Rosjanin oskarżony o kradzież krytycznych tajemnic technologicznych. Dostał 20-letni zakaz

Ministerstwo Azylu i Migracji Holandii podjęło zdecydowane kroki wobec byłego pracownika ASML, nakładając na niego 20-letni zakaz wjazdu do kraju.

Jak informuje holenderski portal NOS, mężczyzna, powiązany z Rosją, jest podejrzewany o kradzież poufnych dokumentów technologicznych dotyczących produkcji półprzewodników, co miało rzekomo posłużyć rosyjskiemu przemysłowi w obejściu międzynarodowych sankcji. Zakaz wjazdu na tak długi okres jest w Holandii niezwykle rzadkim środkiem, stosowanym niemal wyłącznie w sprawach związanych z bezpieczeństwem narodowym.

ASML jest jedną z najważniejszych na świecie firm technologicznych — produkującą najnowocześniejsze maszyny do fotolitografii EUV.

ASML, holenderski gigant technologiczny, odgrywa kluczową rolę w światowym przemyśle półprzewodników. Firma produkuje maszyny do litografii EUV (ekstremalnie ultrafioletowej), które są wykorzystywane przez największych producentów mikroprocesorów, takich jak Intel, Samsung czy TSMC. Technologia ta umożliwia tworzenie zaawansowanych układów scalonych w technologii sub-5nm, co jest kluczowe dla przyszłości komputerów, smartfonów i innych urządzeń. ASML stoi na czele innowacji, które Chiny i Rosja starają się osiągnąć, ale ich działania są ograniczone przez sankcje gospodarcze i technologiczne. Po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku kraj ten znalazł się w szczególnie trudnym położeniu, pozbawiony dostępu do zaawansowanych technologii, takich jak maszyny EUV.

43-letni inżynier, który wcześniej pracował zarówno dla ASML, jak i dla Mapper Lithography – mniejszej firmy zajmującej się maszynami litograficznymi, przejętej przez ASML po jej bankructwie w 2018 roku – został oskarżony o kradzież poufnych dokumentów. Informacje te miały dotyczyć instrukcji obsługi mikroprocesorów i zostały rzekomo sprzedane w celu wsparcia rosyjskiego przemysłu półprzewodników. Według doniesień medialnych, inżynier miał sprzedać skradzione dane za dziesiątki tysięcy euro, co mogło wspomóc Rosję w osiągnięciu technologicznych ambicji, takich jak produkcja chipów w technologii 7nm do 2028 roku. Obecnie Rosja jest w stanie wytwarzać jedynie przestarzałe układy w technologii 65nm, co znacząco ogranicza jej zdolności technologiczne.

ASML reaguje na oskarżenia

ASML potwierdziło swoje zaangażowanie w sprawę i poinformowało, że złożyło odpowiedni raport w związku z działalnością podejrzanego byłego pracownika. Firma odmówiła jednak podania szczegółowych informacji na temat trwającego postępowania, powołując się na toczący się proces sądowy. Holenderska prokuratura również zachowuje powściągliwość w komentowaniu sprawy, a prawnik oskarżonego nie ujawnia szczegółów. Wiadomo, że podejrzany przebywa w areszcie, a jego rozprawa wstępna odbędzie się w sądzie w Rotterdamie.

Szpiegostwo technologiczne jako narzędzie geopolityczne

Sprawa związana z ASML to kolejny przykład eskalacji konfliktu technologicznego na linii Wschód-Zachód. Rosja, podobnie jak Chiny, próbuje nadrobić zaległości w technologii półprzewodników, aby uniezależnić się od zachodnich sankcji. Jednak brak dostępu do zaawansowanych technologii, takich jak litografia EUV, pozostaje poważną przeszkodą dla tych państw. Chiny, choć bardziej zaawansowane technologicznie, wciąż nie mogą przekroczyć bariery technologii 5nm z powodu sankcji USA. Rosja natomiast stara się naśladować ten model, zapowiadając budowę własnych skanerów litograficznych do 2028 roku, co – biorąc pod uwagę obecne ograniczenia – stanowi niezwykle ambitny i nieco nierealny cel.