Jak się popieści, to się wszystko zmieści. Przegląd niskoprofilowych i jednoslotowych GPU

Amatorów niewielkich komputerów przybywa, ale ich największa zaleta - czyli rozmiar - jest równocześnie ich największą wadą. O ile instalacja wydajnego procesora nie jest specjalnym problemem, to do małych obudów SFF rzadko można zmieścić kartę graficzną standardowych rozmiarów, a weźmy pod uwagę, że ów standard ostatnio mocno się powiększył.

Jeszcze kilka lat temu ogromne karty graficzne, które obecnie mamy w komputerach były nie do pomyślenia. Po premierze GeForce RTX serii 4000 trzyslotowe i długie monstra stały się czymś zwyczajnym. Może nie każdy je posiada, ale ich widok nikogo już nie dziwi. Producenci zresztą zaczęli wykorzystywać te systemy chłodzące również dla kart Radeon, a przypomnijmy, że referenty Radeonów RX 7000 były niewielkie i kompaktowe (nawet 7900 XTX).

O ile dawniej nie było problemu ze znalezieniem jednoslotowych i niskoprofilowych kart graficznych, to obecnie są one trudne do kupienia - zwłaszcza jeśli chodzi o te pierwsze. Obecnie producenci kart graficznych określają modele SFF jako zwyczajne, ale dość krótkie karty, które nie są ani jednoslotowe, ani niskoprofilowe.

Jeśli szukasz niewielkiej karty graficznej do swojej równie niewielkiej obudowy, to zobacz co aktualnie można dostać w polskich sklepach. Nie wynajdujemy też staroci, które wciąż są do kupienia - interesują nas tylko w miarę nowoczesne konstrukcje.

Jednoslotowe karty graficzne

Tutaj jest prawdziwa bieda. Praktycznie jedyna w miarę nowoczesna karta graficzna dla użytkownika domowego o konstrukcji jednoslotowej jaka przychodzi mi na myśl, to Galax GeForce RTX 4060 Ti MAX 16 GB. Karta była sprzedawana jedynie w Chinach i była u nas praktycznie nie do dostania.

Jeśli jednak zerkniemy na rynek kart profesjonalnych (czyli do stacji roboczych i serwerów), to robi się nieco lepiej. Chociaż i tak wybór jest ograniczony.

Wśród jednoslotowych (i niedrogich) kart graficznych znajdziemy choćby Radeon Pro W7500 (około 1900 zł) i W7600 (około 2600 zł) - obie wyposażone w 8 GB VRAM i oparte na RDNA 3. Zgodnie z nazewnictwem W7600 to odpowiednik Radeon RX 7600 (2048 jednostek cieniujących), a W7500 jest nieco słabszy (1792 jednostki cieniujące) i nie ma odpowiednika w sektorze “cywilnym”.

Ciekawszym wyborem wydaje się być Intel Arc Pro A60, bowiem jest wyposażona w 12 GB VRAM i 2048 jednostek cieniujących (czyli nieco mniej od Arc A570), bowiem można ją kupić za około 1700 zł. To oczywiście karta z generacji Alchemist, a wkrótce powinny być zaprezentowane karty B60, które wedle doniesień mogą mieć nawet 24 GB VRAM.

Z obozu NVIDII z kart jednoslotowych mamy do dyspozycji choćby NVIDIA RTX 4000 Ada Generation wyposażoną w 6144 jednostek cieniujących (czyli coś pomiędzy GeForce RTX 4070, a 4070 Ti) i 20 GB VRAM. Cena - około 5900 zł.

Jeśli marzy wam się taka karta najpierw zalecamy sprawdzić jej kulturę pracy - te modele potrafią być dwa razy głośniejsze niż “zwykłe” karty graficzne dla graczy.

Niskoprofilowe karty graficzne (LP)

Tutaj zdecydowanie wybór jest większy, chociaż również trudno mówić o jakimś zalewie modeli. 

Dla miłośników obozu Zielonych dobra wiadomość jest taka, że wśród modeli serii RTX 5000 znajdą się modele niskoprofilowe. Po prawdzie będzie to tylko GeForce RTX 5060 z 8 GB VRAM, tak jak widoczny poniżej Gigabyte GeForce RTX 5060 OC Low Profile, ale dobre i to.

Podobnie było z GeForce RTX 4060 - większość czołowych producentów zaprezentowała swoje niskoprofilowe modele, a poniżej możecie podziwiać model ASUS GeForce RTX 4060 8GB LP BRK. Te karty można kupić w cenach zaczynających się od 1400 zł.

Nie przypominam sobie natomiast modeli RTX 3060 Low Profile, natomiast wciąż bez problemu można kupić wyraźnie słabszą RTX 3050 6 GB, jak choćby MSI GeForce RTX 3050 Low Profile. Zapłacimy za nią tylko około 800 zł.

I dla fanów mniejszych stacji roboczych znajdzie się coś fajnego, bo w sprzedaży znajduje się niskoprofilowa NVIDIA RTX 2000 Ada Edition wyposażona w 16 GB VRAM. Cena to około 3000 zł.

Chwila, a co z miłośnikami Radeonów? No tutaj jest znacznie gorzej. Praktycznie jedyną (w miarę nowoczesną) niskoprofilową kartą Radeon dostępną na rynku jest zjechany od góry do dołu Radeon RX 6400 (4 GB VRAM, 4 linie PCIe). Jak widać po ASRock Radeon RX 6400 Low Profile, karty z tej serii nie wymagają wymyślnego systemu chłodzącego. Zapłacimy za nią niecałe 600 zł, ale opłacalność tego modelu jest w najlepszym przypadku mocno dyskusyjna.

Do czego niskoprofilowe i jednoslotowe karty graficzne?

Oczywiście do obudów i komputerów do których nie zmieszczą się klasyczne karty graficzne. Dla przykładu, obudowa do płyt mini ITX Fractal Design Ridge teoretycznie umożliwia instalację albo pełnowymiarowej karty graficznej (oczywiście do pewnych rozmiarów), albo chłodzenia wodnego. W praktyce, jeśli zastosujemy płaskie wentylatory na chłodnicę AIO, to zmieścimy zarówno chłodzenie wodne, jak i jednoslotową kartę graficzną. Gwoli ścisłości to zmieści się nawet dwuslotowa, ale odległość pomiędzy kartą, a chłodnicą AIO będzie wynosić poniżej milimetra (sprawdzone empirycznie).

Takie karty mogą być też świetną alternatywną do rozbudowy poleasingowych komputerów SFF. Oczywiście przed podjęciem takiej próby należy sprawdzić, czy taki komputer będzie spełniał wymagania zasilania takiej karty (i odpowiednie wtyczki), ale żeby daleko nie szukać to zalecana moc zasilacza dla Radeona W7500 to zaledwie 450W.