UE uchwala ustawę o sztucznej inteligencji. To legalizacja masowego nadzoru biometrycznego

Parlament Europejski (PE) przyjął ustawę dotyczącą sztucznej inteligencji – projekt legislacyjny, nad którym prace rozpoczęto w 2021 roku, jako środek zapobiegający masowej inwigilacji opartej na danych biometrycznych – projekt jednak zmienił się o 180 stopni i teraz wprowadza inwigilację AI jako element prawa.

Nowa ustawa wejdzie w życie w maju tego roku, po otrzymaniu „zatwierdzenia” Rady UE, a następnie będzie stopniowo wdrażana od 2025 roku. Unia Europejska ogłosiła przyjęcie ustawy o sztucznej inteligencji jako „przełomowe” wydarzenie i chwali ją za zapewnienie zabezpieczeń dotyczących „ogólnego celu” sztucznej inteligencji, a także za „ograniczenie wykorzystania systemów identyfikacji przez organy ścigania”. UE podkreśla również, że ustawa promuje nie tylko bezpieczeństwo i zgodność, ale także innowacyjność. „Ma na celu ochronę praw podstawowych, demokracji, praworządności i zrównoważenia środowiskowego przed sztuczną inteligencją wysokiego ryzyka, przy jednoczesnym pobudzaniu innowacji i zapewnieniu Europie (UE) pozycji lidera w tej dziedzinie” – czytamy w komunikacie prasowym.

Choć początkowo ustawa dotycząca AI miała chronić nas przed masową inwigilacją, to jest wręcz przeciwnie. Projekt całkowicie zmieniono, umożliwiając wykorzystywanie kamer z rozpoznawaniem twarzy w przestrzeni publicznej.

Jednak posłowie do Parlamentu Europejskiego z Partii Piratów mocno sprzeciwiali się pomysłowi i zagłosowali przeciwko ustawie. Twierdzą, że proces powstawania ustawy o sztucznej inteligencji był oparty na negocjacjach trójstronnych (między PE, Komisją Europejską i Radą UE), które nie były wystarczająco transparentne i doprowadziły do zmiany pierwotnego pomysłu, który teraz "efektywnie umożliwia wprowadzenie podatnego na błędy oprogramowania do kamer do monitorowania twarzy i rozpoznawania twarzy w przestrzeni publicznej" – napisał na swoim blogu poseł do Parlamentu Europejskiego Patrick Breyer.

Breyer określił te i inne narzędzia, które obecnie ma do dyspozycji rząd UE – takie jak monitorowanie miejsc publicznych w czasie rzeczywistym, "klasyfikacja rasowa i nienaukowa sztuczna inteligencja" – jako instrumenty autorytarne, które zagrażają przekształceniu demokracji w "państwa zaawansowanej technologicznie inwigilacji".

Czeska Partia Piratów wyraża dezaprobatę wobec nowego prawa, zauważając, że poseł do Parlamentu Europejskiego Marcel Kolaja podkreślił, że nowe przepisy zawierają elementy, które według niego "de facto" ustanawiają podstawę prawną do masowego szpiegowania obywateli za pomocą urządzeń wykorzystujących technologię biometryczną, takich jak kamery.

"Takie kamery, wyposażone w sztuczną inteligencję, są w stanie rozpoznawać twarze ludzi i dzięki temu śledzić, kto, gdzie, kiedy i z kim był. Ustawa o sztucznej inteligencji powinna była zakazać takiego orwellowskiego narzędzia, a zamiast tego wyraźnie je legalizuje" – podkreślił Kolaja.