Europejski Bank Centralny - systemy zapasowe nie zadziałały. Przelewy wstrzymane przez awarię

Awaria w systemie płatniczym Europejskiego Banku Centralnego (EBC) spowodowała poważne zakłócenia, opóźniając wypłaty wynagrodzeń i świadczeń socjalnych dla tysięcy osób na początku tego miesiąca. Kryzys mógł doprowadzić do jeszcze większego chaosu, gdyby trwał do piątku, kiedy miliony pracowników sektora publicznego, emerytów i osób otrzymujących zasiłki miały otrzymać swoje przelewy.

Do awarii doszło, gdy system Target 2 Securities (T2S), który obsługuje rozliczenia transakcji finansowych, przestał działać tuż po godzinie 8:00 w czwartek. Dwie godziny później doszło do usterki w systemie Target 2 (T2), który odpowiada za realizację dużych płatności między bankami centralnymi a bankami komercyjnymi.

Awaria sprzętu jest dopuszczalna, ale brak natychmiastowego przełączenia na zapasowe systemy już nie.

Początkowo problem przypisano błędom w bazie danych, co doprowadziło do ręcznego przetwarzania transakcji podczas przestoju systemu. Takie podejście uniemożliwiło natychmiastowe przełączenie na system zapasowy, ponieważ wymagałoby to odtworzenia tej samej usterki.

Dopiero po południu EBC odkrył prawdziwą przyczynę awarii - wadliwy komponent sprzętowy w jednej z czterech tajnych lokalizacji systemu. Pozwoliło to technikom na przeniesienie transakcji na system zapasowy i wznowienie rozliczeń do godziny 18:00. Mimo to prace nad usunięciem zaległości trwały przez całą noc.

Problematyczne procedury awaryjne

Markus Ferber, członek Parlamentu Europejskiego, wyraził zdziwienie, że system nie miał skutecznego mechanizmu zapasowego. „Awaria sprzętu jest dopuszczalna, ale brak natychmiastowego przełączenia na zapasowe systemy już nie” - skomentował. Przedstawiciel EBC podkreślił, że system miał wiele mechanizmów zapasowych, ale bank obecnie bada, dlaczego nie zadziałały zgodnie z oczekiwaniami. Istniejące procedury awaryjne umożliwiają uczestnikom Target 2 wysyłanie płatności innymi metodami, np. poprzez moduł Informacji i Kontroli (ICM). EBC nie ujawnił jednak, dlaczego te mechanizmy zawiodły podczas ostatniej awarii.

Uzyskanie odszkodowania od banku centralnego może być znacznie trudniejsze niż w przypadku prywatnej firmy

W ostatnich latach bank przeprowadził modernizację systemu płatniczego i protokołów zarządzania kryzysowego po serii awarii w 2020 roku. W ramach zaleceń firmy Deloitte wzmocniono systemy zapasowe i poprawiono procedury ciągłości działania. Mimo tych działań obecny incydent budzi wątpliwości co do odporności systemu na przyszłe zakłócenia.

Konsekwencje dla klientów i rynku finansowego

Awaria spowodowała opóźnienia płatności dla tysięcy osób w Grecji i Austrii, a także utrudnienia dla brokerów, których transakcje zostały opóźnione. Niektórzy klienci zostali obciążeni odsetkami za środki, których faktycznie nie otrzymali, co skłoniło ich do rozważenia ubiegania się o odszkodowanie od EBC. Jednak według ekspertów prawnych, takich jak Paul Harris z Osborne Clarke, uzyskanie odszkodowania od banku centralnego może być znacznie trudniejsze niż w przypadku prywatnej firmy.

Aaron Klein z Brookings Institution zauważył, że stworzenie systemu płatniczego, który nigdy nie zawodzi, może być niemożliwe lub nadmiernie kosztowne. „Może to być droższe niż tolerowanie kilkugodzinnego opóźnienia”, stwierdził. EBC wszczął dogłębną analizę awarii, przyznając, że miała ona „negatywne konsekwencje” dla uczestników rynku i ich klientów - czyli, jak widać, pracują tam naprawdę wybitni analitycy.