Powstanie polski rejestr porno. Będą blokady i weryfikacja wieku na podstawie dokumentów

Ministerstwo Cyfryzacji przedstawiło projekt ustawy mający na celu ochronę małoletnich przed dostępem do treści pornograficznych w internecie. Zgodnie z nowymi przepisami, dostawcy takich treści będą zobowiązani do wdrożenia skutecznego mechanizmu weryfikacji wieku użytkowników. W przeciwnym razie ich strony trafią na listę domen podlegających blokadzie.

Ministerstwo Cyfryzacji zaprezentowało projekt ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych w internecie. Dokument, opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji, przewiduje nałożenie na dostawców treści pornograficznych obowiązku stosowania skutecznych metod weryfikacji wieku użytkowników. W przypadku niewdrożenia takich rozwiązań, strony internetowe oferujące niezweryfikowany dostęp do materiałów pornograficznych trafią do specjalnego rejestru prowadzonego przez NASK (Naukową i Akademicką Sieć Komputerową) i zostaną zablokowane przez dostawców internetu.

Nowe zasady weryfikacji wieku użytkowników

Zgodnie z projektem, dostawcy treści pornograficznych będą musieli wdrożyć systemy uniemożliwiające dostęp do ich stron osobom niepełnoletnim. Mechanizmy weryfikacji wieku mają być bardziej zaawansowane niż obecnie stosowane metody, takie jak proste potwierdzenie pełnoletniości za pomocą przycisku „Tak, mam ukończone 18 lat”.

Projektodawca podkreśla, że dotychczasowe narzędzia kontroli rodzicielskiej nie są wystarczające i że konieczne jest stworzenie ustawowych mechanizmów regulujących dostęp do treści pornograficznych przez dzieci i młodzież.

Jakie metody weryfikacji będą dopuszczalne?

Ministerstwo Cyfryzacji wskazuje, że skuteczna weryfikacja wieku może opierać się na:

• logowaniu przez bankowość elektroniczną,
• użyciu karty kredytowej jako potwierdzenia pełnoletniości,
• portfelach tożsamości cyfrowej,
• innych metodach, które zagwarantują rzetelność i skuteczność.

Każdy dostawca będzie mógł wybrać metodę, ale musi ona spełniać określone wymogi bezpieczeństwa i prywatności. Minister cyfryzacji, w porozumieniu z prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) oraz po konsultacjach z prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), określi szczegółowe wytyczne dotyczące stosowanych metod.

Blokada stron bez weryfikacji wieku

Nowe przepisy przewidują także możliwość blokowania stron pornograficznych, które nie wprowadzą skutecznej weryfikacji wieku. Prezes UKE uzyska uprawnienia do przeprowadzania kontroli dostawców treści pornograficznych. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, operatorzy takich stron mogą zostać:

• ukarani finansowo,
• wpisani na listę stron podlegających blokadzie,
• zablokowani przez dostawców internetu w Polsce.

Lista domen internetowych oferujących dostęp do treści pornograficznych bez uprzedniego mechanizmu weryfikacji wieku będzie prowadzona przez NASK. Strony z tego rejestru zostaną objęte blokadą, co oznacza, że ich treści staną się niedostępne dla użytkowników w Polsce.

Podmioty wpisane na listę stron podlegających blokadzie będą miały możliwość złożenia odwołania do prezesa UKE, a następnie skierowania sprawy do sądu administracyjnego.

Obejście blokad – problem nie do rozwiązania?

Autorzy projektu dostrzegają potencjalne problemy związane z obejściem blokad przez użytkowników o większej wiedzy technicznej. Korzystanie z VPN (wirtualnej sieci prywatnej), pozwalającego na ukrycie lokalizacji użytkownika, może umożliwić dostęp do zablokowanych stron.

Jednak – jak podkreśla Ministerstwo Cyfryzacji – darmowe wersje VPN mają ograniczenia dotyczące przepustowości, a płatne usługi nie są powszechnie dostępne dla niepełnoletnich użytkowników. Zdaniem resortu, nawet jeśli część internautów będzie próbowała obejść przepisy, ich skuteczność powinna istotnie ograniczyć masowy dostęp dzieci i młodzieży do nieodpowiednich treści.

Czy pornografia powinna być jednoznacznie zdefiniowana?

Interesującym aspektem projektu jest podejście Ministerstwa Cyfryzacji do kwestii definicji pornografii. W projekcie nie określono precyzyjnie, jakie treści będą objęte ograniczeniami.

„W polskim prawie karnym, a także w ustawie o radiofonii i telewizji, pojęcie treści pornograficznych istnieje, ale nie zostało jednoznacznie zdefiniowane. Kwestia ta pozostaje w gestii orzecznictwa” – czytamy w ocenie skutków regulacji (OSR). Oznacza to, że decyzja o tym, które strony powinny podlegać blokadzie, będzie oparta na interpretacji obowiązujących przepisów oraz analizie konkretnych przypadków przez odpowiednie instytucje.

Projekt ustawy wciąż jest na etapie konsultacji legislacyjnych. Jeśli zostanie przyjęty w obecnym kształcie, Polska stanie się jednym z krajów Unii Europejskiej, które wprowadzają surowe regulacje dotyczące dostępu do treści pornograficznych przez osoby niepełnoletnie. 

Przypomnijmy, że jeszcze w połowie ubiegłego roku założenia były całkowicie odmienne. Proponowana ówcześnie blokada miała być dobrowolna, na wniosek użytkownika i ułatwiać wprowadzenie ograniczeń w domach, gdzie nie każdy umie ustawić i skonfigurować DNS'y na routerze. Najwyraźniej uznano takie rozwiązania za niewystarczające.

Zastanawiająca jest jednak chęć regulacji tego dość wrażliwego obszaru. Istnieją przecież darmowe narzędzia (AdGuard, NextDNS i wiele innych), które umożliwiają stosunkowo proste uchronienie najmłodszych przed szkodliwymi treściami. Piszemy o tych najmłodszych, bo nieco starsi szybko rozpracują wszelkie blokady, a wbrew temu co mówią przedstawiciele rządu, wystarczy tu zwykły VPN, co często oferują nawet przeglądarki internetowe. Weryfikacja wieku budzi jednak ogromne obawy o prywatność i gromadzenie preferencji seksualnych obywateli. Pomijając już przerzucenie obowiązku weryfikacji tak wrażliwych danych na dostawców stron pornograficznych i przekazywanie im swojej tożsamości. Tylko czekać na pierwsze wycieki danych z dokumentów i tego co kto lubi oglądać.