Nowe przepisy UE uderzą w nastolatków. Rewolucyjne przepisy już w tym roku

W Parlamencie Europejskim rozpoczęła się debata, która może na nowo zdefiniować relację dzieci i młodzieży z Internetem. Ustawodawcy wezwali do wprowadzenia minimalnego wieku 16 lat dla korzystania z mediów społecznościowych i towarzyszy opartych na sztucznej inteligencji bez zgody rodziców. Jednocześnie zaproponowano całkowity zakaz dla użytkowników poniżej 13. roku życia, nawet jeśli ich opiekunowie wyrażą zgodę.

Wniosek przyjęła Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, a jego autorką jest duńska europosłanka Christel Schaldemose. W jej ocenie dzieci są zbyt narażone na manipulacje cyfrowe i nie są w stanie samodzielnie chronić swojej prywatności w środowisku napędzanym przez algorytmy.

Platformy pod presją regulacji

Projekt przewiduje dotkliwe sankcje dla firm, które nie dostosują się do przepisów. W praktyce oznacza to grzywny oraz możliwość nałożenia zakazów na platformy działające w Europie. Organy unijne chcą wykorzystać narzędzia wynikające z Ustawy o usługach cyfrowych (DSA), by monitorować serwisy internetowe i skuteczniej egzekwować przepisy.

W dokumencie wskazano, że głównym celem jest ograniczenie dostępu dzieci do szkodliwych treści oraz ograniczenie mechanizmów uzależniających. Parlament Europejski opowiada się za zakazem stosowania algorytmów opartych na zaangażowaniu użytkownika w przypadku kont należących do nieletnich. Proponowane przepisy obejmują również wyłączenie funkcji przypominających hazard, takich jak skrzynki z łupami w grach wideo.

Koniec z kidfluencingiem i komercyjnym dzieciństwem

Szczególną uwagę zwrócono na zjawisko „kidfluencingu”, w którym dzieci są wykorzystywane jako twarze kampanii reklamowych lub zarabiają na własnych kanałach w mediach społecznościowych. Europosłowie postulują wprowadzenie zakazu monetyzacji treści tworzonych przez nieletnich. Uważają, że komercyjna aktywność dzieci w sieci prowadzi do presji społecznej, ryzyka uzależnienia i nieodwracalnych skutków psychologicznych.

Debata wokół ochrony dzieci w sieci nabiera znaczenia w kontekście rosnącego wpływu algorytmów i sztucznej inteligencji. Parlament chce również uregulować kwestie dotyczące manipulacyjnych chatbotów i aplikacji wykorzystujących AI do generowania nieodpowiednich treści. W dokumencie pojawił się nawet postulat zakazu aplikacji umożliwiających tworzenie nagich zdjęć innych osób bez ich zgody.

Europejska ofensywa przeciw uzależnieniu cyfrowemu

Nadchodzące głosowanie plenarne w dniach 24–27 listopada może rozpocząć nowy rozdział w historii europejskiej polityki cyfrowej. Projekt popiera większość krajów członkowskich, w tym 25 z 27 państw Unii, a także Norwegia i Islandia. Szefowa Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, zapowiedziała utworzenie panelu ekspertów, który do końca roku ma przedstawić propozycję wspólnego wieku „pełnoletności cyfrowej”.

Rosnące obawy dotyczące wpływu mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne młodzieży doprowadziły do podobnych decyzji w innych krajach. Australia w 2024 roku wprowadziła zakaz korzystania z mediów społecznościowych dla osób poniżej 16. roku życia. Unia może pójść w jej ślady, argumentując, że brak działań naraża dzieci na problemy psychologiczne, cyberprzemoc i ekspozycję na treści o charakterze ekstremistycznym.

Nowa mapa Internetu w Europie

Wprowadzenie granic wiekowych wymagałoby stworzenia systemów weryfikacji tożsamości użytkowników. Oznaczałoby to konieczność potwierdzania wieku przez rodziców lub opiekunów, a tym samym nową warstwę kontroli w serwisach społecznościowych i platformach AI. W praktyce objęłoby to takie usługi jak YouTube, TikTok, Instagram czy interaktywne chatboty.

Krytycy ostrzegają przed nadmierną inwigilacją i tworzeniem systemu cyfrowego nadzoru, który może zagrażać prywatności wszystkich użytkowników. Zwolennicy uważają natomiast, że bez drastycznych kroków Europa nie poradzi sobie z falą uzależnień, depresji i cyberprzemocy wśród młodzieży.

Przedstawiony projekt nie jest jeszcze ostateczny, ale jego przyjęcie przez komisję wskazuje na rosnącą determinację Unii, by objąć Internet ścisłym nadzorem w imię ochrony najmłodszych użytkowników.