10 rewolucyjnych technologii w monitorach komputerowych, które zmieniły świat!

Zastanawialiście się kiedyś, jakie były największe innowacje technologiczne na rynku monitorów komputerowych? Jest ich całkiem sporo, ale przy niniejszym zestawieniu skupiliśmy się wyłącznie na sprzęcie relatywnie nowym. Odpadają zatem porównania monitorów CRT vs LCD, choć i na to przyjdzie za niedługo czas. A zatem, jakie rzeczy przyniosły najwięcej dobrego?

1. Częstotliwość odświeżania monitora

Częstotliwość odświeżania to parametr mówiący o tym, ile w jednej sekundzie jest w stanie wyświetlić ramek obrazowych dany monitor komputerowy. Pierwsze modele LCD, a w szczególności te dla zwykłego zjadacza chleba, oferowały co najwyżej 60 Hz, ale dziś – za sprawą rynku gamingowego – znaleźć na rynku można monitory, potrafiące wyświetlić nawet 240 klatek w jednej sekundzie.

Wysoka częstotliwość odświeżania bezpośrednio przyczynia się do znacznie wyższej płynności wyświetlanego obrazu i choć uwidacznia się to przede wszystkim w grach wideo, nawet podczas wykonywania najprostszych zadań na komputerze gołym okiem widać czy używamy monitora 60 Hz, czy 240 Hz.

Świetnym przykładem dobrego monitora z częstotliwością odświeżania 240 Hz jest iiyama G-MASTER GB2790QSU-B1 Gold Phoenix, oferowany z 27-calową matrycą Fast IPS o rozdzielczości QHD (2560 x 1440 pikseli), fenomenalnym odwzorowaniu barw, 1-milisekundowym czasie reakcji i FreeSync Premium, którego nabyć można już za 1999 zł. Jest też wersja 24,5-calowa (G-MASTER GB2590HSU-B1) o rozdzielczości Full HD za niecałe 1300 zł. To świetne, gamingowe monitory całymi garściami czerpiącymi z wysokiej częstotliwości odświeżania.

2. Matryca IPS i VA

Pierwsze monitory LCD wyposażone były przede wszystkim w matrycę TN (Twisted Nematic). Jedynie najbardziej wypasione modele na rynku otrzymywały panel PLS/IPS, ale były one poza zasięgiem zdecydowanej większości z nas. Dziś monitory oparte o matrycę IPS lub VA nabyć można w naprawdę sensownych pieniądzach i powinnyśmy sięgać właśnie po nie ze względu na kilka ogromnych zalet:

Cechy IPS:

IPS to lepsze odwzorowanie kolorów niż TN

IPS to znacznie szersze kąty widzenia niż TN

IPS nie różni się tak znacząco pod względem prędkości panelu od TN

IPS to lepszy kontrast niż TN

IPS to najwyższa częstotliwość odświeżania. Większa niż w TN

Cechy VA:

VA to lepsze odwzorowanie kolorów niż TN

VA to szersze kąty widzenia niż TN

VA to najwyższy kontrast spośród wszystkich LCD

VA to częstotliwość odświeżania na poziomie najlepszych TN

Na rynku znajdziemy całe mnóstwo monitorów z matrycą IPS i VA. Świetnymi są na przykład niedrogi iiyama G-Master G2740HSU Black Hawk z 24-calową matrycą IPS o 75-hercowym odświeżaniu i 1 ms czasie reakcji lub jeszcze tańszy G-Master G2450HSU-B1 o tych samych parametrach, ale z matrycą VA. Model z IPS polecamy tym, którzy chcą zyskać uniwersalny monitor do domowych zastosowań i gier, a ten z matrycą VA tym, którzy uwielbiają spędzać czas przy oglądaniu filmów i rozrywce elektronicznej.

3. FreeSync i G-SYNC

Technologia synchronizacji adaptacyjnej nie jest nowa, ale pojawiła się później niż na przykład wysoka częstotliwość odświeżania. W gamingowym monitorze funkcja ta jest szczególnie istotna, ponieważ bezpośrednio wpływa na komfort i płynność wyświetlanego obrazu.

FreeSync/G-SYNC to nic innego jak synchronizacja częstotliwości odświeżania monitora z kartą graficzną generującą ramki obrazowe. W przeciwieństwie do Vsync, FreeSync wymusza niejako, by to monitor dostosował się do karty graficznej, a nie na odwrót. A więc jeśli karta graficzna generuje na przykład 48 klatek na sekundę, monitor dostosuje swoją częstotliwość odświeżania właśnie do tej wartości, pomimo tego, że natywnie wspiera 60 lub nawet 240 Hz.

Powoduje to rozwiązanie wszelkich problemów zarówno z rozrywaniem obrazu na ekranie, jak i opóźnieniem. Karta graficzna nie musi już „czekać” na to, aż monitor będzie gotowy na wyświetlenie kolejnej ramki, bo jest gotowy w tym samym momencie co ona. FreeSync zapewnia więc dynamiczną częstotliwość odświeżania monitora, który maksymalnie wspiera określoną, natywną wartość wyrażoną w jednostce Hz.

Świetnym monitorem z FreeSync jest iiyama G-Master G2770HSU-B1, czyli 27-calowa jednostka z matrycą IPS, rozdzielczości Full HD i częstotliwości odświeżania aż 165 Hz. Na jej pokładzie znajdziemy FreeSync w wersji Premium, a zatem technologię okraszoną dodatkowo funkcją LFC (kompensacja spadków płynności) i działa zarówno na kartach graficznych Radeon, jak i GPU NVIDIA GeForce (wspieranych). Jeśli lubisz grać w gry, FreeSync lub G-SYNC Compatible będą dla ciebie idealne.

4. Wysoka rozdzielczość

Wysoka rozdzielczość przydaje się nie tylko w monitorach dla graczy, ale również – a w właściwie przede wszystkim – w monitorach biurowych. Wysoka rozdzielczość (na przykład 4K UHD) bezpośrednio wpływa na ilość miejsca na ekranie. Im wyższa ona jest, tym więcej na takowym zmieścimy, a zatem kluczową jej funkcją jest zwiększenie obszaru roboczego, którego w środowisku pracowniczym i biznesowym nigdy za wiele.

Pamiętać należy jednak, że do wykorzystania potencjału rozdzielczości 4K UHD w grach wideo, potrzebujemy bardzo wydajnej karty graficznej, która będzie w stanie wyświetlić odpowiednią liczbę klatek na sekundę w natywnej rozdzielczości. Tego samego z oczywistych powodów nie wymaga monitor biurowy, bo tutaj wystarczy wyświetlić zwykły, statyczny obraz.

Bardzo dobrym monitorem biurowym z taką rozdzielczością jest iiyama ProLite XUB3293UHSN-B1, ponieważ oprócz tego, że wyposażono go w matrycę IPS o przekątnej 32 cali i tego, że prezentuje ona świetne wręcz parametry, do dyspozycji otrzymujemy bardzo przydatne w środowisku pracowniczym dodatki – USB-C z funkcją dokowania, RJ-45 LAN i nawet przełącznik KVM. Ta stacja robocza dostępna jest już w cenie ok. 2200 zł, a więc naprawdę niewiele, jak za taką funkcjonalność.

Do gier polecamy zaś iiyama G-MASTER GB2870UHSU-B1. Ten monitor oferuje panel IPS o przekątnej 28 cali o rozdzielczości 4K UHD, odświeżanie na poziomie aż 150 Hz i co najważniejsze – FreeSync Premium i złącze HDMI 2.1, za pomocą którego możesz wykorzystać maksymalny potencjał nie tylko z komputera osobistego, ale również z konsol PlayStation 5 i Xbox Series X. Monitory z HDMI 2.0 tego nie potrafią.

5. HDR

HDR (ang. High Dynamic Range) powstał z myślą o filmach, ale ten wykorzystać można również w grach wideo, jeśli takowe tę technologię wspierają. Szeroki zakres tonalny to lepsze kolory oraz przede wszystkim wyższy kontrast, czyli wyższa różnica między jasnymi i ciemnymi punktami na monitorze. Wiele monitorów wspiera dziś HDR i poszczególne modele otrzymały też stosowne certyfikaty. Tych jest całe mnóstwo, ale jeśli mielibyśmy wytypować jeden konkretny model, postawilibyśmy na G-Master GB3467WQSU-B1 Red Eagle, który nie tylko odznacza się bardzo wysoką jasnością i kontrastem, ale również świetną, 34-calową, zakrzywioną matrycą o rozdzielczości 3440 x 1440 pikseli i częstotliwości odświeżania 165 Hz.

6. Niski czas reakcji

Pierwsze monitory LCD były zdecydowanie wolniejsze od powoli odchodzących do lamusa monitorów CRT. Tak jest nawet do dziś, ale na szczęście technologia poszła tak do przodu, że na rynku znaleźć można już jednostki, które oferują bardzo niski czas reakcji. Czas reakcji bezpośrednio wpływa na wrażenie ostrości wyświetlanego obrazu w ruchu. Wysoki czas reakcji powoduje wyraźne powidoki, rozmycia i artefakty, a szybkie matryce są od tych wad właściwie wolne. Świetnym na to przykładem jest monitor G-Master GB2790QSU-B1 Gold Phoenix, czyli jeden z najszybszych, bazujących na matrycy IPS.

Oprócz niskiego czasu reakcji (1 ms MPRT), wyświetlacz oferuje 27-calową matrycę o rozdzielczości QHD (2560 x 1440 pikseli), częstotliwość odświeżania rzędu 240 Hz, FreeSync Premium z funkcją LFC (kompensacja spadków płynności), wysoką jasność na poziomie 400 nitów i swoisty HUB USB 3.0, do którego można podłączyć urządzenia peryferyjne. Taki zestaw przyda się w szczególności do gier nastawionych na rywalizację sieciową, czyli wszelkiego rodzaju strzelanek, a ten dostępny jest już za 1999 zł.

7. Tryb stroboskopowy

Czas reakcji z poprzedniego punktu można zniwelować, ale nigdy nie będzie wynosił 0 i tyczy się to w szczególności matryc LCD (choć zerowa wartość nie występuje nawet w OLED-ach). W ostatnich latach powstała jednak technologia, która pozwala zbliżyć się do tego poziomu, a ta nazywa się BFI (Black Frame Insertion). BFI, znany szerzej jako tryb stroboskopowy odpowiada za synchronizację wyświetlanych klatek w taki sposób, by do naszych oczu docierała wyłącznie ramka, która jest już gotowa do wyświetlenia. A zatem podczas przejścia piksela z jednego koloru na drugi, wyłączane jest podświetlenie LCD i włączane jest z powrotem dopiero w momencie, w którym kolory wszystkich pikseli na ekranie zostały zmodyfikowane do ostatecznej wartości. Gołym okiem ciężko zauważyć takie przejścia, ponieważ dzieje się do kilkadziesiąt i w niektórych przypadkach kilkaset razy na sekundę, ale ostateczny efekt tego zabiegu widać już podczas pierwszego kontaktu z tą technologią.

Obraz w trybie stroboskopowym przy wykorzystaniu bardzo trudnej do wyświetlenia, dynamicznej sceny staje się wówczas ostry jak żyletka i w szczególności przydaje się w grach wideo nastawionych na rywalizację sieciową. Szybki ruch kamery wydaje się być zdecydowanie bardziej płynny, a obraz pozbawiony jakichkolwiek artefaktów.

Idealnym przykładem na dobrą implementację trybu stroboskopowego jest iiyama G-Master GB3467WQSU-B1 Red Eagle, gdzie MBR posiada aż 7 różnych ustawień i już przy pierwszym niewielkie smużenie i rozmycie w ruchu - co jest domeną wszystkich matryc LCD - zostaje zniwelowane do absolutnego minimum. Oferuje tym samym niemal perfekcyjną ostrość w dynamicznie zmieniających się, kontrastujących ze sobą scenach, a zatem ten model z całą pewnością możemy polecić wszystkim wymagającym graczom. iiyama G-Master GB3467WQSU-B1 Red Eagle to monitor z zakrzywioną matrycą VA o przekątnej 34”, rozdzielczości UWQHD (3440 x 1440 pikseli) i częstotliwości odświeżania aż 165 Hz. Oprócz tego oferuje on bardzo wysoką jasność rzędu 550 nitów, bardzo wysoki kontrast 3000:1, niski czas reakcji (poniżej 1 ms), pełny pakiet złączy (w tym HUB USB 3.0), głośniki, FreeSync Premium i HDR.

8. USB-C, KVM i RJ45 LAN

Co się stanie, kiedy do monitora producent dołączy funkcjonalność zapewnianą wcześniej przez dodatkowe, drogie urządzenia peryferyjne? Idealny wyświetlacz do pracy w biurze i home office. USB-C, przełącznik KVM i RJ45 LAN zapewniają bowiem niezrównaną dotychczas praktyczność.

Dzięki USB-C do monitora można podłączyć laptopa za pomocą jednego tylko przewodu, żeby był ładowany, przesyłał obraz i dźwięk do wyświetlacza oraz w tym samym czasie odbierał przewodowe połączenie z siecią Internet (jeśli monitor oferuje również RJ 45 LAN). W ten sposób eliminujemy potrzebę wykorzystania aż trzech przewodów, które zazwyczaj zaśmiecają stanowisko pracy.

KVM natomiast to przełącznik, dzięki któremu jesteśmy w stanie kontrolować dwa źródła (na przykład laptopa i komputer stacjonarny) za pomocą jednego tylko zestawu peryferiów (myszka, klawiatura) bez potrzeby ich ciągłego przepinania. Tak, wystarczy podłączyć sprzęt do monitora i nacisnąć odpowiedni przycisk, by zestaw myszy i klawiatury przełączył się do innego urządzenia. Nie musisz kupować tym samym ani przełącznika KVM (ten jest wbudowany w monitor), ani dodatkowego zestawu myszy i klawiatury. Oszczędzisz na tym nie tylko mnóstwo miejsca na biurku, ale również mnóstwo pieniędzy.

Świetnym przykładem tak funkcjonalnego monitora jest iiyama ProLite XUB3293UHSN-B1. Jest to 32-calowa jednostka IPS o rozdzielczości 4K UHD, bardzo wysokiej jasności rzędu 350 nitów oraz standardowej, biurowej częstotliwości odświeżania 60 Hz. Oprócz USB-C, KVM i RJ45 LAN oferuje on szerokie kąty widzenia, bardzo dobre odwzorowanie barw dzięki 8-bitowej matrycy, kilka dodatkowych złączy HDMI, DisplayPort i minijack 3.5 mm oraz wysoką ergonomię wraz ze standardem montażowym VESA 100 x 100. To prawdziwy kombajn do pracy!

9. Ergonomia

Ergonomia odgrywa kluczową rolę w monitorze komputerowym i jeszcze kilka lat temu taka funkcjonalność zarezerwowana była wyłącznie dla profesjonalnych i tym samym najdroższych wyświetlaczy na rynku. Dzięki funkcjonalnej podstawie będziesz w stanie ustawić monitor w taki sposób, jaki najbardziej ci odpowiada niezależnie od tego, czy będzie to zmiana wysokości, kąta nachylenia czy nawet ustawienie samego wyświetlacza w trybie portretowym. Taką funkcję posiada na przykład iiyama ProLite XUB2793QS-B1, czyli 27-calowy monitor IPS z bezramkową matrycą o rozdzielczości QHD (2560 x 1440 pikseli). Będzie świetnym wyborem dla dziennikarzy, redaktorów, finansistów czy – dzięki funkcji Pivot – programistów.

Ergonomia to w dużej liczbie przypadków także wsparcie dla standardu montażowego VESA, który przydaje się w szczególności podczas tworzenia stanowiska składającego się z wielu monitorów. Wystarczy wykorzystać potencjał dedykowanego ramienia – na przykład świetnie zaprojektowanego DS1003C-B1 od iiyamy oraz trzech bezramkowych monitorów ProLite XUB2492HSN-B1 ze stacją dokującą USB-C i funkcją łączenia wyświetlaczy Daisy Chain MST, by stworzyć bezkompromisowe stanowisko do pracy spełniające najbardziej rygorystyczne wymagania dotyczące produktywności i wygody.

10. Zakrzywiona matryca

Zakrzywiona matryca to duża innowacja, jeśli chodzi o monitory LCD. Szczególnie przydaje się w najbardziej wpływających na immersję podczas gier komputerowych monitorach ultrapanoramicznych, których znakomitym przedstawicielem jest 34-calowy G-MASTER GB3467WQSU-B1. Jest to jednostka wyposażona w matrycę VA o zakrzywieniu 1500R, która wręcz otacza centralną część stanowiska gamingowego i powoduje, że w widzeniu peryferyjnym każdej osoby zaczynają pojawiać się detale wówczas niedostępne podczas użytkowania płaskich wyświetlaczy.

Na tym jednak zalety się nie kończą, ponieważ wraz z tak wysoką immersją płynącą z otaczającego nas obrazu, przychodzi wysoka częstotliwość odświeżania 165 Hz, wysoka rozdzielczość UWQHD (3440 x 1440 pikseli), niski czas reakcji plamki, wsparcie dla FreeSync Premium oraz bardzo wysoki kontrast rzędu 3000:1 i jasność maksymalna 550 nitów, co zapewni głęboką czerń, ostry obraz i świetne doznania z gier wideo.

Innowacje naszych czasów

Jak widać postęp technologiczny przyniósł nam wiele dobrego i aktualnie wybrać możemy taki monitor, jaki spełni oczekiwania nawet najbardziej wymagających użytkowników niezależnie od tego, czy są graczami, czy pracownikami biurowymi. Niewątpliwie poprzeczkę podnosi iiyama, ponieważ w portfolio producenta znaleźć można najwyższej jakości sprzęt. Wszystkie polecane przez nas dziś modele można dodatkowo nabyć w bardzo rozsądnych pieniądzach, a to jaki wybierzemy, zależy już wyłącznie od naszych wymagań. W przyszłości technologia LCD będzie konkurować z coraz częściej pojawiającymi się na rynku matrycami OLED-owymi, ale to już temat na - być może - już przełom lat 2023-2024.

*Artykuł powstał we współpracy z iiyama