Tematem niniejszego artykułu jest to, ile rdzeni powinien mieć procesor komputera gamingowego. Jest to istotna kwestia, gdyż niejednokrotnie osoba, która składa lub chce kupić gotowego peceta, musi zmierzyć się z pokusą, aby zaoszczędzić na CPU, w zamian wybierając mocniejszą kartę graficzną. Ogólna zasada jest bardzo prosta - im więcej rdzeni, tym droższy procesor, stąd dobrze wiedzieć, jaka ich liczba jest optymalna z punktu widzenia relacji ceny do wydajności, a ile stanowi przerost formy nad treścią w przypadku graczy. Co do gier, to chociaż od chwili, kiedy pojawiły się pierwsze tytuły czerpiące korzyści z większej liczby rdzeni, minęło dużo czasu, to tak naprawdę w tej materii w ostatnich latach nie ma jakiegoś znaczącego postępu. Nie oznacza to jednak, że jest pewnikiem, że do komputera możemy zamontować byle jaki CPU sześcio- czy czterordzeniowy i oczekiwać dobrych wyników.
Spis treści:
- Platforma testowa, metodologia
- Wydajność - A Plague Tale: Requiem, AC: Mirage, Call of Duty: Modern Warfare 3
- Wydajność - Counter-Strike 2, Cyberpunk 2077, Dragon's Dogma 2
- Wydajność - Dying Light 2, Dziedzictwo Hogwartu, Far Cry 6
- Wydajność - Dead Island 2, Spider-Man: Miles Morales, SW Jedi: Ocalały
- Wydajność - Starfield, Wiedźmin 3: Dziki Gon NG, World of Tanks
- Wydajność - średnie osiągi
- Podsumowanie
Jeżeli chodzi o informacje techniczne, o których trzeba pamiętać, kluczową kwestią jest to, że rdzenie procesorów Intela nie są tym samym co rdzenie CPU firmy AMD. Mianowicie AMD cały czas konsekwentnie stosuje w wypadku komputerów stacjonarnych podejście z jednym rodzajem rdzeni, podczas gdy niebiescy w 12. generacji postawili na rozwiązanie hybrydowe z wydajniejszymi (dużymi) oraz słabszymi (małymi) rdzeniami, którego konsekwentnie trzymają się w kolejnych rodzinach produktów. To sprawia, że dla procesorów firmy Intel kluczową informacją dla graczy nie jest to, ile rdzeni łącznie posiada dany CPU, lecz to, ile ma dużych, wydajniejszych rdzeni, gdyż to one grają pierwsze skrzypce w gamingu. Przy czym warto nadmienić, że w przypadku AMD jest jedno odstępstwo od tej normy, w postaci niższych modeli serii Ryzen 8000, które mają część rdzeni typu Zen 4c, a więc na tej samej architekturze co pozostałe, ale o niższym taktowaniu. Niemniej, ponieważ są to CPU ze zintegrowaną grafiką, czyli do mniej wymagających zastosowań, w kontekście dzisiejszego tekstu nie ma to znaczenia.
Na rynku jest szeroki wybór CPU o różnej liczbie rdzeni. Zobaczmy, ile powinien ich mieć procesor do zastosowań gamingowych.
Jaka pamięć RAM do procesorów Ryzen 7000 i Ryzen 9000? Oto odpowiedź
Kilka słów na temat przeprowadzonych pomiarów wydajności CPU
W dalszej części artykułu zobaczycie testy w grach, prezentujące rzeczywiste osiągi poszczególnych procesorów. W porównaniu wezmą udział liczne modele reprezentujące najnowsze generacje obu producentów, tj. Ryzen 9000 i Core Ultra (Arrow Lake), a także starsze rodziny, wśród których mamy serie Ryzen 5000 i Ryzen 7000, do spółki z 12., 13. oraz 14. generacją Core. To chyba wszystkie popularne wybory wśród graczy, reprezentujące warianty od czterech rdzeni do 16-24. Platforma testowa była wyposażona w kartę graficzną na układzie NVIDIA GeForce RTX 4080, a lista gier jest tożsama ze standardowymi testami procesorów, tj. obejmuje 15 różnych tytułów. Tam, gdzie było to możliwe, pomiary obejmują osobno wariant bez śledzenia promieni i z RT, a dodatkowo dla Counter-Strike 2 znajdziecie wykresy z dwiema mapami oraz w przypadku Dying Light 2 porównania dla różnych wartości LOD (odległości rysowania). Wszystko po to, aby zbadać CPU w możliwie szczegółowy sposób.
Ile rdzeni do gamingu: metodologia
Wszystkie testy zostały wykonane pod kontrolą systemu operacyjnego Windows 11 64-bit 23H2 oraz sterowników GeForce Game Ready 552.22, podczas rzeczywistej rozgrywki. Do pomiaru liczby klatek użyto programu Fraps w wersji 3.5.99 - w tym dla DirectX 12 (jedyna niedogodność pod tym API to brak OSD). Wyniki zamieszczone na wykresach są średnią arytmetyczną rezultatów z trzech odrębnych przebiegów, z kolei rozdzielczość zegara czasu rzeczywistego była ustawiona na sztywną wartość 0,5 ms.
Nastawy pamięci prezentują się następująco:
- DDR4-3733 MHz CL 15-15-15-30 2T (Ryzen 5000),
- DDR5-6000 MHz CL 30-36-36-66 1T (Ryzen 7000 i Ryzen 9000),
- DDR5-7000 MHz CL 34-42-42-76 2T (Alder Lake, Raptor Lake i Arrow Lake).
Limity mocy były ustawione na następujących poziomach:
- AMD Ryzen 5 5500: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 5 5600: PPT 76 W,
- AMD Ryzen 5 7600: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 5 7600X: PPT 142 W,
- AMD Ryzen 5 8400F: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 5 9600X: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 7 5700: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 7 5700X3D: PPT 142 W,
- AMD Ryzen 7 7700: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 7 7700X: PPT 142 W,
- AMD Ryzen 7 7800X3D: PPT 162 W,
- AMD Ryzen 7 9700X: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 7 9800X3D: PPT 162 W,
- AMD Ryzen 9 7900: PPT 88 W,
- AMD Ryzen 9 7900X: PPT 230 W,
- AMD Ryzen 9 7950X: PPT 230 W,
- AMD Ryzen 9 9900X: PPT 162 W,
- AMD Ryzen 9 9950X: PPT 200 W,
- AMD Ryzen 9 9950X3D: PPT 200 W,
- Intel Core Ultra 5 245K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core Ultra 9 285K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i3-12100F: PL1 = PL2 = 58 W,
- Intel Core i5-12400F: PL1 = PL2 = 65 W,
- Intel Core i5-12600K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i5-13400F: PL1 = PL2 = 65 W,
- Intel Core i5-14600K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i7-12700K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i7-13700K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i7-14700K: PL1 = PL2 = 125 W lub PL1 = PL2 = 253 W,
- Intel Core i9-12900K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i9-14900K: PL1 = PL2 = 125 W lub PL1 = PL2 = 253 W,
- Intel Core i9-14900KS: PL1 = PL2 = 150 W lub PL1 = PL2 = 253 W.
Uwagi dodatkowe do testów:
- dla Alder Lake, Raptor Lake i Arrow Lake tryb kontrolera pamięci RAM to Gear 2,
- Ryzeny 7000 i Ryzeny 9000 pracowały z taktowaniem Infinity Fabric wynoszącym 2100 MHz i częstotliwością kontrolera synchroniczną z RAM,
- Ryzen 5 8400F działał jak wyżej, ale z zegarem Infinity Fabric równym 2400 MHz,
- we wszystkich przypadkach zoptymalizowałem timingi dalszych rzędów,
- z uwagi na niewystarczającą optymalizację zrównoważonego planu zasilania, Core Ultra 9 285K testowałem po zmianie na wysoką wydajność.
Platforma testowa
 |
ASRock X670E Steel Legend |
 |
ASUS PRIME X470-PRO |
 |
ASUS ROG MAXIMUS Z790 APEX ENCORE |
 |
ASUS ROG MAXIMUS Z890 HERO |
 |
Patriot Viper RGB 2x16 GB DDR4-3600 CL17 |
 |
Patriot Viper Venom RGB 2x16 GB DDR5-7400 CL36 |
 |
ASUS ROG STRIX GeForce RTX 4080 OC |
 |
Patriot Viper VP4100 1 TB |
 |
SilentiumPC Supremo M1 Platinum 700 W |
 |
Antec Twelve Hundred V3 |
 |
MSI MEG CORELIQUID S360 |
Ile rdzeni do gamingu: wydajność
Pomiary w grze A Plague Tale: Requiem wykonuję w rozdziale Co pozostało, gdzie bohaterowie muszą przedostać się przez obszar "zablokowany" przez szczurzą armię. To wysoce wymagająca lokalizacja, która w dodatku dobrze (jak na tę grę) korzysta z wielowątkowości. W Assassin's Creed: Mirage wybrany scenariusz polega na przebieżce ulicami Kolistego Miasta, w mojej ocenie najbardziej obciążającej procesor części mapy. Natomiast w Call of Duty: Modern Warfare 3 zdecydowałem się postawić na misję Cenny towar, jako że to jedno z niewielu miejsc, które są wymagające i powtarzalne (wahania FPS w zakresie nawet kilkudziesięciu klatek podczas patrzenia w jeden punkt to norma w większości innych lokalizacji).
A Plague Tale: Requiem
Assassin's Creed: Mirage
Call of Duty: Modern Warfare 3
Counter-Strike 2, Cyberpunk 2077, Dragon's Dogma 2
Counter-Strike 2 to dość ciekawy przypadek, jako że mapa Ancient jest jedyna w swoim rodzaju, tzn. jej obszar z wodą jest ekstremalnie wymagający jak na standardy tej produkcji, co widzimy dla wartości minimalnych. Z tego powodu główny scenariusz to Inferno, tym bardziej, że jest nienagannie powtarzalny, czego o Ancient powiedzieć nie można. Z kolei Cyberpunk 2077 i Dragon's Dogma 2 to produkcje, które dużo bardziej dają się procesorom we znaki, obydwie testowane też z włączonym śledzeniem promieni, choć w ich przypadku nie ma to dużego wpływu na liczbę FPS.
Counter-Strike 2
Cyberpunk 2077
Dragon's Dogma 2
Dying Light 2, Dziedzictwo Hogwartu, Far Cry 6
Wszystkie gry z tej sekcji obsługują śledzenie promieni, stąd znajdziecie dodatkowe testy z włączonym RT. Wpływ tej opcji na wydajność jest największy dla Dziedzictwa Hogwartu, umiarkowany dla Dying Light 2 oraz niewielki w przypadku Far Cry 6. Skupiając się jeszcze przez chwilę na polskim tytule, miejsce testowe zostało dobrane w taki sposób, aby lokalizacja była wymagająca tak dla niskiego, jak i wysokiego mnożnika LOD. To istotne, gdyż trafiają się miejsca, które stanowią wyzwanie dla procesorów przy umiarkowanej wartości LOD, ale niemal nie reagują na jej zwiększanie, podczas gdy gdzie indziej spadek jest znaczny, stąd właściwy wybór scenariusza jest kluczowy.
Dying Light 2
Dziedzictwo Hogwartu
Far Cry 6
Dead Island 2, Spider-Man: Miles Morales, SW Jedi: Ocalały
Spider-Man: Miles Morales oraz STAR WARS Jedi: Ocalały to kolejne produkcje, w których aktywacja RT powoduje znaczny wzrost wymagań w stosunku do CPU. Niemniej druga z tych gier ma inną charakterystykę od Dziedzictwa Hogwartu, choć obie bazują na silniku Unreal Engine 4. Mianowicie dla STAR WARS Jedi: Ocalały użycie procesora po włączeniu RT wzrasta, a nie spada (tytuł jest wtedy w stanie spożytkować ~16 wątków). Z kolei w Dead Island 2 testy odbywają się w ramach nowego dodatku SoLA, którego akcja rozgrywa się na dużej, otwartej mapie, a to optymalny scenariusz do porównywania wydajności CPU.
Dead Island 2
Spider-Man: Miles Morales
STAR WARS Jedi: Ocalały
Starfield, Wiedźmin 3: Dziki Gon NG, World of Tanks
Starfield to w pewnym sensie gra legendarna, bo z pewnością na taki tytuł zasługuje w gronie optymalizacyjnych gniotów. Ale co ciekawe, z najnowszymi poprawkami od strony CPU to całkiem sensowna produkcja, o wysokich, ale jednak nie zabójczych wymaganiach, oraz dobrze radząca sobie z wielowątkowością. Jej przeciwieństwem jest Wiedźmin 3: Dziki Gon w wersji Next-Gen, która niespecjalnie potrafi wykorzystać potencjał wielu rdzeni, przez co bardziej bazuje na mocy pojedynczego wątku. Natomiast w World of Tanks zmieniłem scenariusz testowy, jako że wcześniej używana powtórka przestała działać po zaktualizowaniu gry, jednak nie ma powodów do obaw, bo nowe miejsce także jest całkiem wymagające jak na standardy tego tytułu.
Starfield
Wiedźmin 3: Dziki Gon NG
World of Tanks
Średnie osiągi
W tej sekcji zamieszczone są wykresy, które prezentują średnią wydajność porównywanych procesorów, w trzech wariantach: dla wszystkich testów, wyłącznie dla pomiarów bez śledzenia promieni, a także tylko dla scenariuszy z aktywnym RT. Jak za chwilę zobaczycie, wybrana opcja ma pewien wpływ na zależności między poszczególnymi architekturami oraz modelami, w szczególności tymi od różnych producentów.
Ważne: Wartości widoczne na wykresach zostały policzone na podstawie relacji procentowych w poszczególnych testach, a nie np. poprzez zsumowanie liczby kl./s, co jest metodą niepoprawną zarówno z matematycznego, jak i praktycznego punktu widzenia, jako że takie podejście powoduje większą wagę gier, w których procesory osiągają wyższy FPS, zaś intuicyjnie wiemy, że przewaga w takim wariancie jest mniej istotna niż różnica w tytułach, gdzie wydajność jest niższa.
Ile rdzeni do gamingu: konkluzje
Wykonane testy pokazały, że rdzenie jednego procesora nie muszą być równe rdzeniom innego modelu, na innej architekturze. Dobrze widać to na przykładzie choćby Core i3-12100F, tzn. CPU z czterema rdzeniami, który mimo tego marginalnie pokonał Ryzena 5 5500, który dysponuje sześcioma rdzeniami i ma podobne taktowanie. Takich zależności jest oczywiście więcej, ale nie ma sensu podawać tutaj kolejnych, ważne jest, by mieć świadomość, że sama liczba rdzeni to nie wszystko. Jeżeli natomiast chodzi, ile dokładnie dają rdzenie, patrząc na Core i3-12100F oraz Core i5-12400F widzimy, że wzrost liczby rdzeni z czterech do sześciu zapewnia wyraźny wzrost wydajności, średnio wynoszący ok. 15%, a maksymalnie ~58% (patrz CoD: Modern Warfare 3). Innymi słowy, cztery rdzenie, nawet mocne, to obecnie już za mało do komputera gamingowego.
Idąc dalej, przejście z sześciu rdzeni na osiem tak dużych zysków już nie przynosi, gdyż na przykładzie Ryzenów 5 7600X/9600X oraz Ryzenów 7 7700X/9700X, średnie przyspieszenie to tylko około 5%, choć maksymalne wciąż jest wyraźnie - ok. 25% (ponownie mowa o Call of Duty). W zasadzie na tym etapie przydatność rdzeni w grach się kończy, bo Intel modeli z więcej niż ośmioma dużymi rdzeniami nie ma, a CPU od AMD z 12 lub 16 rdzeniami mają je podzielone na dwa osobne jądra krzemowe, co w gamingu zabiera nieco wydajności i sprawia, że są tylko marginalnie szybsze od sześcio- czy ośmiordzeniowych odpowiedników (średnio 2-4%).
Obecnie do gamingu należy kupować CPU z sześcioma albo ośmioma rdzeniami, w przypadku Intela zwracając uwagę na liczbę dużych rdzeni (!). Za to większa liczba rdzeni niż osiem to przerost formy nad treścią i niepotrzebny wydatek.
AMD FineWine? To bzdura. Test RX 9070 XT na nowych sterownikach
Jakie procesory są odpowiednie dla graczy w 2025 roku?
Pozostaje pytanie - jaki procesor kupić do gier? Zgodnie z poprzednim akapitem, jednostki czterordzeniowe bym sobie odpuścił, jako minimum uznając sześć względnie szybkich rdzeni, czyli np. Core i5-12400F i Ryzen 5 8400F. Szczególnie ten drugi jest bardzo tani, kosztując około 350 zł, a dzięki kompatybilności z platformą AM5 nabywca będzie mieć szerokie możliwości rozbudowy. Mogąc wydać nieco więcej gotówki, warto postawić na wydajniejsze CPU sześciordzeniowe jak Core i5-12600K(F) czy Ryzen 5 7600, znowu ze wskazaniem na produkt AMD, z uwagi na długowieczność podstawki. A jeszcze lepsze, topowe procesory sześciordzeniowe, tzn. Core i5-14600K(F) oraz Ryzen 5 9600X, cały czas są jednymi z lepszych modeli do grania w ogóle, a więc dobrze sprawdzą się nawet we współpracy z mocnymi kartami graficznymi na układach GeForce RTX 5070 Ti czy RTX 5080 albo Radeon RX 9070 XT. Z kolei, gdy celujecie w bezkompromisowe osiągi, to odpowiedni dla Was będzie Ryzen 7 7800X3D albo Ryzen 7 9800X3D, tudzież z oferty niebieskich Core i7-14700K(F) lub Core i9-14900K(F). W teorii w portfolio AMD jest jeszcze Ryzen 7 9700X, który cenowo jest pomiędzy Ryzenem 5 9600X a Ryzenem 7 7800X3D, ale wg mnie lepiej dopłacić do modelu z 3D V-Cache. Z kolei produktów z serii Core Ultra raczej radzę unikać stricte do gier, gdyż ich opłacalność jest niższa od 14. generacji oraz Ryzenów.
Pokaż / Dodaj komentarze do: Ile rdzeni do gier w 2025? Można się zdziwić