Programiści odwracają się od SQL. Pierwszy raz wylatuje z TOP 10

Rosnąca popularność AI i systemów NoSQL wypiera klasyczne rozwiązania. Ranking TIOBE na czerwiec 2025 przynosi historyczny spadek SQL poza pierwszą dziesiątkę.

W czerwcowej aktualizacji prestiżowego rankingu języków programowania TIOBE doszło do zaskakującego wydarzenia: SQL po raz pierwszy w historii wypadł z pierwszej dziesiątki najpopularniejszych technologii wykorzystywanych przez programistów. Język, który od dekad stanowi fundament pracy z relacyjnymi bazami danych, znalazł się na 12. miejscu, notując spadek o cztery pozycje względem roku poprzedniego. Jego aktualna ocena popularności wynosi 1,55% – to najniższy wynik w historii zestawienia.

Zmiana paradygmatu w zarządzaniu danymi

SQL (Structured Query Language), opracowany w 1974 roku, przez dekady stanowił podstawę zarządzania relacyjnymi bazami danych w systemach takich jak MySQL, PostgreSQL czy Oracle Database. W ciągu ostatnich kilkunastu lat stał się nieodzownym elementem infrastruktury większości aplikacji – od systemów bankowych po media społecznościowe.

Jednak rosnąca rola sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i analityki big data doprowadziła do zmiany kierunku zainteresowań programistów. Nowe technologie operują głównie na niestrukturalnych i półustrukturalnych danych, dla których NoSQL – nierelacyjne systemy baz danych – okazują się znacznie bardziej efektywne.

NoSQL: elastyczność i wydajność

Systemy NoSQL, takie jak MongoDB (baza dokumentowa), Redis (klucz-wartość) czy Cassandra (rozproszona baza kolumnowa), zyskują przewagę dzięki łatwości skalowania, wysokiej wydajności i większej elastyczności modelowania danych. Jak podkreśla CEO TIOBE, Paul Jansen, to właśnie eksplozja popularności sztucznej inteligencji stanowi jeden z głównych czynników wypierania SQL:

„W świecie AI dane rzadko są uporządkowane. Modele językowe, systemy rekomendacyjne, silniki predykcyjne – wszystkie te rozwiązania korzystają z ogromnych wolumenów niestrukturalnych informacji. NoSQL świetnie sobie z nimi radzi.”

Jansen zaznacza jednak, że spadek SQL nie oznacza jego końca:

„SQL nie zniknie. Przez dziesięciolecia pozostanie istotnym narzędziem pracy z danymi – szczególnie w sektorach korporacyjnych i finansowych.”

Zwiększone zapotrzebowanie na technologie NoSQL nie pozostaje bez odpowiedzi ze strony dostawców klasycznych systemów RDBMS. MySQL obsługuje już natywnie dane w formacie JSON, co pozwala na przechowywanie i manipulowanie danymi niestrukturalnymi bez rezygnacji z relacyjnych mechanizmów.

Podobnie IBM, który według informacji z lutego 2025 r. planuje przejąć firmę DataStax, twórcę AstraDB – chmurowej bazy danych NoSQL opartej na Apache Cassandrze. Tego typu inwestycje pokazują, że rynek nie traktuje SQL i NoSQL jako konkurentów, lecz raczej jako komplementarne technologie do zarządzania zróżnicowanymi zbiorami danych.

TIOBE: nie tylko o językach, ale i o trendach

Ranking TIOBE tworzony jest na podstawie analizy liczby specjalistów, szkoleń, kursów oraz wyników w popularnych wyszukiwarkach internetowych. Choć nie pokazuje on jakości języka ani liczby linii kodu napisanych w danym języku, to stanowi dobry barometr popularności i trendów w branży IT.

W tegorocznym zestawieniu dominację utrzymuje Python, który osiągnął rekordowy wynik 25,87%, umacniając swoją pozycję jako preferowany język dla programistów AI i data science. Tuż za nim znalazły się C++ (10,68%), C (9,47%), Java (8,84%) oraz C# (4,69%). Spośród liderów jedynie C# zanotował spadek popularności.

W dolnej części tabeli również widać przetasowania – Rust spadł z 17. na 18. miejsce, MATLAB z 18. na 21., a Assembler zanotował największy zjazd, lądując na przedostatniej, 19. pozycji.

Języki się zmieniają – potrzeby również

Analitycy TIOBE zauważają interesującą paralelę: spadek popularności SQL przypomina sytuację języków statycznie typowanych, takich jak Java i C++, które ustępują miejsca dynamicznie typowanym językom jak Python. To zjawisko odzwierciedla ogólną ewolucję w świecie programowania: szybki rozwój, większa zwinność i rosnące zapotrzebowanie na technologie gotowe do obsługi nieprzewidywalnych i ogromnych zbiorów danych.

Choć SQL nie zniknie z krajobrazu technologicznego, jego era dominacji może powoli dobiegać końca – nie z powodu swojej nieefektywności, lecz przez zmieniający się charakter danych i rosnącą presję na szybkość, skalowalność i elastyczność w świecie opartym na sztucznej inteligencji.