Test ASUS ROG CROSSHAIR X670E EXTREME. Płyta główna z OLED-em!

Test ASUS ROG CROSSHAIR X670E EXTREME: budowa

Recenzowana ASUS ROG CROSSHAIR X670E EXTREME została wykonana w standardzie E-ATX, przez co jest nieco szersza niż typowa płyta główna. Radiatory VRM są słusznych rozmiarów oraz wykorzystują długi heatpipe, który łączy je ze sobą. Od strony wizualnej konstrukcja stawia na sprawdzoną kombinację czerni i odcieni szarości oraz iluminację LED RGB, z diodami przy prawej krawędzi PCB oraz na chłodzeniu chipsetu. Poza tym atrakcją są wyświetlacze AniMe Matrix i OLED. Pierwszy z nich zapewnia fantazyjne wzory świetlne, a drugi przy wyłączonym PC pokazuje animację, podczas rozruchu dodatkowe opisy do kodów POST, zaś w trakcie pracy temperaturę CPU, napięcie rdzeni i natężenie prądu. Oczywiście nie ma problemów z dostosowaniem kolorystyki do indywidualnych preferencji, za sprawą programu Aura Creator wchodzącego w skład Armoury Crate.

Do Waszej dyspozycji oddano osiem, nienagannie rozmieszczonych, 4-pinowych złączy wentylatorów. Dwa z nich oznaczone są jako "W_PUMP+1" oraz "W_PUMP+2", w teorii mając służyć zasilaniu pompek zestawów chłodzenia wodnego AIO, aczkolwiek nic nie stoi na przeszkodzie, by obsługiwały także zwykłe wentylatory. Jeżeli natomiast chodzi o regulację obrotów, mamy do dyspozycji napięciową oraz PWM. Przy czym trzeba dodać, że nie oznacza to, iż tryb półpasywny będzie osiągalny w każdym wypadku. Mianowicie z jakiegoś powodu w trybie napięciowym minimalne obroty to 60% i tylko cztery wtyczki ("CHA_FAN" oraz "RAD_FAN") udostępniają opcję Allow Fan Stop, która pozwala na ominięcie tej niedogodności. Mamy też złącze opisane "W_FLOW", do którego można podłączyć czujnik przepływu cieczy w zestawach chłodzenia wodnego.

Wszystkie radiatory zostały przymocowane z wykorzystaniem śrubek, co jest dobrym posunięciem. Poza większą trwałością materiału, taki sposób instalacji to także szybszy i zdecydowanie łatwiejszy demontaż, co zaoszczędzi nerwów potencjalnemu nabywcy. Pod tym względem plus dla inżynierów ASUS, aczkolwiek nie da się ukryć, że w tej półce cenowej właśnie tego powinniśmy oczekiwać od sprzętu. Ponadto na odwrocie laminatu jest backplate, który zabezpiecza elektronikę i wspomaga chłodzenie.

Zarządzanie sekcją zasilania przypada w udziale kontrolerowi PWM o oznaczeniu ASP2205. Z technicznego punktu widzenia VRM tak naprawdę składa się z jedenastu faz (10+1 dla rdzeni/SOC), gdzie na każdą z nich przypadają dwa tranzystory SiC850A produkcji Vishay. Niestety, o tych ostatnich, podobnie zresztą jak o kontrolerze PWM, na chwilę obecną nie wiemy zbyt wiele - karty charakterystyki (ang. datasheet) nie są dostępne publicznie. Wiadomo jedynie, że ich obciążalność prądowa w trybie ciągłym wynosi 110 A (najrozsądniej będzie zakładać, że wartość ta odnosi się do temperatury obudowy 25 °C). Każdy tranzystor w pojedynczej obudowie łączy MOSFETY-y high-side i low-side oraz sterownik, pozwalając tym samym zaoszczędzić miejsce na laminacie.

Kości pamięci instalujemy w czterech bankach, wspierających moduły o zegarze dochodzącym do 6400 MHz oraz pojemności wynoszącej maksymalnie 32 GB (na slot). W tej części płyty znajdziecie też 24-pinową wtyczkę ATX, parę 8-pinowych EPS, 6-pinową PCIe, diagnostyczne diody LED (CPU/DRAM/VGA/BOOT), złącza dla pasków LED ARGB ("ADD GEN2_12", rozdzielane na dwa dołączonym kablem, oraz "ADD GEN2_3"), wyświetlacz kodów POST, przyciski Power/Reset, punkty pomiarowe napięć, piny dla paska diod LED ("RGB_HEADER") oraz wyprowadzenie portu USB 3.2 Gen 2x2 Type-C (ładowanie 60 W wymaga podłączenia PCIe 6-pin). Poza tym mamy slot dla karty ROG GEN-Z.2, która udostępnia złącze M.2 w standardzie PCIe 5.0 (podłączone do procesora) i drugie typu PCIe 4.0 (obsługiwane przez chipset), oraz przycisk do zwolnienia zatrzasku karty graficznej. Ten ostatni z pewnością będzie pomocny w sytuacji, gdy dostęp do tej części jest utrudniony z uwagi na konstrukcję samego akceleratora, czy też gabaryty chłodzenia CPU. Co istotne, wszystkie złącza schowane pod plastikową osłoną są zamontowane równolegle do PCB.

Wśród złącz kart rozszerzeń mogę wyróżnić dwa sloty PCIe x16 (elektrycznie x16/x8), oba obsługiwane przez CPU i w standardzie 5.0, oraz jeden PCIe x4, podłączony do chipsetu i typu 4.0. Pomiędzy slotami znajdują się także dwa następne złącza M.2, oba ze zintegrowanymi radiatorami i klasy PCIe 5.0. Aczkolwiek montując dysk w tym znajdującym się niżej, przełączymy kartę graficzną w tryb x8, a drugi slot PCIe x16 ograniczymy do x4. Ponadto w tym ostatnim możemy zainstalować jeszcze piąty nośnik M.2, dzięki znajdującej się w zestawie karcie.

Na dole znajdziecie złącze HD Audio, dwa wyprowadzenia USB 2.0 i pojedyncze USB 3.2 Gen 2 Type-C. Po prawej stronie uplasowano sześć gniazd SATA (z czego dwa obsługuje kontroler ASMedia ASM1061) i dwa USB 3.2 Gen 1. Kości BIOS-u są dwie i przełączamy się pomiędzy nimi przyciskiem, zaś aktywną wskazuje dioda. Poza tym warto zwrócić uwagę na dodatki przydatne overclockerom, wśród nich przyciski do podnoszenia/obniżania zegara BCLK, zworkę LN2 Mode, punkt podłączenia zestawu ROG True Voltician, przyciski do ponownego spróbowania ustawień i bezpiecznego uruchomienia, przełącznik Slow Mode i piny do podłączenia termopary ("T_SENSOR").

Kilka słów należy się też zintegrowanej karcie dźwiękowej. ASUS zastosował najnowszy kodek Realtek ALC4082, co jest rzeczą normalną w przypadku świeżych płyt głównych ze średniej i wyższej półki. Dodatkowym wsparciem są kondensatory elektrolitycznie produkcji Nichicon, a także DAC ESS ES9218 SABRE. Jakość dźwięku jest, jak na zintegrowane rozwiązanie, naprawdę dobra, co potwierdzają świetne wyniki RMAA.

Na panelu I/O, ze zintegrowaną maskownicą, mamy przycisk do aktywacji BIOS FlashBack (wgrywanie firmware z pamięci USB, również bez zamontowanego CPU i pamięci RAM) oraz drugi, do czyszczenia ustawień BIOS-u (Clear CMOS). Wśród portów można natomiast wymienić:

• dziewięć USB 3.2 Gen 2 (w tym jeden Type-C) i jeden USB 3.2 Gen 2x2 Type-C, kontrolowane przez chipset AMD X670E i procesor Ryzen 7000,
• dwa USB4, obsługiwane przez kontroler Intel JHL8540,
• dwa RJ-45, realizowane przez zintegrowane karty sieciowe Intel I225-V i Marvell AQtion 10GbE,
• dwa RP-TNC, służące do podłączenia dołączonej anteny Wi-Fi 802.11 a/b/g/n/ac/ax,
• wejścia i wyjścia zintegrowanej karty dźwiękowej wraz z cyfrowym S/PDIF.