Płyty główne destabilizują napięcie i niszczą Ryzeny. Kryzys ASRocka

Coraz więcej użytkowników skarży się na martwe procesory z serii Ryzen 9000. Popularny YouTuber technologiczny Tech Yes City postanowił zbadać sprawę i przeprowadził testy na płytach głównych różnych producentów i wykrył niepokojące różnice w sposobie dostarczania napięcia SoC, zwłaszcza w przypadku konstrukcji od ASRock.

W ostatnich tygodniach pojawiają się coraz liczniejsze doniesienia o uszkodzonych procesorach AMD Ryzen z serii 9000, wliczając w to Ryzena 7 9800X3D. Do tej pory brakowało jednoznacznych odpowiedzi, co stoi za nagłymi awariami układów — aż do teraz.

Na trop potencjalnej przyczyny wpadł Ryan z kanału Tech Yes City, który postanowił dokładnie przetestować nowe procesory AMD na różnych płytach głównych. Jego śledztwo wskazuje na możliwe źródło problemu — niestabilne i zbyt wysokie napięcia SoC, szczególnie zauważalne w przypadku płyt głównych marki ASRock.

Dochodzenie Tech Yes City: ASRock na celowniku

W serii testów Bryan porównał, jak różne płyty główne dostarczają napięcie SoC — parametr wpływający na stabilność i żywotność procesora. Na tapet trafiły modele Ryzen 7 7700 oraz Ryzen 7 9800X3D, pracujące na popularnych płytach głównych, w tym ASRock X870E Taichi Lite oraz ASUS X870E Crosshair Hero.

Wyniki testów ujawniły niepokojące zjawisko: napięcie SoC na płytach ASRock znacząco waha się w czasie, nawet przy pracy w domyślnych ustawieniach. W przypadku ASRock X870E Taichi Lite, napięcie często przekraczało wartość 1,250 V, sięgając aż 1,270 V — co wykracza poza wartości zalecane i obserwowane u konkurencji. Dla porównania, większość innych płyt — takich jak wspomniany ASUS — utrzymuje stabilne napięcie w okolicach 1,20 V, z ewentualnymi drobnymi korektami.

Ślady pinów i fizyczne uszkodzenia

Zachowanie płyt ASRock może mieć poważne konsekwencje. Bryan wskazał, że podwyższone i niestabilne napięcia mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń fizycznych procesora, co już znalazło potwierdzenie w praktyce. Wśród użytkowników Reddita i forów technicznych pojawiło się blisko 200 przypadków martwych procesorów, często z tzw. "szarymi śladami" na pinach — klasycznym objawem przepalenia. Sam Bryan doświadczył pierwszego takiego przypadku, gdy jego Ryzen 9 9950X uległ uszkodzeniu podczas pracy na płycie ASRock X870 Steel Legend.

Kto jest winny: płyta główna czy procesor?

Jak zauważa Tech Yes City, nie da się jednoznacznie obarczyć winą tylko ASRocka. Z technicznego punktu widzenia to procesor "dyktuje" wymagane napięcie SoC, które następnie jest realizowane przez płytę główną. Problem może więc wynikać z nieoptymalnej współpracy obu komponentów, co czyni sprawę jeszcze trudniejszą do jednoznacznego rozstrzygnięcia.

Niemniej jednak wyjątkowa niestabilność napięcia w płytach ASRock stawia tę firmę w szczególnie niekorzystnym świetle. Bryan sugeruje, że potrzebna jest pilna aktualizacja BIOS-u, która ograniczy maksymalne wartości i ustabilizuje dostarczane napięcie.

Co możesz zrobić, by zminimalizować ryzyko?

Do czasu oficjalnych działań ASRocka użytkownicy mogą sami zadbać o większe bezpieczeństwo swoich procesorów. Bryan zaleca, by ręcznie ustawić napięcie Uncore (część odpowiadająca za napięcie SoC) w BIOS-ie, ograniczając je do bezpiecznych wartości poniżej 1,250 V. Może to nieco ograniczyć możliwości OC, ale znacząco zmniejszy ryzyko trwałych uszkodzeń.