Rosja przegina. Jantar to szpiegowski statek badający podmorskie kable NATO

Śledztwo „Financial Times” ujawniło, że rosyjski okręt Jantar przez wiele miesięcy prowadził działania rozpoznawcze wzdłuż wybrzeży Europy.

Jednostka, oficjalnie zarejestrowana jako cywilny oceanograficzny statek badawczy, według raportu w rzeczywistości pełni funkcję wojskowego okrętu szpiegowskiego i została wyposażona w zaawansowany sprzęt do śledzenia i mapowania infrastruktury podmorskiej. Największe zaniepokojenie wzbudziło jego zainteresowanie kablami, które stanowią fundament łączności sojuszników NATO.

Strategiczne znaczenie podmorskich kabli

Kable ułożone na dnie oceanów przesyłają dane między kontynentami. To nimi płynie niemal cała cyfrowa komunikacja, ogromna część transakcji finansowych, a także sygnały wojskowe. Ostatnie incydenty, takie jak przerwanie łącza między Finlandią a Szwecją czy podejrzenia sabotażu na Morzu Bałtyckim, uwypukliły, jak wrażliwa jest ta infrastruktura. Raport wskazuje, że Jantar celowo kierował się w rejony newralgiczne, w tym nad kable łączące Norwegię z archipelagiem Svalbard.

Dowody z satelitów i radarów

Dziennikarze dotarli do danych z satelitów Europejskiej Agencji Kosmicznej. Obrazy radarowe miały pokazać, że jednostka podejmowała próby ukrycia swojej obecności w pobliżu Morza Irlandzkiego i Kanału La Manche. Mapy opublikowane w raporcie wskazują na wielokrotne postoje Jantara w miejscach, gdzie znajdują się kable przesyłowe o znaczeniu strategicznym.

Tajemnicza organizacja GUGI

Za misją Jantara stoi rosyjska struktura wojskowa znana jako Gławnoje Uprawlenie Głubokowodnych Issledowanii. Organizacja posiada dziesiątki wyspecjalizowanych jednostek, okrętów podwodnych i pojazdów głębinowych. Według ustaleń FT Jantar to jedynie fragment większej operacji, a jego działania są częścią długotrwałej kampanii polegającej na monitorowaniu i potencjalnym przejmowaniu infrastruktury podmorskiej państw zachodnich.

Groźba dla Zachodu

Eksperci zwracają uwagę, że możliwości techniczne Jantara obejmują wypuszczanie miniaturowych okrętów podwodnych zdolnych do manipulowania kablami. Oznacza to zarówno możliwość przechwytywania przesyłanych danych, jak i ryzyko fizycznego uszkodzenia lub zaminowania sieci. Możliwe jest nawet, że Rosja mogłaby zakłócać sygnały czasowe przesyłane kablami, zakłócając częstotliwość sygnałów, co mogłoby zakłócić rynki obrotu o wysokiej częstotliwości i inne „branże wrażliwe na czas”.

Reakcja i odpowiedź NATO

Państwa sojusznicze od lat wiedzą o rosnącej aktywności rosyjskich jednostek głębinowych. Brytyjska marynarka wojennej rozpoczęła prace nad projektem Bastion Atlantycki, zakładającym rozmieszczenie czujników i autonomicznych dronów podwodnych. Celem jest wzmocnienie ochrony kabli, które w przypadku Wielkiej Brytanii odpowiadają za 99 procent transmisji cyfrowej.

Rosja pod presją sankcji

Raport wskazuje, że aktywność Jantara została ograniczona po 2022 roku, gdy sankcje gospodarcze uderzyły w rosyjską gospodarkę i sektor militarny. Nie zmienia to jednak faktu, że działania tej jednostki są regularnie odnotowywane na wodach Europy, co podsyca obawy o możliwość eskalacji w obszarze niewidocznej, lecz krytycznej infrastruktury.