Plotki, które pojawiły się w tym tygodniu, wskazują na trwające prace zarówno AMD, jak i Intela nad nowymi układami z wyraźnie większą niż dotychczas pamięcią podręczną L3. Chociaż takie rozwiązania mają potencjał, by poprawić wydajność w grach, analitycy wskazują na inny możliwy cel – użytkowników lokalnie uruchamiających zaawansowane modele językowe oparte na sztucznej inteligencji.

AMD jako pierwsze wprowadziło procesory 3D V-Cache w serii Ryzen 5000, uzyskując przewagę nad Intelem w grach dzięki rozszerzonej pamięci L3. Intel długo zwlekał z odpowiedzią, jednak najnowsze informacje sugerują, że gigant szykuje układ Nova Lake wyposażony w innowacyjne rozwiązanie o nazwie Big Last Level Cache (BLLC). BLLC to, w zamyśle, odpowiedź na 3D V-Cache – rozszerzenie pamięci L3 działające w podobnym modelu, lecz z technologicznymi różnicami.

Wyciek dotyczący Nova Lake pojawił się zaledwie na kilka dni przed kolejnym przeciekiem, który z kolei dotyczył AMD i ich eksperymentu z procesorem zawierającym dwa chipy CCD z pamięcią V-Cache. Zbieg czasowy nasuwa przypuszczenia, że AMD stara się uprzedzić ogłoszenia Intela, pokazując własną innowację jako bardziej zaawansowaną i – co najważniejsze – gotową wcześniej. Debiut procesora AMD może nastąpić jeszcze przed końcem tego roku, podczas gdy układ Intela najprawdopodobniej pojawi się dopiero w 2026 roku.

Procesory z myślą o AI

Dotychczasowe procesory AMD z serii X3D były projektowane głównie z myślą o graczach. Jednocześnie producent utrzymywał, że rozszerzanie liczby układów V-Cache w jednym procesorze nie daje znaczących korzyści w grach. Większość nowoczesnych tytułów nie wykorzystuje więcej niż osiem rdzeni jednocześnie, przez co dodatkowa pamięć podręczna nie zawsze przekłada się na realny wzrost liczby klatek.

Tym razem jednak kontekst wydaje się inny. Rosnące zapotrzebowanie na lokalne uruchamianie dużych modeli językowych – szczególnie w kontekście AI – może być kluczowym motorem napędowym dla nowych konstrukcji. Znany twórca narzędzi dla AMD, 1usmus, twierdzi, że podwójna pamięć podręczna V-Cache może znacząco przyspieszyć działanie tych modeli, szczególnie na etapie wnioskowania, który wymaga intensywnego dostępu do danych.

Problem Windowsa i przyszłość architektury

Jednym z potencjalnych ograniczeń dla nowych układów może być system operacyjny. AMD rzekomo obawia się, że asynchroniczne zarządzanie pamięcią podręczną w systemie Windows może z czasem prowadzić do spadków wydajności. Microsoft według nieoficjalnych źródeł nie planuje w najbliższym czasie fundamentalnych zmian w tej kwestii.

Rozwiązaniem może być nowa strategia projektowa, polegająca na zwiększaniu pamięci podręcznej w sposób symetryczny, poprzez zastosowanie podwójnych układów V-Cache lub rozwiązań pokrewnych, takich jak BLLC Intela. Choć dla graczy nie musi to oznaczać ogromnej różnicy, to użytkownicy stawiający na sztuczną inteligencję i przetwarzanie lokalne mogą zyskać realne przyspieszenie.