Uważaj na ChatGPT. Twój mózg na tym traci - wyniki badań potwierdzają

Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z MIT sugerują, że nadmierne korzystanie z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji, takich jak ChatGPT, może prowadzić do obniżenia aktywności mózgu i pogorszenia zdolności poznawczych. W badaniu zatytułowanym „Your Brain on ChatGPT: Accumulation of Cognitive Debt when Using an AI Assistant for Essay Writing Task” analizowano wpływ korzystania z dużych modeli językowych (LLM) na pracę mózgu podczas pisania esejów.

W eksperymencie wzięły udział 54 osoby w wieku od 18 do 39 lat, podzielone na trzy grupy: jedna pisała teksty samodzielnie (tzw. „brain-only”), druga mogła korzystać z tradycyjnych wyszukiwarek, a trzecia – z narzędzi AI takich jak ChatGPT. Uczestnicy korzystający z ChatGPT wykazali o 32% niższe zaangażowanie poznawcze w porównaniu do osób korzystających z wyszukiwarek. Co więcej, gdy poproszono ich o samodzielne napisanie eseju bez wsparcia AI, radzili sobie gorzej niż uczestnicy z innych grup.

Grupa pracująca bez wsparcia AI wykazywała nie tylko większą aktywność mózgu, ale również wyższą satysfakcję z wykonanego zadania

Mniej wysiłku – większe ryzyko?

Z jednej strony sztuczna inteligencja ułatwia dostęp do informacji i skraca czas realizacji zadań, z drugiej – może prowadzić do tzw. „odciążenia poznawczego”. W praktyce oznacza to, że użytkownik podejmuje mniej własnych decyzji i analiz, co z czasem może prowadzić do osłabienia umiejętności krytycznego myślenia i samodzielnego rozwiązywania problemów.

Co ciekawe, grupa pracująca bez wsparcia AI wykazywała nie tylko większą aktywność mózgu, ale również wyższą satysfakcję z wykonanego zadania pod względem etycznym. Naukowcy zwracają też uwagę na zjawisko „komory echa”, które – zamiast zaniknąć – może się pogłębiać poprzez treści generowane i sortowane przez algorytmy AI.

Zanim narzędzia takie jak ChatGPT zostaną powszechnie zaakceptowane jako pozytywne dla rozwoju człowieka, konieczne jest dokładne zrozumienie ich wpływu na nasze zdolności intelektualne.

Sztuczna inteligencja uzależnia?

Choć wyniki mogą wydawać się logiczne (pisanie samodzielne angażuje mózg bardziej niż korzystanie z gotowych odpowiedzi), naukowcy podkreślają potrzebę dalszych badań – zwłaszcza długoterminowych. Zanim narzędzia takie jak ChatGPT zostaną powszechnie zaakceptowane jako pozytywne dla rozwoju człowieka, konieczne jest dokładne zrozumienie ich wpływu na nasze zdolności intelektualne.

Na razie badanie MIT nie zostało jeszcze poddane recenzji naukowej, a jego skala była ograniczona. Niemniej jednak, to istotny krok w stronę rozpoznania potencjalnych zagrożeń związanych z coraz większym uzależnieniem od AI.