Encyklopedia AI Elona Muska szerzy dezinformację. Naukowcy alarmują

Nowe badanie amerykańskich naukowców wywołało falę dyskusji wokół Grokipedii – encyklopedii generowanej przez sztuczną inteligencję, którą xAI zbudowało jako alternatywę dla Wikipedii.

Projekt, zapowiadany jako oparte na faktach kompendium wiedzy, według analizy przeprowadzonej przez specjalistów z Cornell Tech opiera się na tysiącach odwołań do materiałów ocenianych jako wątpliwe, stronnicze lub wręcz dezinformacyjne. Autorzy raportu, Harold Triedman i Alexios Mantzarlis, zwracają uwagę na brak mechanizmów kontrolujących jakość źródeł oraz na wyraźną podatność systemu na treści o skrajnych konotacjach politycznych.

Problematyczne wpisy i ślady teorii spiskowych

Analiza setek tysięcy artykułów wykazała szczególną koncentrację kontrowersyjnych źródeł w tematach powiązanych z politykami i gorącymi sporami społecznymi. Jako przykład przedstawiono wpis dotyczący „liczby ofiar Clintona”, czyli teorii spiskowej wielokrotnie obalanej przez media i badaczy. Artykuł odwołuje się do InfoWars, strony znanej z rozpowszechniania sensacyjnych i fałszywych narracji. Podobny problem pojawia się przy powołaniach na media państwowe z Chin i Iranu, skrajnie prawicowe portale amerykańskie, antyimigracyjne witryny oraz strony szerzące pseudonaukowe treści.

Kopie z Wikipedii i brak własnych zabezpieczeń

Raport wskazuje również, że wiele wpisów jest niemal dokładną kopią materiałów z Wikipedii, lecz pozbawioną przypisów i oznaczeń, które pozwalają śledzić genezę treści. Grokipedia częściej niż Wikipedia korzysta ze źródeł określanych jako niewiarygodne, a w przypadku witryn znajdujących się na czarnych listach jest to wynik wielokrotnie wyższy. Badacze konkludują, że system nie wykazuje żadnej widocznej procedury oceny jakości odnośników.

Musk odpowiada w swoim stylu

Prośba o komentarz skierowana do xAI spotkała się z krótką, automatyczną odpowiedzią: „Tradycyjne media kłamią”. Elon Musk wielokrotnie podkreślał, że jego celem jest stworzenie encyklopedii „opartej na prawdzie”. Teraz zapowiada zmianę nazwy Grokipedii na „Encyklopedię Galaktyki”, gdy uzna projekt za wystarczająco dojrzały. Zachęca też użytkowników do współtworzenia platformy, którą przedstawia jako futurystyczną ewolucję Biblioteki Aleksandryjskiej.

Spór o rzetelność i ideologię

Spór o wiarygodność platform ruszył równolegle z rosnącą liczbą oskarżeń kierowanych przez środowiska prawicowe wobec Wikipedii. Musk nazywał ją „Wokepedią”, a w mediach społecznościowych wzywał do zaprzestania wspierania projektu darowiznami. Twórcy Wikipedii odrzucają te zarzuty. Jimmy Wales określa oskarżenia o stronniczość jako niezgodne z faktami, przyznając jednocześnie, że społeczność wolontariuszy ma pola do poprawy.

Wikipedia kontra Grokipedia

Przedstawiciele Wikimedia Foundation podkreślają, że transparentność jest fundamentem ich działania. Proces edytowania artykułów jest publiczny, a każdy wpis zawiera szczegółową historię źródeł. Wskazują, że w przeciwieństwie do Grokipedii treści powstają w sposób otwarty, a nadzór nad nimi sprawuje społeczność, a nie pojedyncza firma. Model oparty na jawności i kolektywnej odpowiedzialności ma być gwarancją stabilności oraz neutralności, której oczekuje globalna społeczność użytkowników.