Dlaczego Core i7-7740X może mieć problemy, czyli o PCIe słów kilka

Poniedziałkowa premiera procesora Core i7-7740X pod wieloma względami była kontrowersyjna. W niniejszym wpisie chciałbym skupić się na wydajnościowym aspekcie owych kontrowersji. Mianowicie część branżowych serwisów skarżyła się na anomalie w wynikach. Mówimy tutaj o sytuacji, gdzie omawiany Core i7-7740X wypadał znacząco gorzej niż powinien chociażby na tle niemalże identycznego i7-7700K. Najczęściej spotykanym wyjaśnieniem były nieprawidłowo działające stany energetyczne CPU we wczesnych wersjach BIOS-ów. Wyjaśnienie wydawałoby się całkiem zgrabne, ale główna przyczyna tego stanu rzeczy leży jednak gdzie indziej. Mianowicie niektóre płyty główne w połączeniu z procesorem wyposażonym w 16 linii PCIe, nawet przy obsadzeniu pojedynczej karty graficznej ograniczają GPU do trybu x8.

Hola hola, ale przecież to nie ma znaczenia, powiedziałby przeciętny użytkownik. Nie dziwię się, wszak taka właśnie jest obiegowa opinia na ten temat. Prawda jest jednak nieco bardziej skomplikowana, gdyż przy obecnej wydajności topowych akceleratorów (a takie wykorzystywane są chyba wszędzie w testach procesorów) nawet bez budowania konfiguracji CrossFire/SLI przepustowość PCIe ma duże znaczenie. Żeby to zobrazować, przeprowadziłem test w Sniper: Ghost Warrior 3. Misja jest ta sama (Gniazdo) co w klasycznym pomiarze dla CPU, ale tym razem nie operuję dronem w bazie przeciwnika, a przeprowadzam przejazd samochodem od punktu startowego (kryjówka bohatera) do wspomnianej wcześniej placówki. Całość trwa około 1,5 minuty i mierzy przede wszystkim wydajność karty graficznej.

Jak widać na powyższym wykresie, tryby x8 oraz x16 dzieli wydajnościowa przepaść. W obu przypadkach CPU pracował z domyślną częstotliwością, RAM taktowany był 2666 MHz, więc jedyna różnica to właśnie przepustowość PCIe. Oczywiście nowa część przygód rodzimego snajpera to dość specyficzny przypadek, bowiem większość produkcji reaguje na ograniczenie pasma mniej boleśnie, ale w niemalże każdej grze różnice są bez trudu widoczne przy GPU wysokiej klasy. Biorąc pod uwagę fakt, że większość portali de facto nie potrafi testować procesorów w grach i tak naprawdę sprawdzają osiągi karty graficznej, to przepis na katastrofę na wykresach murowany. Tak więc mamy wyjaśnienie zagadkowych problemów Core i7-7740X. Równocześnie warto dodać, że produkty ze sztucznym ograniczeniem PCIe do x8 mają niektóre renomowane firmy, za co według szkolnej skali należy się pała z wykrzyknikiem.