Karta graficzna NVIDII wykorzystana do rozszyfrowania starożytnego grecko-rzymskiego zwoju

Student studiów licencjackich użył karty GeForce GTX 1070 i sztucznej inteligencji do odszyfrowania słowa w jednym ze zwojów z Herkulanum, co pozwoliło mu wygrać nagrodę w postaci 40 000 dolarów. 

Starożytne zwoje z Willi Papirusów

Miasto Herkulanum zostało pokryte popiołem w wyniku erupcji Wezuwiusza, a ponad 1800 zwojów, które znaleziono w tym miejscu, a konkretniej w tzw. Willi Papirusów, stanowi jeden z najsłynniejszych starożytnych artefaktów. Zwoje te są niezwykle trudne do rozszyfrowania, ale kluczem może być uczenie maszynowe i sztuczna inteligencja.

Student studiów licencjackich użył karty GeForce GTX 1070 i sztucznej inteligencji do odszyfrowania słowa w jednym ze zwojów z Herkulanum.

Źródło: NVIDIA

Obecnie prześwietlanie jest preferowaną metodą czytania starożytnych zwojów bez ich otwierania i potencjalnego powodowania uszkodzeń. Jednak atrament w zwojach Herkulanum jest na bazie węgla, co bardzo utrudnia odróżnienie go od zwęglonych stron samego zwoju przy użyciu zwykłych promieni rentgenowskich.

GeForce GTX 1070 na ratunek

W 2019 roku dr Brent Seales i inni badacze dokonali przełomu, wzmacniając swoje promienie rentgenowskie za pomocą akceleratora cząstek, co umożliwiło zeskanować dwa zwoje. Na początku tego roku te promienie rentgenowskie zostały poddane modelowi uczenia maszynowego, aby atrament był bardziej czytelny. Wyzwanie Wezuwiusza oferuje nagrody każdemu, kto rozszyfruje słowa z dwóch zwojów.

Źródło: Vesuvius Challenge

Luke Farritor, student Uniwersytetu Nebraska-Lincoln i stażysta w Space X, użył swojej starej karty GTX 1070 do wytrenowania modelu sztucznej inteligencji w celu wykrywania „wzorów trzasków”, które wskazują, gdzie znajdował się znak z atramentu. W końcu jego sztuczna inteligencja wyszkolona na dość starej karcie graficznej NVIDII, bez żadnych rdzeni Tensor, była w stanie zidentyfikować greckie słowo πορφυρας, które jest albo przymiotnikiem oznaczającym fiolet, albo rzeczownikiem oznaczającym fioletowy barwnik lub fioletowe ubrania. Odszyfrowanie tego jednego słowa pozwoliło Farritorowi zgarnąć nagrodę w wysokości 40 000 dolarów.

Herkulanum odkryto po raz pierwszy w 1738 r., a w 1750 r. król Neapolu Karol VII nakazał wykopaliska w tym miejscu, co doprowadziło do odkrycia wspomnianej Willi Papirusów. Wkrótce potem o tym miejscu zapomniano, ale odkryto je ponownie w 1986 roku. Willa, która mogła być własnością teścia Juliusza Cezara, Lucjusza Kalpurniusza Piso Caesoninusa, zawierała rzeźby, freski i tytułowe zwoje Herkulanum. W Willi Papirusów odnaleziono także słynne popiersie rzymskiego generała Scypiona Afrykańskiego.