Europa buduje własny Internet. Startuje DNS4EU - bezpiecznie i anonimowo

Na europejskiej mapie infrastruktury internetowej pojawił się nowy, strategiczny gracz. DNS4EU - pierwszy poważny, paneuropejski system nazw domen (DNS), zaprojektowany z myślą o uniezależnieniu się od amerykańskich gigantów technologicznych rozpoczął oficjalne działanie.

Choć debiut przeszedł niemal niezauważony przez opinię publiczną, specjaliści ds. bezpieczeństwa i decydenci w sektorze IT coraz uważniej przyglądają się tej inicjatywie. Bo DNS4EU to coś więcej niż tylko technologia – to fundament nowej strategii cyfrowej Europy.

Nowy rozdział w historii DNS: Czym jest DNS4EU?

DNS4EU to nie tylko kolejny publiczny resolver DNS, ale przede wszystkim element europejskiej infrastruktury krytycznej – zaprojektowany, rozwijany i hostowany w całości w granicach Unii Europejskiej. Za projektem stoi konsorcjum złożone z renomowanych europejskich instytucji, takich jak CZ.NIC (czeski rejestr domen), Whalebone (czeski lider w dziedzinie cyberbezpieczeństwa), Politechnika Czeska, polski instytut NASK oraz kancelaria prawna Time.lex.

Podstawą technologiczną systemu jest Knot Resolver 6 – silnik open source, wykorzystywany także przez globalnych liderów takich jak Cloudflare. Wersja DNS4EU została jednak rozbudowana o zaawansowaną warstwę bezpieczeństwa i prywatności, której kluczowym elementem jest silnik analizy zagrożeń firmy Whalebone. Przetwarza on dziennie miliony zapytań DNS, porównując je z dynamicznie aktualizowaną bazą ponad 20 milionów złośliwych domen.

Pięć konfiguracji, jedno założenie: bezpieczeństwo i zgodność z RODO

Użytkownicy mają do dyspozycji pięć wariantów konfiguracji DNS, od niesfiltrowanego resolvera po pełną ochronę przed złośliwym oprogramowaniem, phishingiem i reklamami. Każdy z nich wspiera najnowsze protokoły szyfrowania (DoH, DoT), domyślnie stosuje DNSSEC oraz działa w obrębie anycastowej infrastruktury obejmującej 14 krajów UE. (Anycast to technika routingu, która pozwala na przypisanie tego samego adresu IP do wielu serwerów znajdujących się w różnych lokalizacjach geograficznych.)

Co istotne – DNS4EU wdraża bezprecedensowy model prywatności. W przeciwieństwie do usług takich jak Google DNS czy Cloudflare, które przechowują dane przez ponad dobę, DNS4EU natychmiast anonimizuje adresy IP i nie prowadzi żadnych długoterminowych logów. Dane użytkowników pozostają pod pełną kontrolą jurysdykcji UE, co z punktu widzenia RODO stanowi ogromną przewagę.

Dlaczego DNS4EU ma znaczenie strategiczne?

Choć dla wielu użytkowników Internetu DNS to niewidoczna warstwa technologiczna, specjaliści ds. bezpieczeństwa i infrastruktury wiedzą, że to fundament globalnej łączności. Obecnie dominacja takich rozwiązań jak 8.8.8.8 (Google) czy 1.1.1.1 (Cloudflare) sprawia, że ogromna część europejskiego ruchu DNS przechodzi przez serwery w USA, co rodzi obawy zarówno natury bezpieczeństwa, jak i suwerenności prawnej.

Adresy usługi DNS4EU

Bez filtra: 86.54.11.100 / 2a05:fc84::100
Blokada malware: 86.54.11.101 / 2a05:fc84::101
Bezpieczne przeglądanie: 86.54.11.102 / 2a05:fc84::102
Blokada reklam: 86.54.11.103 / 2a05:fc84::103
Pełna ochrona: 86.54.11.104 / 2a05:fc84::104

DNS4EU stanowi europejską odpowiedź na ten stan rzeczy. W sytuacjach kryzysowych – takich jak awarie Cloudflare w 2019 i 2020 roku – rozproszona, niezależna infrastruktura może decydować o dostępności usług publicznych, systemów finansowych czy nawet komunikacji rządowej.

Wywiad zagrożeń w czasie rzeczywistym: przewaga Europy

Jednym z kluczowych atutów DNS4EU jest współdzielona, europejska warstwa wywiadu zagrożeń. Dzięki integracji z platformą MISP i wkładowi instytucji takich jak NASK i Stratosphere Lab, nowo wykryte zagrożenia — w tym domeny generowane algorytmicznie (DGA), złośliwe botnety i kampanie phishingowe — są blokowane w całej sieci w ciągu kilku minut.

W praktyce oznacza to, że zagrożenie wykryte w Polsce może zostać błyskawicznie zneutralizowane również w Hiszpanii czy Austrii. To poziom koordynacji, którego globalni dostawcy często nie są w stanie zapewnić.

Zgodność z NIS2: DNS jako klucz do legalnej działalności

Wraz z wejściem w życie dyrektywy NIS2, europejskie organizacje — zwłaszcza z sektorów finansowego, energetycznego czy telekomunikacyjnego — muszą udowodnić, że nie polegają na zagranicznych usługodawcach w zakresie kluczowej infrastruktury IT. DNS4EU wpisuje się idealnie w te wymagania, oferując kontrolowaną i zgodną z prawem europejskim alternatywę.

Zaawansowana inżynieria pod maską

Od strony technicznej DNS4EU imponuje dopracowaną architekturą. Anycast, agresywne buforowanie, prefetching domen, optymalizacje pod kątem DoH i DoT – wszystko to składa się na bardzo niski czas odpowiedzi (20–30 ms) w największych miastach UE. System automatycznie kieruje zapytania do najbliższych resolverów, priorytetowo traktując geograficzną bliskość, a nie tylko obciążenie serwera.

Rozbudowane systemy anonimizacji, działające na bazie zmienianych codziennie kluczy HMAC, sprawiają, że nawet w przypadku naruszenia bezpieczeństwa system nie ujawnia danych osobowych.

Integracja w środowiskach korporacyjnych

DNS4EU nie jest tylko rozwiązaniem dla użytkowników domowych. Firmy mogą wdrożyć go jako część hybrydowej strategii DNS – obsługując ruch z UE przez DNS4EU, a międzynarodowy przez globalnych dostawców. Krytyczne systemy – jak te działające w sektorze finansowym czy przemysłowym – mogą zyskać dodatkową ochronę i gwarancję zgodności z przepisami. Komercyjni klienci mają też możliwość korzystania z dedykowanych resolverów i dostosowywanych reguł filtrowania.

Projekt DNS4EU może w przyszłości przekształcić się z inicjatywy wspieranej funduszami UE w komercyjnie samowystarczalny model. Partnerstwa z operatorami telekomunikacyjnymi, instytucjami rządowymi i dużymi przedsiębiorstwami wydają się najpewniejszą ścieżką wzrostu. Jeśli konsorcjum udowodni, że możliwe jest połączenie wysokich standardów technicznych z modelem biznesowym, DNS4EU może wytyczyć drogę innym europejskim projektom infrastrukturalnym.