niedobory potrwają przynajmniej cztery lata, ale niektórzy eksperci mają jeszcze bardziej pesymistyczne wizje. Pua Khein-Seng, dyrektor generalny Phison, uważa, że braki pamięci NAND flash mogą potrwać nawet dekadę, tworząc tzw. supercykl na rynku pamięci masowych.

Konsumenci też zapłacą więcej

Firmy takie jak Samsung, Micron, SanDisk, Western Digital czy Seagate już wprowadziły korekty cen. Wzrost popytu na pamięć rzadko odczytywaną (cold storage), niezbędną w centrach danych AI, spowodował zwiększenie produkcji HDD i SSD, jednak koszty rosną szybciej niż moce przerobowe. Szacuje się, że użytkownicy końcowi mogą zobaczyć wzrost cen dysków i pamięci nawet o 30% w ciągu najbliższego roku. Dla graczy, montażystów komputerów i firm IT oznacza to powrót do czasów, gdy zakup dysku SSD czy dodatkowego RAM-u był poważnym wydatkiem.

Czy bańka AI pęknie?

Niektórzy analitycy ostrzegają, że ten gwałtowny wzrost popytu może być tymczasowy i napędzany „gorączką AI”. Pojawiają się pytania o realne korzyści finansowe inwestycji w sztuczną inteligencję, a jeśli rynek AI rzeczywiście zwolni, obecny niedobór może szybko przerodzić się w nadpodaż. Na razie jednak wszystko wskazuje na to, że boom na sztuczną inteligencję dopiero się rozkręca, a rynek pamięci komputerowych, po raz pierwszy od lat, stał się polem globalnej rywalizacji o każdy gigabajt.