Czas pożegnać procesory i486 i i586. Twórcy Linux proponują czystkę z zabytków

System Linux, znany ze swojej niezwykłej kompatybilności ze starym sprzętem, szykuje się do jednej z największych „czystek” w historii jądra. Po dekadach wspierania zabytkowych już układów Intel i486 oraz pierwszej generacji Pentium (i586), programiści Linuksa zaproponowali oficjalne zakończenie wsparcia dla tych procesorów. Decyzja ta może oznaczać koniec pewnej epoki w świecie open source.

Inicjatywa usunięcia wsparcia dla leciwych układów wyszła od Ingo Molnara, jednego z weteranów rozwoju jądra Linux. W przesłanym wątku typu RFC (Request For Comments) zaproponował on usunięcie kodu obsługującego procesory Intel i486 oraz najstarsze modele Pentium (i586). Molnar podkreśla, że „Liczba użytkowników korzystających z tych układów z najnowszymi wersjami Linuksa jest już śladowa. Obsługa tych procesorów przynosi więcej problemów programistycznych niż rzeczywistych korzyści.”

Za usunięciem kompatybilności przemawia również skala zmian. Jak wskazuje sam autor, wyeliminowanie kodu odpowiedzialnego za te zabytkowe architektury pozwoliłoby na usunięcie ponad 14 tysięcy linii kodu w 80 plikach źródłowych jądra. Minimalnym wymaganiem sprzętowym stałoby się wówczas posiadanie układów obsługujących instrukcje TSC (Time Stamp Counter) i CX8.

Torvalds mówi "tak" na pożegnanie z przeszłością

Sam Linus Torvalds, twórca Linuksa, miał wyrazić zgodę i chęć porzucenia wsparcia dla i486. To istotna zmiana, biorąc pod uwagę filozofię, wedle której Linux przez dekady był jednym z niewielu systemów nadal uruchamianych na komputerach starszych niż wiele obecnych studentów. Co ciekawe, pomysł ten pojawiał się już wcześniej — pierwsze propozycje usunięcia i486 datują się na 2022 rok, jednak dopiero teraz społeczność zdaje się być gotowa na rozstanie z przeszłością.

Trochę historii: co właściwie odchodzi do lamusa?

 Intel i486 (1989–2007)

Czwarta generacja procesorów x86, znana m.in. z zintegrowanej jednostki zmiennoprzecinkowej i dużej pamięci podręcznej na chipie — rozwiązania te były nowatorskie na przełomie lat 80. i 90., a dziś stanowią standard we wszystkich nowoczesnych CPU. Układy i486 były produkowane w technologiach od 1000 nm do 600 nm, z taktowaniem od 20 MHz do 100 MHz.

Intel Pentium i586 (1993–2000)

Pierwsza generacja procesorów Pentium przyniosła m.in. podwójny potok wykonawczy i lepszą jednostkę FPU. Zbudowane w litografii 800 nm, taktowane od 60 MHz do 66 MHz, te układy otworzyły nową erę przetwarzania danych, zastępując serię i486.

Pomimo zakończenia produkcji już w pierwszej dekadzie XXI wieku, Linux konsekwentnie wspierał te układy, umożliwiając działanie na bardzo starych komputerach, m.in. w zastosowaniach edukacyjnych, przemysłowych czy muzealnych.

Kontekst technologiczny: ewolucja kompatybilności

Linux już wcześniej wykazywał zdolność do rozstania się z przestarzałymi rozwiązaniami. Przykładowo, obsługa procesorów i386 została usunięta w 2012 roku, a więc 13 lat temu. Od tamtej pory jądro ewoluowało, zwiększając swoje wymagania sprzętowe stopniowo, ale konsekwentnie.

W dzisiejszych czasach, gdy system Linux działa nawet na nowoczesnych smartfonach i superszybkich serwerach, utrzymywanie kodu dla układów, które dawno nie są produkowane, przestaje mieć sens — zarówno z punktu widzenia efektywności programistycznej, jak i bezpieczeństwa systemu.