Mają być biegli w Pythonie i w Rosyjskim. Technologiczna rewolucja w wywiadzie

Nowa szefowa brytyjskiego wywiadu zagranicznego MI6 po raz pierwszy publicznie zarysowała kierunek, w którym chce poprowadzić jedną z najbardziej tajnych instytucji świata.

Podczas wystąpienia 15 grudnia w siedzibie Secret Intelligence Service nad Tamizą Blaise Metreweli przedstawiła wizję wywiadu opartego na zaawansowanych technologiach, ostrzegając jednocześnie, że Wielka Brytania funkcjonuje dziś w niejednoznacznej rzeczywistości pomiędzy pokojem a otwartym konfliktem.

Metreweli, która wcześniej pełniła funkcję dyrektora generalnego ds. technologii i innowacji, funkcja znana powszechnie jako „Q”, wyraźnie zaznaczyła, że tempo zmian technologicznych redefiniuje zarówno zagrożenia, jak i możliwości działania służb wywiadowczych.

Wojna, której nie widać na mapach

W swoim przemówieniu nowa szefowa MI6 zwróciła uwagę na zjawisko narastających konfliktów prowadzonych poniżej progu tradycyjnej wojny. Jej zdaniem państwa coraz częściej operują w szarej strefie, wykorzystując narzędzia cybernetyczne, dezinformację i presję technologiczną zamiast klasycznych środków militarnych.

Metreweli wskazała przede wszystkim na Rosję jako państwo systematycznie testujące odporność Zachodu. Opisała działania obejmujące cyberataki na infrastrukturę krytyczną, obecność dronów w pobliżu wrażliwych obiektów oraz kampanie propagandowe nastawione na destabilizację. Eksport chaosu określiła jako element długofalowej strategii, prowadzonej bez formalnego wypowiedzenia wojny.

Technologie rodem z science fiction

Centralnym punktem wystąpienia była rola przełomowych technologii. Metreweli mówiła o jednoczesnym rozwoju sztucznej inteligencji, biotechnologii i komputerów kwantowych, które coraz częściej przenikają się i tworzą narzędzia jeszcze niedawno kojarzone z literaturą science fiction. Jej zdaniem ten technologiczny splot zmienia samą naturę konfliktów i wywiadu.

Zwróciła uwagę na wyścig państw o dominację technologiczną oraz na ryzyko, że algorytmy osiągną wpływ porównywalny z potęgą państw. Hiperspersonalizowane systemy oddziaływania uznała za nowy wymiar kontroli i potencjalny wektor konfliktu, trudny do wykrycia i jeszcze trudniejszy do neutralizacji.

Społeczeństwo na froncie informacyjnym

Nowa szefowa MI6 podkreśliła, że przeciwdziałanie dezinformacji nie może ograniczać się do działań służb specjalnych. Jej zdaniem konieczne jest zaangażowanie całego społeczeństwa, zaczynając od edukacji najmłodszych. Mówiła o potrzebie uczenia dzieci krytycznego podejścia do źródeł informacji oraz rozpoznawania mechanizmów algorytmicznych, które celowo wzmacniają emocje, w tym strach i poczucie zagrożenia.

W tym kontekście technologia przestaje być wyłącznie narzędziem w rękach państwa, a staje się elementem codziennego życia obywateli, narażonych na wpływ cyfrowych kampanii manipulacyjnych.

Człowiek w centrum wywiadu

Pomimo silnego akcentu położonego na nowe technologie, Metreweli wyraźnie zaznaczyła, że w wywiadzie kluczową rolę nadal odgrywa człowiek. Jej zdaniem informacja wymaga osądu, a złożoność współczesnego świata domaga się jasnych decyzji, których nie da się całkowicie zautomatyzować. Sztuczna inteligencja ma wspierać analityków i oficerów operacyjnych, a nie ich zastępować.

Ta wizja wiąże się z głęboką zmianą kompetencyjną wewnątrz MI6. Metreweli zapowiedziała, że od funkcjonariuszy oczekuje się swobody w pracy z kodem i danymi porównywalnej z umiejętnością pracy ze źródłami ludzkimi. Znajomość języków programowania ma stać się równie naturalna jak biegłość językowa czy doświadczenie operacyjne.

Od funkcjonariuszy oczekuje się „tak swobodnego posługiwania się liniami kodu, jak w przypadku źródeł ludzkich, tak swobodnej znajomości Pythona, jak w przypadku wielu innych języków”.

Nowe otwarcie i większa transparentność

Metreweli, pierwsza kobieta na stanowisku szefa MI6 i jedna z nielicznych osób publicznie występujących w imieniu tej służby, zapowiedziała kontynuację ostrożnego otwierania się na społeczeństwo. Wspomniała o inicjatywach takich jak Silent Courier, uruchomiony niedawno portal w darknecie, który umożliwia bezpieczną komunikację z zagranicznymi informatorami.