Paskudny szantaż. Visa i Mastercard nakazują usunięcie tytułów 18+

Gry oznaczone jako „dla dorosłych” znikają z wyszukiwarki. Twórcy gier niezależnych mierzą się z cichą cenzurą finansową.

W nocy z 23 na 24 lipca twórcy gier publikujących na platformie Itch.io odkryli, że ich produkcje oznaczone jako NSFW niespodziewanie przestały być widoczne w wynikach wyszukiwania. Bez względu na charakter treści — czy dotyczyły one tematów obyczajowych, zdrowotnych, czy klasyfikowały się jako materiały przeznaczone wyłącznie dla dorosłych — gry zostały usunięte z indeksu bez jakiegokolwiek uprzedzenia czy uzasadnienia. Wiele z nich nie zawierało treści erotycznych, lecz mimo to zostały objęte sankcjami.

Zmieniona polityka platformy błyskawicznie odbiła się na niezależnych twórcach, którzy w wyniku tej decyzji utracili kluczową widoczność swoich gier. Decyzja o masowym wycofaniu treści oznaczonych jako „dla dorosłych” została wdrożona nagle, bez konsultacji z deweloperami i bez jasnego mechanizmu odwoławczego.

Cicha cenzura

Założyciel Itch.io, Leaf Corcoran, tłumaczył posunięcie presją ze strony operatorów płatności. W opublikowanym oświadczeniu wskazał, że firma musi chronić swoją zdolność do przetwarzania transakcji, bo od niej zależy funkcjonowanie całej platformy. W jego opinii nacisk ten przyjął formę, którą można określić jako destrukcyjną. Choć nie padły nazwy konkretnych instytucji, Corcoran zasugerował, że źródłem problemu są działania organizacji Collective Shout, prowadzącej kampanię mającą na celu eliminację treści dla dorosłych z przestrzeni cyfrowej.

Organizacja ta kieruje apele do firm obsługujących płatności, aby te rezygnowały ze współpracy z platformami, które nie wykluczają kontrowersyjnych treści. Tego typu działania określane są przez krytyków jako cenzura finansowa — technika wywierania presji poza formalnymi strukturami prawa i publicznej debaty. Skutkują ograniczeniem dostępności legalnych treści poprzez mechanizmy rynkowe, zamiast transparentnych decyzji legislacyjnych.

Nie tylko Itch.io

Podobne kroki podejmują inne platformy. Steam, największy na świecie dystrybutor gier cyfrowych, również usunął w ostatnich tygodniach setki tytułów. Operator usługi, firma Valve, w lakonicznym komunikacie stwierdził, że część gier została uznana za niezgodną z zasadami obowiązującymi w sieciach kart płatniczych oraz przez bankowych pośredników. Firma nie przedstawiła listy tytułów objętych sankcjami ani nie udostępniła informacji o możliwości odwołania się od decyzji.

Mechanizm nacisku, w którym operatorzy finansowi pełnią rolę pośrednich cenzorów, pozwala organizacjom społecznym wpływać na dostępność treści bez konieczności przeprowadzania jawnych procedur administracyjnych. Tym samym zmniejsza się kontrola opinii publicznej nad tym, które treści zostają objęte wykluczeniem z obiegu.

Ofiary nieoczywiste

Wśród tytułów, które zostały dotknięte zmianą polityki Itch.io, znajdują się gry o wyraźnie terapeutycznym lub edukacyjnym charakterze. Jednym z najbardziej jaskrawych przypadków jest „Consume Me” — wielokrotnie nagradzana gra opowiadająca historię nastolatki zmagającej się z presją społeczną dotyczącą wyglądu i zaburzeniami odżywiania. Produkcja, mimo braku treści erotycznych, została automatycznie wykluczona z wyszukiwarki z powodu wcześniejszego oznaczenia jej jako NSFW, które deweloperzy stosowali bardziej z ostrożności niż z konieczności.

Równie zaskakujące okazało się usunięcie gry „Last Call” autorstwa Niny Freeman. Autorka podjęła w niej temat przemocy domowej oraz trudnej drogi rekonwalescencji. Jej gra, nie zawierająca żadnych treści seksualnych, również przestała być widoczna na platformie. W emocjonalnym wpisie opublikowanym 24 lipca na portalu X, Freeman podkreśliła, że decyzję o usunięciu gry podjął operator płatności, a nie sama platforma. Wyraziła żal, że Itch.io nie ma w tej sytuacji większego wpływu na ochronę pracy twórców.