Test płyty głównej GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX. DDR5 i Wi-Fi 6E w rozsądnej cenie

Test GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX: konkluzje

W kwestii wydajności płyta główna GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX prezentuje się ponadprzeciętnie, z uwagi na bardzo oszczędną aplikację napięcia rdzeni przy ustawieniach fabrycznych. Dzięki temu CPU przy domyślnych limitach mocy (PL1/PL2 równe 125/253 W) uzyskuje wyższe zegary niż na innych modelach, a to przekłada się na najlepsze rezultaty w stawce. Bez zarzutu wypadły także testy kontrolerów, choć w tym przypadku odstępstwa od normy raczej się nie zdarzają. Czas uruchamiania komputera jest naprawdę szybki jak na socket LGA 1700, tzn. 12 s, a pobór prądu niski - w spoczynku, jak i pod obciążeniem. Odnośnie sekcji zasilania, jak pisałem wcześniej, jest oparta na mocnych komponentach, zaś jak pokazał pomiar temperatury, jej chłodzenie spisuje się doskonale, zapewniając świetne warunki termiczne VRM. Przy czym należy zwrócić uwagę, że nawet przy najwyższym profilu LLC napięcie pod obciążeniem jest niższe od zadanego, przez co rezultaty podkręcania rdzeni są o 100 MHz niższe od optymalnych, niemniej jest to rzecz, którą bardzo łatwo skontrować, po prostu ustawiając wyższy woltaż. OC Recovery funkcjonuje poprawnie, jedynie czasem wymagając ręcznego wyłączenia i włączenia peceta w sytuacji, gdy zawiesił się na etapie trenowania RAM. Po tej czynności maszyna uruchomi się z bezpiecznymi parametrami pamięci i pozwoli na ich korektę (w większości przypadków stanie się to bez interwencji użytkownika).

Co do podkręcania RAM, osiągnięty zegar sam w sobie jest solidny, bowiem udało się ustabilizować 7100 MHz, ale optymalizacja pamięci nie jest na tej płycie przyjemnością. Dwie rzeczy, które zauważyłem podczas testów modeli od GIGABYTE na chipsetach linii 600, notabene z obsługą DDR4, w dalszym ciągu mają miejsce. Mowa o zjawisku uruchamiania się peceta z niezmienionymi ustawieniami, pomimo zaaplikowania nowych, oraz zdarzającej się co jakiś czas pętli, objawiającej się przełączaniem między diodami CPU i DRAM co ok. 2 s. Z pierwszym z nich można walczyć, dezaktywując na czas eksperymentów Fast Boot dla pamięci, ale co do drugiego, pozostaje tylko ręcznie wyłączyć komputer i włączyć go ponownie. Poza tym ciekawą rzeczą było pogarszanie się stabilności powyżej 1,4 V na RAM, chociaż wykorzystane moduły nie miały tej przypadłości na innych płytach, i niepowodzenie trenowania powyżej 1,45 V. Niestety, próbowanie różnych wartości dla woltażu SA i VDD nie przynosiło poprawy w tej materii, choć nie jest to w mojej ocenie istotny problem, jako że przy ok. 1,4 V spokojnie można uzyskać na DDR5 bardzo sensowne timingi. Co więcej, przy innych kościach jak Samsungi czy Hynixy A-die, tej dolegliwości może nie być, tudzież może zostać wyeliminowana w nowszych wersjach BIOS-u.

GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX to płyta wyróżniająca się świetnie chłodzoną oraz mocną sekcją zasilania. Choć model ten ma kilka niedoróbek, to propozycja warta uwagi, jeżeli składacie zestaw z procesorem Raptor Lake i pamięcią DDR5.

 Test procesora Intel Core i9-13900K. Umarł król, niech żyje król

Pozostałe aspekty i ocena końcowa testowanej płyty

Wyposażenie fabryczne jest bardzo skromne i w mojej ocenie w tej półce cenowej mamy prawo oczekiwać czegoś więcej niż dwóch kabli SATA i anteny Wi-Fi. Ale niestety jest jak jest, jako że oszczędność na akcesoriach stała się de facto branżowym standardem. Odnośnie specyfikacji oraz budowy, do plusów zaliczyć należy cztery złącza M.2 (wszystkie w standardzie PCIe 4.0), LAN 2,5 Gb/s i Wi-Fi 6E, szybkie porty USB 3.2 Gen 2 i 3.2 Gen 2x2, solidny radiator dla pierwszego slotu M.2, który przyda się przy gorących dyskach, fizyczne przyciski Reset i Clear CMOS na laminacie oraz możliwość awaryjnego wgrywania BIOS-u dzięki Q-Flash Plus. Poza tym na pochwałę zasługuje nienaganna kontrola nad wentylatorami (chociaż samych złączy dla nich mogłoby być więcej). Po stronie minusów odnotowuję natomiast przeciętne audio, gdyż kodek Realtek ALC897 nie przystaje do tego segmentu cenowego, zbyt dużo USB 2.0 na panelu I/O (zamiast szybszych portów) oraz brak wyświetlacza kodów POST. Reasumując, GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX to płyta główna, która ma zarówno mocne strony, m.in. świetne wyniki testów użytkowych oraz doskonale chłodzona sekcja zasilania, jak i słabsze, tj. pewne braki w specyfikacji oraz toporność podczas optymalizowania ustawień RAM. Dlatego ocena końcowa to cztery gwiazdki i wyróżnienie jakość, z uwagi na warunki termiczne VRM. Jest to konstrukcja co prawda nie idealna, ale jak najbardziej warta uwagi, jeśli macie zamiar składać zestaw z procesorem Raptor Lake.

GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX

GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX - opinia

GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX - plusy

• Dwie karty sieciowe (LAN 2,5 Gb/s oraz Wi-Fi 6E)
• Obecność USB 3.2 Gen 2x2 (20 Gb/s) oraz czterech złącz M.2
• Przyciski Reset i Clear CMOS na laminacie
• Solidny radiator dla pierwszego złącza M.2
• PCIe 5.0 dla karty graficznej
• Obecność wyjść obrazu
• Bardzo dobre wyniki testów rzeczywistych
• Niski pobór prądu i szybki czas uruchamiania komputera
• Fabryczne napięcie CPU na doskonałym poziomie
• Bardzo mocna i świetnie chłodzona sekcja zasilania
• Solidne możliwości podkręcania pamięci RAM
• Stylowy wygląd płyty i subtelne podświetlenie diodami LED z RGB
• Możliwość wgrania BIOS-u bez zamontowanego CPU i/lub RAM (Q-Flash Plus)
• PWM/DC dla wszystkich złączy wentylatorów i dobrze działający tryb półpasywny

GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX - minusy

• Audio na kodeku Realtek ALC897 nie przystaje do tego segmentu
• Zbyt dużo USB 2.0 na panelu I/O (przydałoby się więcej szybszych portów)
• Nawet najwyższy profil LLC nie neutralizuje spadków napięcia pod obciążeniem
• Brak wyświetlacza kodów POST
• Toporność płyty podczas optymalizacji ustawień RAM
• Bardzo skromny pakiet akcesoriów

Cena GIGABYTE Z790 AORUS ELITE AX(na dzień publikacji): od 1649 zł

Gwarancja: 36 miesięcy

* Testowaną płytę główną kupicie w sklepie

Sprzęt do testów dostarczyło: