SATA, M.2 SATA, M.2 PCIe 3.0 czy M.2 PCIe 4.0? Jaki dysk kupić?

 SATA, M.2 SATA, M.2 PCIe 3.0 czy M.2 PCIe 4.0? Jaki dysk kupić?

Według wielu użytkowników komputerów wprowadzenie na rynek konsumencki dysków SSD było największym technologicznym skokiem od czasów premiery procesorów wielordzeniowych. Wcale się nie dziwimy, ponieważ to właśnie nośnik danych był wielokrotnie wąskim gardłem dla reszty podzespołów. Wcześniej dyski takie były naprawdę drogie i 120-gigabajtowy nośnik do kupienia był za ok. 350 zł, przez co był poza zasięgiem zdecydowanej większości z nas – cena za 1 GB była zbyt wysoka. Dziś na szczęście wszystko się zmieniło, ponieważ podobnej pojemności SSD zakupić możemy za mniej niż 100 zł. Tylko jaki wybrać i na co zwracać uwagę?

Nie minęło jeszcze 10 lat od wprowadzenia na rynek dysków SSD, choć mieliśmy już do czynienia ze zmianą interfejsu/protokołu – i to wielokrotnie. Pierwsze SSD bazowały na przestarzałym już wtedy interfejsie SATA 6 Gbps i okazało się, że wąskim gardłem dla tej technologii nie są elementy na płytce drukowanej, czyli kontroler i kości pamięci, a sama przepustowość jaka jest gwarantowana przez standard SATA III. Z tego też powodu inżynierowie musieli skorzystać ze zdecydowanie lepszego interfejsu i tu, cały na biało zresztą, wchodzi M.2.

 

M.2, ówcześnie nazywany NGFF (Next Generation Form Factor) to standard wykorzystywany dla kart rozszerzeń w komputerze takich jak kart Wi-Fi, Bluetooth i SSD właśnie. Wcześniej na jego bazie tworzono dyski SSD operujące na sterowniku AHCI, a więc tym samym, wykorzystywanym w standardzie SATA 3.0 (6 Gbps). Później w M.2 wykorzystano możliwości PCI Express przy protokole AHCI i w końcu NVMe, z którym do czynienia mamy do dziś – pod postacią M.2 NVMe PCIe 3.0, M.2 NVMe PCIe 4.0 oraz M.2 NVMe PCIe 5.0, przy czym temu ostatniemu jeszcze nie wyrosły nawet ząbki, bo pierwsze dyski SSD wspierające to rozwiązanie mają się na rynku dopiero pojawić.

Dyski SSD – różne formaty i różne protokoły

Z powyższych rewelacji można wysnuć jeden wniosek – przy zakupie konkretnego dysku SSD należy się zapoznać ze specyfikacją nowego urządzenia i standardem, jaki jest wspierany przez nasz stacjonarny komputer lub laptop. Kompatybilność odgrywa tutaj istotną rolę, dlatego przed zakupem warto się po prostu upewnić czy nowy dysk SSD w ogóle będzie zgodny. I tak, starsze laptopy i komputery osobiste zapewne w ogóle nie mają gniazda M.2 i z tego też powodu należy rozglądać się za dyskami SSD w formacie 2,5” z protokołem SATA. Nowsze laptopy i komputery – nie licząc tym z mSATA, wykorzystują już potencjał gniazda M.2, choć jest tu pewien kruczek.

Starsze platformy, na przykład ASrock Fatal1ty 990FX Killer, już wtedy posiadały slot M.2, ale w specyfikacji należy przeczytać, na jaką maksymalną przepustowość można liczyć. W wypadku przytoczonej powyżej płyty głównej jest to PCI Express 2.0 x2, co daje maksymalnie 10 Gbps, a więc ok. 1 GB/s. Zatem nawet jeśli zakupimy dysk M.2 PCIe 3.0 NVMe i skorzystamy z wstecznej kompatybilności, nadal uzyskamy maksymalną przepustowość złącza, a nie samego dysku. Tę samą sytuację znajdziemy w płytach głównych z chipsetem Z97. Dopiero z Z170 producenci dorzucali wsparcie dla PCI Express 3.0 x4, gwarantujące przepustowość najlepszych dysków SSD na PCIe 3.0.

Analogiczną sytuacją jest aktualna, gdzie zdecydowana większość mainstreamowych płyt głównych nie wspiera standardu PCIe 4.0. Przypomnijmy, że dyski SSD na PCIe 4.0 NVMe mogą uzyskać przepustowość nawet rzędu 7300 MB/s, ale po podpięciu ich do płyty głównej oferującej jedynie PCIe 3.0, ich przepustowość drastycznie spadnie do ok. 3,5 GB/s. Innymi słowy – kompatybilność przy wyborze konkretnego modelu dysku SSD musi być spełniona nie tylko ze względu na fizyczne różnice między standardami, ale też ze względu na limit wydajności przy wykorzystaniu wstecznej kompatybilności. To samo czeka nas przy okazji premiery dysków SSD na PCIe 5.0, które dziś kompatybilne są jedynie z niektórymi płytami głównymi obsługującymi procesory Intel Core 12. i 13. generacji oraz Ryzen 7000.

Zobacz też:

Jaki dysk SSD kupić?

Omówiliśmy wszystkie kwestie związane z kompatybilnością i tak naprawdę to wszystko, na co powinniśmy zwracać uwagę. Na bazie zebranych informacji bez problemu wybierzemy taki dysk SSD, który spełni nasze oczekiwania. Pozostają jednak jeszcze dwa pytania – jaka pojemność będzie najlepsza i jaki model wybrać. Kwestia pojemności SSD to rzecz bardzo subiektywna, bo jeden użytkownik chce przechowywać na swoim komputerze naprawdę dużo danych i nawet 1 TB może nie spełnić jego wymagań, a drugiemu wystarczy system operacyjny i kilka najczęściej używanych aplikacji przy dysku o pojemności 128 GB i będzie tak samo zadowolony, jak z dysku 1 TB.

Dobrym pomysłem przy modernizacji jest sprawdzenie, ile miejsca na dysku używamy aktualnie i bazując na tym wybrać odpowiedni model SSD. Nieco gorzej mają użytkownicy, którzy składają komputer od podstaw, ale jeśli mielibyśmy coś sugerować – 128/256 GB wystarczy osobom, które korzystają przede wszystkim z sieci internet i oglądają filmy online, a 512GB/1TB powinno wystarczyć graczom.

Dysk do starego laptopa i komputera PC z SATA

Zacznijmy od najstarszych urządzeń, które nie mają nawet dedykowanego gniazda M.2. Jedyną deską ratunku dla starszego laptopa lub komputera stacjonarnego jest właśnie dysk SSD w formacie 2.5” z interfejsem SATA, który aktualnie pochwalić może się osiągami na poziomie ok. 500 MB/s. Jeśli porównamy go do dysku twardego, z którego zapewne osoby takie korzystają, różnica na korzyść SSD będzie OGROMNA. Tu już nie chodzi o dwu-, a nawet i trzykrotnie wyższą przepustowość, ale o czas dostępu (brak ruchomych części w SSD wpływa na niski czas dostępu do informacji) i zużycie HDD, które objawia się przede wszystkim w laptopach – charakterystyczne zacięcia, bardzo wolny czas wczytywania przeglądarki, aplikacji i systemu operacyjnego oraz dobiegający, „chrupiący” dźwięk z wnętrza obudowy.
 

Świetnym i naprawdę bardzo tanim dyskiem SSD dla takich urządzeń może być Patriot P210, którego nabyć można w cenie zaledwie ~75 zł za 128 GB. Oferuje on prędkości odczytu i zapisu na poziomie odpowiednio ok. 450-500 MB/s i 430 MB/s w zależności od wersji pojemnościowej oraz losowy odczyt i zapis na poziomie 50 tys. IOPS. To podstawowy dysk SSD, który spisze się właśnie w starszych urządzeniach. Warto tutaj dodać, że na rynku istnieje kilka wariantów pojemnościowych – 256 GB kupimy za ok. 123 zł, 512 GB za ok. 185 zł, a 1 TB za ok. 359 zł. To, jaką wersję pojemnościową wybierzecie, zależy już od waszych wymagań, o których napisaliśmy nieco wcześniej.

Kup dysk SSD Patriot P210 najtaniej na Ceneo.pl

Dysk do starego komputera PC z M.2

Tak, jak już wspomnieliśmy wcześniej, kompatybilność gniazda M.2 odgrywa kluczowe znaczenie i jeśli modernizujemy stary komputer, nie warto pakować do niego najwydajniejszego na rynku SSD na PCIe 4.0, ponieważ i tak nie wykorzystamy pełni jego możliwości. Do takich komputerów – tych, które nie są w stanie skorzystać z interfejsu M.2 PCIe 3.0 x4 - polecamy Patriota P310, czyli budżetowy SSD na PCIe 3.0 z NVMe, który w wariancie 240 GB kosztuje zaledwie 129 zł. Oferuje on odczyt/zapis na poziomie odpowiednio 1700 MB/s i 1000 MB/s i losowy odczyt/zapis na poziomie 280 tys. i 250 tys. IOPS. Zakupić można również inne warianty pojemnościowe. Za 480 GB przyjdzie nam zapłacić 199 zł, a za 960 GB 399 zł. Jak widać dyski te są nieco droższe od prezentowanych powyżej 2.5” SATA, ale warto dopłacić ze względu na znacznie wyższą wydajność ogólną.

Kup dysk SSD Patriot P310 najtaniej na Ceneo.pl

Dysk do nowego komputera PC z M.2

Dochodzimy w końcu do nowoczesnych podzespołów komputerowych. Tutaj wspomnimy jeszcze raz – jeśli nasza płyta nie wspiera PCI Express w wersji 4.0, nie warto kupować dysku PCIe 4.0, ponieważ i tak nie wykorzystamy jego maksymalnego potencjału. A zatem, jeśli mamy do dyspozycji M.2 PCIe 3.0 NVMe, wybierzmy dysk na PCIe 3.0 NVMe. Takowym może być na przykład Patriot Viper VPN110, który w wersji 512 GB oferuje odczyt/zapis na poziomie 3100 MB/s i 2300 MB/s oraz losowy odczyt/zapis rzędu 500 tys. IOPS. Dysk w wersji 512 GB kosztuje ok. 315 zł, w wersji 1 TB ok. 545 zł, a w wersji 2 TB ok. 899 zł. To dobry sprzęt do nowoczesnego komputera.

Kup dysk SSD Patriot VPN110 najtaniej na Ceneo.pl

Jeśli wybieramy nowy komputer w oparciu o platformę z PCI Express 4.0, warto zakupić do niego dysk, który wykorzysta potencjał interfejsu. Dyskiem takim może być świetnie wyceniony Patriot P400, który w wersji 512 GB kosztuje zaledwie 349 zł i oferuje prędkość odczytu i zapisu rzędu 5000 MB/s i 3300 MB/s przy losowym odczycie i zapisie na poziomie odpowiednio 550 tys. i 450 tys. IOPS. Wersja 1 TB kosztuje ok. 569 zł i ta z kolei przyda się graczom.

Kup dysk SSD Patriot P400 najtaniej na Ceneo.pl

Dyski SSD są tanie, ale należy wybrać odpowiedni

Jak widać wybór idealnego dysku nie jest czymś trudnym. Należy jedynie uzyskać informacje dotyczące posiadanej przez nas platformy. Niezależnie jednak od tego czy składamy komputer nowoczesny, czy chcemy zmodernizować starego laptopa, warto sięgnąć po SSD, ponieważ to ta technologia gwarantuje, że nasz komputer będzie działał optymalnie. SSD jest wielokrotnie szybszy od dysków twardych i w niektórych przypadkach – w szczególności przy starych laptopach – może się okazać, że sprzęt będzie działał wydajniej niż w dzień zakupu. Mi w 2013 roku opadła kopara, jak zobaczyłem jak ogromny przeskok wydajnościowy gwarantuje SSD. Jeśli nie mieliście jeszcze z nim styczności, na was czeka dokładnie to samo.

*Artykuł powstał we współpracy z Patriot

Obserwuj nas w Google News

Pokaż / Dodaj komentarze do: SATA, M.2 SATA, M.2 PCIe 3.0 czy M.2 PCIe 4.0? Jaki dysk kupić?

 0