Tematem dzisiejszego testu będzie wydajność w grach procesorów Raptor Lake z wyłączonym HT, czyli SMT. Mowa o rozwiązaniu, które pozwala dużym rdzeniom wykonywać dwa wątki jednocześnie i jest czymś, czego najnowsze CPU z serii Arrow Lake nie mają. Skupiając się przez moment na najświeższych modelach Intela, są przeznaczone dla nowej podstawki LGA 1851, co oznacza konieczność wymiany płyty głównej oraz ew. jeszcze pamięci RAM (z uwagi na brak zgodności z DDR4), a korzyści wydajnościowe z takiej przesiadki są... rzeczą względną. Mianowicie Arrow Lake są bardziej energooszczędne od poprzedników, mają odrobinę mocniejszy jeden wątek i wyższe osiągi wielordzeniowe, ale z drugiej strony w grach notują regres.
Spis treści:
- Platforma testowa, metodologia
- Wydajność - gry (A Plague Tale: Requiem, AC: Mirage, Call of Duty: Modern Warfare 3)
- Wydajność - gry (Counter-Strike 2, Cyberpunk 2077, Dragon's Dogma 2)
- Wydajność - gry (Dying Light 2, Dziedzictwo Hogwartu, Far Cry 6)
- Wydajność - gry (Dead Island 2, Spider-Man: Miles Morales, SW Jedi: Ocalały)
- Wydajność - gry (Starfield, Wiedźmin 3: Dziki Gon NG, World of Tanks)
- Wydajność - gry (średnie osiągi)
- Podsumowanie
Dokładna skala problemu zależy od tego, na jaką recenzję akurat spojrzymy, jako że rozbieżności między różnymi materiałami źródłowymi są spore, co w znacznej mierze wynika z ogromnej nierówności procesorów Core Ultra w zastosowaniach rozrywkowych. W moich testach Core Ultra 5 245K po uśrednieniu wyników plasuje się w pobliżu Core i5-12600K, a Core Ultra 9 285K w okolicach Core i9-12900K, na co wpływ ma obecność w procedurze kilku gier, których Arrow Lake wybitnie nie lubią (przede wszystkim A Plague Tale: Requiem i Cyberpunk 2077). Wśród potencjalnych przyczyn takiego stanu rzeczy można wymienić np. brak HT i akurat ten aspekt da się bardzo łatwo zbadać, a do jakich wniosków prowadzą wykonane pomiary, dowiecie się niebawem.
Procesory Intel Arrow Lake rozczarowują swoją wydajnością w grach. Zobaczmy na przykładzie Raptor Lake, jaki wpływ na osiągi w rozrywce może mieć brak HT.
Test AMD Ryzen 7 9800X3D. Zabójczo szybki procesor dla graczy
Krótki komentarz odnośnie przeprowadzonych pomiarów
W testach biorą udział cztery procesory: Core i5-14600K, Core i9-14900K, Core Ultra 5 245K i Core Ultra 9 285K. Modele z niższych serii zostały sprawdzone przy limicie mocy 125 W, zgodnym z ich TDP oraz wystarczającym do uzyskania optymalnych wyników w grach, za to dwa ostatnie, z topowych rodzin, dodatkowo pracowały również z maksymalnym PL dopuszczonym przez specyfikację, tj. odpowiednio 253 W oraz 250 W. Dla każdego z wariantów procesory Raptor Lake rzecz jasna zostały przetestowane z włączonym SMT i bez tej techniki. Osiągi sprawdziłem we wszystkich grach z procedury, a zatem mamy pakiet 15 tytułów i wszędzie tam, gdzie jest dostępne śledzenie promieni, pomiary były przeprowadzane osobno bez RT i z RT.
Test Arrow Lake vs Raptor Lake bez HT: metodologia
Wszystkie testy zostały wykonane pod kontrolą systemu operacyjnego Windows 11 64-bit 23H2 oraz sterowników GeForce Game Ready 552.22, podczas rzeczywistej rozgrywki. Do pomiaru liczby klatek użyto programu Fraps w wersji 3.5.99 - w tym dla DirectX 12 (jedyna niedogodność pod tym API to brak OSD). Wyniki zamieszczone na wykresach są średnią arytmetyczną rezultatów z trzech odrębnych przebiegów, z kolei rozdzielczość zegara czasu rzeczywistego była ustawiona na sztywną wartość 0,5 ms.
Nastawy pamięci prezentują się następująco:
- DDR5-7000 MHz CL 34-42-42-76 2T.
Limity mocy były ustawione na następujących poziomach:
- Intel Core Ultra 5 245K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core Ultra 9 285K: PL1 = PL2 = 125 W lub PL1 = PL2 = 250 W,
- Intel Core i5-14600K: PL1 = PL2 = 125 W,
- Intel Core i9-14900K: PL1 = PL2 = 125 W lub PL1 = PL2 = 253 W
Uwagi dodatkowe do testów:
- tryb pracy kontrolera pamięci RAM to Gear 2,
- timingi dalszych rzędów zostały ręcznie zoptymalizowane,
- ze względu na niewystarczającą optymalizację zrównoważonego planu zasilania (dotyczy także Windowsa 11 24H2), Arrow Lake były testowane po zmianie na wysoką wydajność.
Platforma testowa
 |
ASUS ROG MAXIMUS Z790 APEX ENCORE |
 |
ASUS ROG MAXIMUS Z890 HERO |
 |
Patriot Viper Venom RGB 2x16 GB DDR5-7400 CL36 |
 |
ASUS ROG STRIX GeForce RTX 4080 OC |
 |
Patriot Viper VP4100 1 TB |
 |
SilentiumPC Supremo M1 Platinum 700 W |
 |
Antec Twelve Hundred V3 |
 |
MSI MEG CORELIQUID S360 |
Test Arrow Lake vs Raptor Lake bez HT: wydajność
Pomiary w grze A Plague Tale: Requiem wykonuję w rozdziale Co pozostało, gdzie bohaterowie muszą przedostać się przez obszar "zablokowany" przez szczurzą armię. To wysoce wymagająca lokalizacja, która w dodatku dobrze (jak na tę grę) korzysta z wielowątkowości. W Assassin's Creed: Mirage wybrany scenariusz polega na przebieżce ulicami Kolistego Miasta, w mojej ocenie najbardziej obciążającej procesor części mapy. Natomiast w Call of Duty: Modern Warfare 3 zdecydowałem się postawić na misję Cenny towar, jako że to jedno z niewielu miejsc, które są wymagające i powtarzalne (wahania FPS w zakresie nawet kilkudziesięciu klatek podczas patrzenia w jeden punkt to norma w większości innych lokalizacji).
Uwaga: Wyniki Raptor Lake bez HT są dodatkowe wyróżnione na wykresach.
A Plague Tale: Requiem
Assassin's Creed: Mirage
Call of Duty: Modern Warfare 3
Gry (Counter-Strike 2, Cyberpunk 2077, Dragon's Dogma 2)
Counter-Strike 2 to dość ciekawy przypadek, jako że mapa Ancient jest jedyna w swoim rodzaju, tzn. jej obszar z wodą jest ekstremalnie wymagający jak na standardy tej produkcji, co widzimy dla wartości minimalnych. Z tego powodu główny scenariusz to Inferno, tym bardziej, że jest nienagannie powtarzalny, czego o Ancient powiedzieć nie można. Z kolei Cyberpunk 2077 i Dragon's Dogma 2 to produkcje, które dużo bardziej dają się procesorom we znaki, obydwie testowane też z włączonym śledzeniem promieni, choć w ich przypadku nie ma to dużego wpływu na liczbę FPS.
Uwaga: Wyniki Raptor Lake bez HT są dodatkowe wyróżnione na wykresach.
Counter-Strike 2
Cyberpunk 2077
Dragon's Dogma 2
Gry (Dying Light 2, Dziedzictwo Hogwartu, Far Cry 6)
Wszystkie gry z tej sekcji obsługują śledzenie promieni, stąd znajdziecie dodatkowe testy z włączonym RT. Wpływ tej opcji na wydajność jest największy dla Dziedzictwa Hogwartu, umiarkowany dla Dying Light 2 oraz niewielki w przypadku Far Cry 6. Skupiając się jeszcze przez chwilę na polskim tytule, miejsce testowe zostało dobrane w taki sposób, aby lokalizacja była wymagająca tak dla niskiego, jak i wysokiego mnożnika LOD. To istotne, gdyż trafiają się miejsca, które stanowią wyzwanie dla procesorów przy umiarkowanej wartości LOD, ale niemal nie reagują na jej zwiększanie, podczas gdy gdzie indziej spadek jest znaczny, stąd właściwy wybór scenariusza jest kluczowy.
Uwaga: Wyniki Raptor Lake bez HT są dodatkowe wyróżnione na wykresach.
Dying Light 2
Dziedzictwo Hogwartu
Far Cry 6
Gry (Dead Island 2, Spider-Man: Miles Morales, SW Jedi: Ocalały)
Spider-Man: Miles Morales oraz STAR WARS Jedi: Ocalały to kolejne produkcje, w których aktywacja RT powoduje znaczny wzrost wymagań w stosunku do CPU. Niemniej druga z tych gier ma inną charakterystykę od Dziedzictwa Hogwartu, choć obie bazują na silniku Unreal Engine 4. Mianowicie dla STAR WARS Jedi: Ocalały użycie procesora po włączeniu RT wzrasta, a nie spada (tytuł jest wtedy w stanie spożytkować ~16 wątków). Z kolei w Dead Island 2 testy odbywają się w ramach nowego dodatku SoLA, którego akcja rozgrywa się na dużej, otwartej mapie, a to optymalny scenariusz do porównywania wydajności CPU.
Uwaga: Wyniki Raptor Lake bez HT są dodatkowe wyróżnione na wykresach.
Dead Island 2
Spider-Man: Miles Morales
STAR WARS Jedi: Ocalały
Gry (Starfield, Wiedźmin 3: Dziki Gon NG, World of Tanks)
Starfield to w pewnym sensie gra legendarna, bo z pewnością na taki tytuł zasługuje w gronie optymalizacyjnych gniotów. Ale co ciekawe, z najnowszymi poprawkami od strony CPU to całkiem sensowna produkcja, o wysokich, ale jednak nie zabójczych wymaganiach, oraz dobrze radząca sobie z wielowątkowością. Jej przeciwieństwem jest Wiedźmin 3: Dziki Gon w wersji Next-Gen, która niespecjalnie potrafi wykorzystać potencjał wielu rdzeni, przez co bardziej bazuje na mocy pojedynczego wątku. Natomiast w World of Tanks zmieniłem scenariusz testowy, jako że wcześniej używana powtórka przestała działać po zaktualizowaniu gry, jednak nie ma powodów do obaw, bo nowe miejsce także jest całkiem wymagające jak na standardy tego tytułu.
Uwaga: Wyniki Raptor Lake bez HT są dodatkowe wyróżnione na wykresach.
Starfield
Wiedźmin 3: Dziki Gon NG
World of Tanks
Gry (średnie osiągi)
W tej sekcji zamieszczone są wykresy, które prezentują średnią wydajność porównywanych procesorów, w trzech wariantach: dla wszystkich testów, wyłącznie dla pomiarów bez śledzenia promieni, a także tylko dla scenariuszy z aktywnym RT. Jak za chwilę zobaczycie, wybrana opcja ma pewien wpływ na zależności między poszczególnymi architekturami oraz modelami, w szczególności tymi od różnych producentów.
Ważne: Wartości widoczne na wykresach zostały policzone na podstawie relacji procentowych w poszczególnych testach, a nie np. poprzez zsumowanie liczby kl./s, co jest metodą niepoprawną zarówno z matematycznego, jak i praktycznego punktu widzenia, jako że takie podejście powoduje większą wagę gier, w których procesory osiągają wyższy FPS, zaś intuicyjnie wiemy, że przewaga w takim wariancie jest mniej istotna niż różnica w tytułach, gdzie wydajność jest niższa.
Uwaga: Wyniki Raptor Lake bez HT są dodatkowe wyróżnione na wykresach.
Test Arrow Lake vs Raptor Lake bez HT: konkluzje
Analizę wyników zaczniemy od procesora Core i5-14600K, gdyż jest on bardziej wrażliwy w grach na obecność HT lub brak tej techniki. Chociaż na ogół różnice z tego tytułu są niewielkie, w kilku produkcjach pojawiły się większe rozbieżności. Mianowicie w CoD: Modern Warfare 3 oraz Starfield jest spadek przy wyłączonym HT, o odpowiednio ok. 13/8%. Za to w Marvel's Spider-Man: Miles Morales oraz Wiedźminie 3: Dziki Gon pojawia się wzrost bez SMT, o ~10% bez RT i o odpowiednio ok. 5/4% ze śledzeniem promieni. Przechodząc do Core i9-14900K, w przypadku tego CPU istotne różnice się nie pojawiają, tzn. wszędzie dysproporcje są subtelne, na korzyść jednej albo drugiej konfiguracji. Taka rozbieżność w zachowaniu tych procesorów zapewne wynika z większej liczby rdzeni wyższego modelu, szczególnie tych dużych. Przy czym, jeśli popatrzymy na średnią, w ogólności zarówno w przypadku Core i5-14600K, jak i Core i9-14900K brakujące dodatkowe wątki nie mają żadnego znaczenia, jako że dla pierwszego z wymienionych CPU wariant bez HT jest symbolicznie (o 0,2%) wolniejszy, za to dla drugiego brak SMT przynosi równie śladowe przyspieszenie o ok. 1% - bez względu na limit mocy.
Wykonane testy nie wskazują, aby można było winić brak HT za wydajność w grach procesorów Arrow Lake.
Test wpływu parkowania rdzeni na wydajność AMD Ryzen 9 9900X. Czy zawsze pomaga?
Co uzyskane wyniki oznaczają w kontekście Arrow Lake oraz słowo końcowe
Na podstawie wykonanych testów można stwierdzić, że brakuje podstaw, by przypuszczać, że to właśnie wycięcie HT jest powodem kiepskiej dyspozycji Arrow Lake w rozrywce. Co prawda rezultaty uzyskane na Core i5-14600K wskazują, że brak SMT częściowo jest przyczyną przeciętnej wydajności Core Ultra 5 245K w Call of Duty: Modern Warfare 3, ale tam, gdzie nowe modele wypadają najgorzej (czyli w A Plague Tale: Requiem i Cyberpunk 2077), z pewnością tak nie jest. Przypominam także, że w ogólności HT ma pomijalny wpływ na osiągi, czyli w ten sposób marnej formy Arrow uzasadniać nie można. A wracając jeszcze do Rocket Lake, w ramach ciekawostki dodam, że Core i9-14900K z limitem mocy 125 W zanotował w Cinebench 2024 wynik 1900 pkt z SMT oraz 1734 pkt bez tej techniki, ergo poprawa wydajności i efektywności energetycznej to ~10%. Tego samego efektu nie ma naturalnie w grach, gdyż tam HT nie ma wpływu na uzyskiwane rezultaty. Innymi słowy, chociaż brak SMT nie szkodzi Arrow Lake w grach, to prawdopodobnie w wielowątkowych programach już tak, tj. gdyby duże rdzenie tych procesorów mogły wykonywać dwa wątki naraz, zapewne byłyby szybsze oraz efektywniejsze. Z drugiej jednak strony, dzięki eliminacji HT zostały zamknięte luki bezpieczeństwa, które bazują na tej technice. Czy więc pozbycie się SMT było dobrą decyzją? To pozostawiam do indywidualnej oceny.
Płyty główne do testów dostarczył:
Procesory do testów dostarczył:
Pokaż / Dodaj komentarze do: Arrow Lake vs Raptor Lake bez HT - test w grach. Czy brak SMT obniża osiągi?