RTX 3060 vs RTX 4060 w laptopie gamingowym. Czy warto dopłacać do nowoczesnej karty graficznej?

Pół roku temu opublikowaliśmy test pięciu laptopów z GeForce RTX 3060 na pokładzie, który pokazywał, jak TGP przekłada się na wydajność mobilnych GPU NVIDII. Miało to na celu pokazać, że przy wyborze notebooków do grania nie powinniśmy kierować się tylko konkretnymi podzespołami, jak karty graficzne, ale także ich limitami mocy, które mocno wpływają na potencjał. Tym razem postanowiliśmy sprawdzić, na jak duży skok możemy liczyć, decydując się na zakup nowego laptopa z CPU Intela i GPU GeForce (to najpopularniejsze połączenie) na pokładzie, porównując go do maszyny tej samej klasy poprzedniej generacji. Chcemy czarno na białym pokazać wzrost wydajności, jaki przyniosła nowa generacja i zweryfikować opłacalność nowszych maszyn, które są wyraźnie droższe od poprzedników. 

Tym razem postanowiliśmy sprawdzić, na jak duży skok możemy liczyć, decydując się na zakup nowego laptopa, porównując go do maszyny tej samej klasy poprzedniej generacji.

Laptop laptopowi nierówny

Gamingowe laptopy praktycznie od zawsze były bardzo drogimi zabawkami, a z generacji na generację robią się jeszcze droższe. Co prawda kupujemy kompleksowy sprzęt, wyposażony nie tylko we wszystkie podstawowe podzespoły, ale i peryferia, jak wyświetlacz, głośniki, kamerka, klawiatura i swoista namiastka myszki, ale nie ma co ukrywać, za podobne pieniądze często kupimy lepiej wyposażonego desktopa (swoją drogą sprawdź nasze polecane zestawy komputerowe i polecane laptopy). Niemniej jednak notebooki mają pewne przewagi nad typowymi stacjonarnymi PC, za które zdaniem wielu osób warto dopłacić. Mowa tu przede wszystkim o mobilności, dzięki której taką maszynę bez problemu możemy przenieść z miejsca na miejsce czy zabrać ze sobą na uczelnię, w podróż itd. Druga kwestia to oszczędność miejsca, jaką gwarantują laptopy względem desktopów, a do tego dochodzą jeszcze kwestie estetyczne (zarówno jeśli chodzi o wygląd sprzętu, jak i braku plątaniny kabli) czy też dużo prostsze podłączenie notebooka (wystarczy wpiąć zasilacz). 

A kiedy już zdecydujemy się na zakup laptopa do gier, to… dopiero początek zabawy i przed nami jeszcze wiele wyzwań, tym bardziej że na rynku znaleźć można całe zatrzęsienie modeli. Ba, różnice cenowe między notebookami, które teoretycznie reprezentować mają tę samą klasę sprzętu i wyposażone są w te same podstawowe podzespoły, potrafią być naprawdę duże i sięgać kilku tysięcy złotych. Co więcej, kilka miesięcy temu na półkach sklepowych pojawiły się modele nowej generacji z kartami GeForce RTX 40 i procesorami Intela 13. generacji. Ich ceny w przypadku high-endowych rozwiązań potrafią przyprawić o zawał, ale i notebooki z grafikami ze średniej półki są bardzo drogie, bo ich ceny sięgają kilkunastu tysięcy złotych. Sprawdźmy zatem, czy przekłada się to na adekwatny skok wydajności i czy warto brać chwilówkę, by sięgnąć po nowszy sprzęt. 

GeForce RTX 4060 vs. RTX 3060 w laptopie

Zanim przejdziemy do szczegółów, warto się na chwilę zatrzymać, by omówić, maszyny z jakimi podzespołami będziemy testować w tym zestawieniu. Jeśli chodzi o karty graficzne, to zdecydowaliśmy się na porównanie GPU klasy GeForce RTX xx60, ponieważ laptopy z tymi grafikami są jednymi z najczęściej wybieranych przez graczy. Wynikało to przede wszystkim z dobrego stosunku wydajności do ceny, aczkolwiek w przypadku najnowszej generacji potrafią osiągać one kwoty rzędu 17500 zł, co jak na tej klasy układ graficzny wydaje się wręcz absurdalne. Konkretne modele, biorące udział w testach, to:

NVIDIA GeForce RTX 4060

GeForce RTX 4060 dla laptopów bazuje na układzie graficznym AD107 z rodziny Ada Lovelace z 24 jednostkami SM, co przekłada się na 3072 rdzenie CUDA, a na pokładzie znajdziemy ponadto 96 jednostek teksturujących (TMU), 32 rasteryzujące (ROP), 24 rdzenie RT (ray tracing) i 96 rdzeni Tensor. Karta otrzymała także tylko 8 pamięci VRAM typu GDDR6 obsługiwanych przez 128-bitową szynę, co przekłada się na przepustowość rzędu 256 GB/s. Rozmiar GPU to 146 mm2. Karta do laptopów może być skonfigurowana z TGP w zakresie od 80 do 115 W + 25 W z Dynamic Boost, co daje łącznie do 140 W i przekłada się w teorii na taktowanie boost GPU w granicach 2295-2370 MHz. Wykorzystujemy najmocniejszy wariant tej grafiki, co pozwoli zweryfikować praktycznie jej pełen potencjał. 

NVIDIA GeForce RTX 3060

W przypadku dedykowanej laptopowej wersji karty graficznej NVIDIA GeForce RTX 3060 otrzymujemy w pełni odblokowane GPU Ampere GA106 z 3840 rdzeniami CUDA, czyli 768 więcej niż w następcy. Za to na pokładzie starszej grafiki znajdziemy tylko 6 GB pamięci VRAM GDDR6, ale obsługiwane przez szerszą 192-bitową magistralę. Do tego dochodzi 120 jednostek TMU, 48 ROP, 30 rdzeni RT i 120 rdzeni Tensor. Ta karta także może być konfigurowana z TGP do 140 W (przy wykorzystaniu technologii Dynamic Boost, które przekierowuje część mocy CPU do GPU), dlatego zdecydowaliśmy się na notebooka z najmocniejszym GPU, by porównanie było możliwie najbardziej obiektywne. Częstotliwości taktowania GeForce RTX 3060 w tej wersji wahają się od 1387 MHz (bazowe) do 1702 MHz (tryb boost). 

Oczywiście karty graficzne odgrywają najistotniejszą rolę, jeśli chodzi o wydajność współczesnych gier, ale istotne są też inne komponenty. W przypadku procesorów sięgnęliśmy po modele wyposażone w:

Intel Core i7-13700HX

16-rdzeniowy i 24-wątkowy procesor Intel Core i7-13700HX to model z 13. generacji mobilnych układów giganta z Santa Clara. Podobnie jak dwie poprzednie generacje Intela, Raptor Lake także bazuje na hybrydowej architekturze, wykorzystującej dwa typy rdzeni, czyli Performance (P) i Efficient (E). Warto od razu odnotować, że mamy tu do czynienia z modelem HX, czyli mocniejszym wariantem wysokowydajnych mobilnych CPU Intela, z bazowym TDP podniesionym do 55 W (z 45 W) i maksymalną mocą turbo aż 157 W. W porównaniu ze zwykłym Core i7-13700H, nie tylko zwiększyła się liczba rdzeni (o dwa rdzenie P), ale i pamięci podręcznej Smart Cache z 24 MB do 30 MB. Taktowania jednak pozostały bez zmian, bo wynoszą one do 5 GHz dla rdzeni P i do 3,7 GHz dla rdzeni E. Spodziewamy się jednak, że zwiększony limit energetyczny pozwoli na stabilniejszą pracę z wyższymi prędkościami. Wśród nowości wprowadzonych przez Raptor Lake warto też wymienić obsługę interfejsu PCIe 5.0 i pamięci RAM DDR5 o prędkości 5200 MHz (poprzednik obsługiwał moduły DDR5-4800), a do tego otrzymujemy obsługę 10-bitowego kodeka H.265 HEVC oraz AV1. Nieco szybsze jest też zintegrowane GPU Intel Xe (1,55 GHz), ale w tym przypadku nie ma to dużego znaczenia. 

Intel Core i7-12700H

Starszy laptop napędzany jest przez procesor Core i7-12700H, czyli 14-rdzeniowy model z 12. generacji Intela, znanej pod nazwą Alder Lake, która produkowana jest w litografii Intel 7 (10 nm). Mówmy tu o architekturze Niebieskich, która również wykorzystuje hybrydową konfigurację rdzeni, gdzie otrzymujemy 6 wysokowydajnych rdzeni Performance (Golden Cove) i 8 energooszczędnych Efficient (Gracemont). Te pierwsze w przypadku Core i7-12700H rozpędzają się w trybie Turbo Boost 3.0 do 4,7 GHz (bazowa prędkość to 2,3 GHz), a te drugie uzyskują maksymalną prędkość 3,5 GHz (bazowa prędkość 1,7 GHz). TDP pozostało praktycznie niezmienione względem poprzedniej generacji i domyślnie wynosi 45 W, ale wskaźnik Maximum Turbo Power to 115 W (PL2), a PL1 to 70 W. Na pokładzie znajdziemy także 24 MB pamięci podręcznej Intel Smart Cache. Poza tym ta generacja CPU giganta z Santa Clara obsługuje także wsparcie dla interfejsu PCIe 4.0 (co warto podkreślić, desktopowy Alder Lake obsługuje PCIe 5.0) i standard pamięci RAM DDR5. 

Ponadto, oba testowany notebooki wyposażone zostały w 32 GB pamięci RAM typu DDR5-4800 w konfiguracji dual-channel. Mowa tu o kościach 1Rx8 o wysokiej prędkości 4800 MHz, okupionej jednak wysokimi opóźnieniami CL40. Na pokładzie znalazły się też podobnej klasy dyski SSD NVMe PCIe 4.0. Pozostała część ich specyfikacji nie ma zaś znaczenia pod kątem wydajności. 

Laptop z RTX 4060 vs RTX 3060 - specyfikacja urządzeń

Lenovo Legion 5, czyli sprzęt poprzedniej generacji, wyposażony w procesor Intel Core i7-12700H oraz kartę graficzną NVIDIA GeForce RTX 3060, skonfigurowaną z najwyższym możliwym TGP (140 W). Ten sprzęt w wersji 16 GB pamięci kosztuje obecnie w sklepie x-kom 7099 zł. Jest to nowoczesna i całkiem smukła konstrukcja (20 mm grubości), która spisywała się w naszych testach bez zarzutu, a do tego była cichsza niż rywal z podzespołami nowej generacji. 

Dell G16 7630 to z kolei laptop najnowszej generacji, którego mieliśmy okazję już testować (po więcej szczegółów odsyłamy do testu). Sercem laptopa jest procesor Intel Core i7-13700HX, czyli CPU z rodziny Raptor Lake z 16 rdzeniami i 24 wątkami. Za wydajność graficzną odpowiada zaś GeForce RTX 4060, czyli jedna z najnowszych mobilnych grafik NVIDII, która bazuje na architekturze Ada Lovelace. Do tego otrzymujemy aż 32 GB szybkiej pamięci RAM DDR5 i 1 TB dysk SSD w standardzie PCIe 4.0. 

RTX 4060 vs RTX 3060 w laptopie - wydajność

Zanim przejdziemy do omawiania wyników testów, to warto wspomnieć, że te przeprowadzone zostały po aktualizacji obu laptopów, z najnowszym BIOSem i najnowszymi sterownikami oraz najwyższym dostępnym trybem wydajnościowym, a oba laptopy posiadają też przełącznik MUX. 

Testy syntetyczne

Trzeba przyznać, że spodziewaliśmy się większych różnic między laptopami, tym bardziej że sprzęt Della posiada nie tylko nowszą grafikę, ale i procesor (na dodatek w wersji HX z dwoma dodatkowymi rdzeniami). Tymczasem w większości tytułów oscyluje ona w granicach zaledwie 10%. Taki wynik uznać trzeba za rozczarowujący, bo spodziewaliśmy się znacznie wyższego skoku generacyjnego. Skąd zatem tak niewielka różnica? Okazuje się, że chociaż oficjalnie oba laptopy wyposażone są w karty graficzne o TGP do 140 W, to w praktyce RTX 4060 w modelu Della na pokładzie średnio uzyskuje ok. 105 W, okazjonalnie dobijając do 120 W, a rzeczone 140 W widziane jest tylko w testach syntetycznych. W przypadku modelu Lenovo karta RTX 3060 osiąga średnio ok. 125 W, a potrafi dobić chwilami nawet do 150 W. Zagadka jest więc rozwiązana. Game changerem jest jednak DLSS 3 z technologią Frame Generation, która daje mocnego kopa kartom graficznym z rodziny GeForce RTX 40. W tym przypadku RTX 4060 notuje jest bardzo dużą przewagę.

1.  
2.  

  Poprzedni   Następny

Testy w grach (rasteryzacja)

Testy z ray tracigiem 

Testy z ray tracigiem i DLSS 

Jaki laptop gamingowy? Z RTX 4060 czy RTX 3060?

Na koniec warto podkreślić, że ten tekst nie jest recenzją samych laptopów, ale miał na celu pokazać, na jaki skok wydajnościowy możemy liczyć, wybierając między notebookami wyposażonymi w dwie ostatnie generacje GPU NVIDII (i CPU Intela). Przystępując do testów byliśmy przekonani, że różnice w wydajności na korzyść najnowszej generacji będą znacznie wyższe, niejako uzasadniając duże różnice w cenie. Okazało się jednak, że w przypadku testowanych modeli z GPU o TGP 140 W w obu przypadkach laptop z GeForce RTX 4060 (a także lepszym procesorem) okazał się przeważnie lepszy o nieco ponad 10%, co wydaje się rozczarowujące w kontekście ceny wyższej o ok. 3000 zł. Wynika to z zarządzania budżetem mocy przez oba laptopy w realnych scenariuszach, na co zwróciliśmy uwagę w omówieniu testów. 

Trzeba jednak pamiętać, że test dwóch laptopów nie jest żadną reprezentatywną próbą i dlatego nie radzimy na tym przykładzie wysnuwać zbyt pochopnych wniosków. Pokazuje jednak, że oficjalne specyfikacje to jedno, a praktyka drugie i konsumenci nie mają łatwego życia. Zwykłe porównanie specyfikacji, nawet jeśli będziemy wnikać w nie bardzo szczegółowo, zestawiając ze sobą limity mocy GPU, nie pozwala w rzeczywistości określić potencjału danego laptopa do gier. Tak naprawdę jedynym rozwiązaniem jest tu posiłkowanie się niezależnymi artykułami, które znajdziemy w sekcji testy laptopów na naszym portalu i porównywanie wyników poszczególnych modeli, którymi jesteśmy zainteresowani.

*Dziękujemy firmie x-kom za wypożyczenie laptopów do testów.