UE pionierem w regulacjach sztucznej inteligencji. Ustawa wyznacza nowy standard dla świata

Dokonując przełomowego posunięcia o dalekosiężnych konsekwencjach, Unia Europejska osiągnęła historyczne porozumienie w sprawie pierwszego na świecie kompleksowego rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji (AI).

Unijna Unia Europejska przyjęła przełomowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję, zakazując między innymi manipulacyjnych systemów ocen społecznych oraz technologii rozpoznawania emocji w miejscach pracy. To wydarzenie stanowi znaczący krok w globalnym wyścigu o uregulowanie AI, czym wyróżnia się UE jako pionier kompleksowego podejścia do regulacji w tej dziedzinie. W porównaniu do innych państw, jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania czy Chiny, UE wyprzedziła konkurencję, ustanawiając wytyczne, które mogą stać się wzorcem dla regulacji sztucznej inteligencji na całym świecie.

Unia Europejska doszła do porozumienia w zakresie regulacji sztucznej inteligencji. Jest to pierwsze tego typu porozumienie na świecie.

Zgodnie z nowymi przepisami, organy nadzoru rynku będą monitorować modele AI na szczeblu krajowym, a utworzone zostanie Biuro ds. Sztucznej Inteligencji, mające koordynować działania na terenie całej Unii. Warto zaznaczyć, że Biuro AI będzie egzekwować normy dotyczące modeli AI o ogólnym zastosowaniu i zapewni globalne standardy za pomocą niezależnego panelu ekspertów naukowych.

W trakcie negocjacji jeden z najbardziej kontrowersyjnych punktów dotyczył regulacji systemów „generatywnej sztucznej inteligencji”, takich jak przykład ChatGPT OpenAI, zdolnych do tworzenia tekstów, obrazów czy nawet muzyki o jakości porównywalnej z ludzką. Obawy o wpływ tych systemów na rynek pracy, prywatność oraz prawa autorskie stanowiły istotny aspekt debaty. Negocjatorzy osiągnęli kompromis, wymagając przejrzystości oraz dokumentacji technicznej tych zaawansowanych systemów, a także zaostrzając kontrolę nad tymi, które stanowią "ryzyko systemowe".

Ta ambitna „ustawa o sztucznej inteligencji” otwiera drogę ku etycznemu i odpowiedzialnemu rozwojowi AI, jednocześnie minimalizując potencjalne zagrożenia związane z tą przełomową technologią. Początkowo, w 2021 roku, UE wprowadziła swoje pierwsze regulacje dotyczące sztucznej inteligencji, lecz ekspansja generatywnej sztucznej inteligencji skłoniła urzędników do aktualizacji propozycji. Komisja aktywnie wspiera współpracę w dziedzinie sztucznej inteligencji, dążąc do zwiększenia konkurencyjności i ugruntowania zaufania w oparciu o wartości Unii Europejskiej. W białej księdze z 2020 roku dotyczącej sztucznej inteligencji przedstawiono wizję ekosystemu opartego na doskonałości i zaufaniu, co doprowadziło do obecnego porozumienia politycznego. Wspólne Centrum Badawcze (JRC) odegrało kluczową rolę w kształtowaniu ustawy o sztucznej inteligencji, włączając klasyfikację ryzyka, terminologię oraz wymagania techniczne.

Po maratonie negocjacji, osiągnięte porozumienie ustanawia klarowne ramy regulacyjne dla sztucznej inteligencji w całej Unii Europejskiej. Systemy AI zostają sklasyfikowane na trzy poziomy z uwzględnieniem ich ryzyka: minimalnego, wysokiego i niedopuszczalnego. Te o minimalnym ryzyku podlegać będą ograniczonym regulacjom, natomiast te uznane za wysokie ryzyko, np. w medycynie czy niektórych dziedzinach egzekwowania prawa, będą podlegać surowym wymogom. Ustawa zakazuje także niektórych „niedopuszczalnych” praktyk związanych ze sztuczną inteligencją, w tym manipulacyjnych systemów punktacji społecznej i technologii rozpoznawania emocji stosowanych w miejscach pracy.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, zaznaczyła: „Sztuczna inteligencja już teraz odmienia nasze życie codzienne, a to tylko początek. Inteligentne zastosowanie AI obiecuje ogromne korzyści dla gospodarki i społeczeństwa. Dlatego z radością przyjmuję dzisiejsze porozumienie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustawy o sztucznej inteligencji”.

„Unijny akt o sztucznej inteligencji to pierwsze w historii kompleksowe ramy prawne dotyczące sztucznej inteligencji na całym świecie. Jest to zatem moment historyczny. Ustawa o sztucznej inteligencji przenosi europejskie wartości w nową erę. Dzięki skupieniu przepisów na możliwych do zidentyfikowania zagrożeniach dzisiejsze porozumienie będzie wspierać odpowiedzialne innowacje w Europie” – dodała.

Oto niektóre z najważniejszych wniosków wynikających z nowego rozporządzenia:

• Podejście oparte na ryzyku : systemy sztucznej inteligencji są kategoryzowane na podstawie potencjalnych zagrożeń i odpowiadających im poziomów regulacji.
• Przejrzystość i dokumentacja : firmy opracowujące systemy sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka muszą dostarczyć szczegółową dokumentację techniczną i przestrzegać wymogów w zakresie przejrzystości.
• Zakaz niedopuszczalnych praktyk : niektóre praktyki sztucznej inteligencji uznane za szkodliwe dla jednostek lub społeczeństwa są wyraźnie zakazane.
• Skupienie się na generatywnej sztucznej inteligencji : dla tych potężnych modeli ustanowiono szczegółowe regulacje, zapewniające przejrzystość i ograniczające ryzyko.
• Międzynarodowe przywództwo : unijna ustawa o sztucznej inteligencji ustanawia światowy standard w zakresie regulacji dotyczących sztucznej inteligencji, wpływając na inne kraje, aby poszły w jej ślady.

Porozumienie polityczne wymaga formalnego zatwierdzenia przez Parlament Europejski i Radę, zanim zacznie obowiązywać. Po przyjęciu nastąpi okres przejściowy, zanim ustawa o sztucznej inteligencji zacznie obowiązywać. Komisja zainicjuje pakt na rzecz sztucznej inteligencji obejmujący dobrowolne zobowiązania mające na celu wypełnienie tej luki.