Europejski sąd miażdży system zgód na cookies! Szykuje się reklamowy wstrząs w całej Unii

W orzeczeniu, które może wstrząsnąć może rynkiem europejskiej reklamy internetowej, belgijski sąd apelacyjny orzekł, że obecnie stosowany Transparency and Consent Framework (TCF), czyli mechanizm używany do zbierania zgód na śledzenie użytkowników, jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej. Wyrok ten podtrzymuje wcześniejszą decyzję belgijskiego organu ochrony danych z 2022 roku, który uznał, że TCF narusza szereg przepisów RODO.

TCF został opracowany przez organizację IAB Europe (Interactive Advertising Bureau) jako standard do uzyskiwania zgody użytkownika na przetwarzanie danych w celach reklamowych. Ma to szczególne znaczenie w kontekście tzw. real-time bidding (RTB) – systemu aukcyjnego, w którym reklamodawcy licytują w czasie rzeczywistym, aby wyświetlić użytkownikowi reklamę na podstawie danych zebranych m.in. za pomocą plików cookies.

Belgijski sąd apelacyjny orzekł, że obecnie stosowany mechanizm używany do zbierania zgód na śledzenie użytkowników, jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej.

W teorii TCF miał zapewnić zgodność z RODO poprzez ustandaryzowane okienka zgody, znane każdemu użytkownikowi internetu. W praktyce jednak, jak orzekły belgijski sąd, system ten nie gwarantował rzeczywistej, świadomej i dobrowolnej zgody, a dane były często przetwarzane nielegalnie.

Tryumf obrońców prywatności

Wyrok został przyjęty z entuzjazmem przez środowiska broniące praw cyfrowych. Dr Johnny Ryan z Irish Council for Civil Liberties, który od lat walczy z obecnym modelem reklamy internetowej, podsumował sprawę ostro: „Dzisiejsze orzeczenie sądu pokazuje, że system zgód wykorzystywany przez Google, Amazona, X (dawny Twitter), Microsoft i inne firmy wprowadza w błąd setki milionów Europejczyków. Branża technologiczna ukryła masowe naruszenia danych za fikcyjnymi okienkami zgody. Zamiast być tarczą dla ludzi, RODO zostało przez nich przekształcone w codzienną uciążliwość”.

Reakcja branży reklamowej

Sama IAB Europe, która złożyła apelację, z zadowoleniem przyjęła fakt, że sąd nie uznał jej za współodpowiedzialną za naruszenia popełniane przez uczestników TCF. W oświadczeniu organizacji czytamy, że cieszy ją oddalenie zarzutu o wspólne administrowanie danymi.

Jednocześnie organizacja przyznała, że już wcześniej zaproponowała modyfikacje ram TCF, aby lepiej odzwierciedlały jej ograniczoną rolę jako podmiotu przetwarzającego dane. Te zmiany zostały przekazane belgijskiemu organowi ochrony danych do zatwierdzenia.

Choć wyrok stanowi duży sukces dla obrońców prywatności, przyszłość reklamy internetowej w UE stoi pod znakiem zapytania. TCF był szeroko stosowany przez tysiące stron internetowych i setki firm reklamowych. Teraz cały ekosystem będzie musiał zostać przebudowany, aby dostosować się do przepisów. To oznacza, że choć irytujące okienka zgody mogą wkrótce zniknąć lub ulec zmianie, reklama oparta na danych nie zniknie z dnia na dzień. Prawdopodobnie regulatorzy będą nadzorować proces modyfikacji ram TCF, a przemysł reklamowy, chcąc nie chcąc, będzie musiał się dostosować do bardziej rygorystycznych standardów ochrony prywatności.