Tesla ujawnia powiązania finansowe firm Elona Muska. Miliony dla SpaceX, xAI i... rodziny prezesa

Nowy dokument złożony przez Teslę w amerykańskiej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) ujawnia sieć wzajemnych transakcji między spółką a licznymi firmami Elona Muska – w tym SpaceX, xAI, The Boring Company, a także przedsiębiorstwami prowadzonymi przez członków jego rodziny. Przez 2024 i początek 2025 roku Tesla przekazała dziesiątki milionów dolarów na rzecz projektów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z osobami pełniącymi kierownicze funkcje w spółce.

Z dokumentów wynika, że SpaceX – należący do Muska gigant przemysłu kosmicznego – otrzymał od Tesli około 2,4 mln dolarów w 2024 r. oraz kolejne 100 tys. dolarów do lutego 2025 r. w ramach „umów handlowych, licencyjnych i wsparcia”, których szczegóły nie zostały ujawnione. Firmy mają wspólne zespoły ds. materiałów i wcześniej korzystały z tych samych systemów ERP, co sugeruje powiązania operacyjne.

„Tesla to rodzinny biznes, podszywający się pod spółkę publiczną.” - skomentował Leo KoGuan, jedn z dużych akcjonariuszy Tesli.

Co więcej, od 2016 roku Tesla płaci SpaceX za korzystanie z należącego do tej drugiej firmy odrzutowca Elona Muska. W 2024 r. koszty te wyniosły 800 tys. dolarów, a do lutego 2025 r. – kolejne 40 tys. dolarów. Transakcje tego typu są zgłaszane corocznie, jednak wciąż budzą kontrowersje ze względu na możliwy konflikt interesów.

xAI: tajemniczy gigant zasilany przez Teslę

Największe kwoty ujawnione w raporcie dotyczą xAI – nowej spółki Muska działającej w obszarze sztucznej inteligencji. Firma ta zapłaciła Tesli niemal 200 milionów dolarów w 2024 roku i kolejne 37 milionów w ciągu pierwszych dwóch miesięcy 2025 r. W przeważającej części były to zakupy akumulatorów Megapack, które mają zasilać centra danych xAI.

Jednak relacje między firmami wydają się bardziej złożone. Musk przyznał, że przekierował wysokowydajne komputery NVIDIA, przeznaczone pierwotnie dla Tesli, do xAI, tłumacząc to brakiem gotowości infrastruktury. Wzbudziło to krytykę wśród analityków i inwestorów – jak to możliwe, że xAI, firma dopiero co założona, potrafiła w ciągu trzech tygodni uruchomić własne centrum danych, a Tesla nie?

The Boring Company i tajemniczy tunel

Ponad 3,6 mln dolarów – tyle kosztowały Teslę usługi The Boring Company w 2024 roku. Do lutego 2025 r. firma zapłaciła kolejne 800 tys. dolarów. Choć nie podano szczegółów, wszystko wskazuje na to, że chodzi o budowę tunelu łączącego terminal końcowy Cybertrucka w Gigafactory Texas z placem załadunkowym. Krytycy zwracają uwagę, że projekt może być kosztownym kaprysem, a nie uzasadnionym logistycznie rozwiązaniem.

Ochrona osobista Elona Muska i... pokazy dronów jego brata

Tesla przekazała również 2,8 mln dolarów firmie ochroniarskiej należącej do Muska, zapewniającej mu ochronę osobistą w 2024 roku, oraz 500 tys. dolarów w pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku. To więcej niż w 2023 r., gdy wydano 2,4 mln dolarów. Jeśli trend się utrzyma, w 2025 r. kwota może przekroczyć 3 mln dolarów.

Innym rodzinnym beneficjentem jest Kimbal Musk, brat Elona i członek zarządu Tesli. Firma zapłaciła jego firmie Nova Sky Stories 300 tys. dolarów za pokaz dronów w 2024 roku. Dla wielu analityków to kolejny przykład transakcji, która bardziej przypomina przysługę niż racjonalny zakup biznesowy.

Na liście znalazła się także firma Redwood Materials, prowadzona przez JB Straubela – współzałożyciela i byłego CTO Tesli, który niedawno powrócił do jej zarządu. W 2024 roku firma ta zapłaciła Tesli ponad 30 mln dolarów za materiały przeznaczone do recyklingu, a w pierwszych miesiącach 2025 r. kolejne 600 tys. dolarów.

Rodzinny interes czy konflikt interesów?

Zgodnie z wymogami SEC, Tesla jako spółka publiczna zobowiązana jest do ujawniania wszelkich transakcji z osobami powiązanymi. Jednak coraz więcej głosów wskazuje, że granice między „zdrową synergią” a konfliktem interesów zaczynają się zacierać.