Najnowsze Ubuntu wjeżdża na pełnej, akurat na koniec Windows 10

Canonical udostępnił najnowsze wydanie swojej dystrybucji Linuxa – Ubuntu 25.10 Questing Quokka. System wprowadza serię zmian technicznych, które wskazują kierunek rozwoju całego ekosystemu. Najważniejszą z nich jest zastosowanie bezpiecznych dla pamięci implementacji narzędzi systemowych napisanych w języku Rust. To krok, który może wyznaczyć nowy standard w zabezpieczaniu systemów operacyjnych klasy open source.

Nowe wydanie Ubuntu wprowadza bezpieczne dla pamięci wersje podstawowych narzędzi systemowych dzięki projektom uutils i sudo-rs. Canonical zdecydował się na integrację tych rozwiązań, by zwiększyć odporność systemu na błędy i luki związane z zarządzaniem pamięcią. Tradycyjne narzędzie sudo wciąż jest dostępne, ale teraz jego alternatywa w Rust staje się domyślną opcją w środowisku.

Rust uniemożliwia kompilację kodu, który potencjalnie prowadziłby do naruszeń pamięci. W konsekwencji, wdrożenie narzędzi napisanych w tym języku istotnie zmniejsza ryzyko exploitów i błędów w krytycznych elementach systemu. Canonical od kilku wydań intensywnie testował podejście memory-safe, a Ubuntu 25.10 jest pierwszym wydaniem, w którym widać jego dojrzałą realizację.

Nowe jądro Linux 6.17 i przełom na ARM

Ubuntu 25.10 dostarczane jest z jądrem Linux 6.17, które rozszerza wsparcie dla zagnieżdżonej wirtualizacji na platformach ARM, w tym NVIDIA Grace i AmpereOne. Dzięki temu programiści mogą uruchamiać hiperwizory wewnątrz maszyn wirtualnych, testując rozbudowane środowiska CI/CD i precyzyjnie izolując procesy.

Nowe jądro przygotowuje również grunt pod natywną obsługę technologii Intel TDX. Canonical planuje pełną implementację tej funkcji w Ubuntu 26.04 LTS, kierując ją do użytkowników pracujących nad poufnymi obliczeniami i projektami AI. Równolegle dodano wsparcie dla profilu RVA23, który został niedawno zatwierdzony jako standard bazowy dla kompilacji RISC-V, co umacnia pozycję Ubuntu wśród systemów gotowych na nową architekturę.

GNOME 49 i nowe aplikacje użytkowe

Środowisko graficzne GNOME zostało zaktualizowane do wersji 49. Wśród zmian znalazły się nowe elementy interfejsu, w tym możliwość sterowania multimediami i zasilaniem bezpośrednio z poziomu ekranu blokady. Canonical wprowadził też nową przeglądarkę obrazów Loupe oraz emulator terminala Ptyxis, który zastępuje dotychczasowe rozwiązania.

Aktualizacja kładzie nacisk na zgodność z Europejskim Aktem o Dostępności (EAA). Ulepszono kontrast interfejsu, nawigację za pomocą klawiatury i współpracę z czytnikami ekranu. W panelu App Center i w ustawieniach użytkownicy mogą liczyć na większą czytelność i lepsze dopasowanie do różnych trybów pracy.

Nowe kodeki i wydajniejsze multimedia

Użytkownicy, którzy podczas instalacji wybiorą opcję „Zainstaluj ograniczone dodatki”, otrzymają natywne wsparcie dla kodeka Bluetooth AAC oraz sprzętowo przyspieszane nagrywanie ekranu w GNOME. Zmiany te wpływają na płynność pracy w środowisku graficznym, szczególnie na urządzeniach mobilnych i laptopach z niskim poborem energii.

Narzędzia dla programistów – Python 3.14, Rust 1.85 i .NET 10

Ubuntu 25.10 to również wydanie skierowane do deweloperów. System zawiera zaktualizowany zestaw narzędzi, w tym OpenJDK 25, Python 3.14 RC3, Golang 1.25 oraz GCC 15. Rust 1.85 został zintegrowany jako kompilator domyślny, a nowsza wersja 1.88 jest dostępna w repozytoriach. Wydanie wprowadza także wersję zapoznawczą kompilatora języka Zig dla architektur amd64 i arm64.

Zaktualizowano również środowisko .NET – dostępna jest wersja zapoznawcza .NET 10 oraz odświeżona wtyczka Snapcraft, która ułatwia konfigurację monorepozytoriów i integrację z MSBuild. Canonical rozszerzył także dostępność PowerShella – teraz jest on dostępny w formie pakietu snap dla architektur arm64, ppc64el i s390x.

Canonical wyznacza nowy kierunek rozwoju

Ubuntu 25.10 Questing Quokka to edycja przejściowa, ale jej znaczenie wykracza poza zwykłą aktualizację pakietów. Rustowe implementacje podstawowych narzędzi, zmodernizowane jądro i poszerzone wsparcie architektur wskazują na wyraźny kierunek – bezpieczeństwo, otwartość i przygotowanie pod przyszłość AI.

Data wydania nowego Ubuntu nie jest przypadkowa. Twórcy zdążyli przed zakończeniem wsparcia dla Windows 10, licząc, że część użytkowników zdecyduje się wybrać właśnie Ubuntu, którey (wraz z forkami jak Mint), jest często polecane użytkownikom przesiadającym się z Windowsa.