Jak zabezpieczyć elektronikę podczas burzy lub przepięć sieci energetycznej?

Mity o burzach. Co można, a czego nie?

Drzewo to zły pomysł

Kategorycznie zabrania się szukać schronienia pod drzewem podczas burzy, to najgorszy możliwy pomysł. Jest małe prawdopodobieństwo (jednakże jest to możliwe), że piorun trafi w człowieka, prędzej uderzy w elementy wystające wysoko ponad powierzchnię, jak właśnie drzewa, słupy sieci energetycznej czy wysoko umiejscowione domy.  

Kucnij, ale nie kładź się na ziemi

Jeśli burza z intensywnymi wyładowaniami zaskoczy nas na otwartym terenie, przykucamy ze złączonymi nogami, a nie kładziemy się płasko, jak mówią niektóre porady. Dlaczego? Otóż kiedy kładziemy się na ziemi, prąd powierzchniowy powstały w efekcie wyładowania, który może nas porazić, to różnica potencjałów, w tym wypadku od głowy do stóp. Im większa odległość, tym większe napięcie porażenia. Tak, im jesteś wyższy, tym bardziej poczujesz skutki. Stopy trzymane blisko jedna przy drugiej (w taki sam sposób ptaki siadają na kablach sieci energetycznych) i pozycja kuczna z rękami obejmującymi kolana minimalizują porażenie.

Nie można obserwować burzy z okna?

Twoja osoba raczej nie przyciągnie pioruna, który nagle uderzy w Ciebie czy Twój dom, ale towarzyszące burzy silne podmuchy wiatru, a nawet trąby powietrzne, mogą skierować w to miejsce złamane drzewa, gałęzie lub elementy wyposażenia ogrodu, a nawet blaszany garaż czy altanę, więc lepiej nie ryzykować.

Czy można rozmawiać przez telefon komórkowy podczas burzy?

Telefon komórkowy nie ściąga piorunów, jest on zdecydowanie za niskiej mocy odbiornikiem.

Wyłącz sprzęt z gniazdka

Czy wyłączenie urządzenia z gniazdka ochroni konsolę, TV czy komputer? Wyciągniecie wtyczki z gniazdka jest najlepszym i co najważniejsze darmowym sposobem na ochronę naszej cennej elektroniki podczas burzy. Uderzenie pioruna bezpośrednie czy pośrednie poprzez sieć energetyczną (uderzenie w słup, transformator) powoduje, że prąd elektryczny szuka drogi o najlepszej przewodności. Tutaj nasza instalacja elektryczna jest idealna, a impuls elektryczny najpewniej uszkodzi wszystko, co napotka na swojej drodze.    

Nie zapomnij o kablu do internetu

Sam spotkałem się z sytuacją, że komputer został uszkodzony podczas burzy mimo wtyczek zasilania wypiętych z gniazdka. Co ciekawe, został uszkodzony zasilacz, monitor, zintegrowana karta sieciowa oraz dźwiękowa. A jedyne, co było podpięte do komputera w czasie burzy, to kabel Ethernet z routera. Zabójczy impuls dotarł właśnie z sieci telekomunikacyjnej, więc jeżeli nadal zastanawiasz się, czy podczas burzy odłączyć kabel od internetu, to zdecydowanie tak. Jeśli nadal nie wierzysz, zobacz, co niedawna burza zrobiła z kablem ADSL od Orange w moim budynku na strychu (foto poniżej).

Sytuacji nie zmienia nawet to, że masz internet radiowy. Impuls pola elektromagnetycznego podczas uderzenia pioruna również może szkodzić router oraz podłączone do niego urządzenia jak konsola do gier, TV czy komputer PC (sam doświadczyłem tej sytuacji).  

Odepnij HDMI i antenę TV-SAT

Warto też odpinać kabel HDMI od dekodera TV-SAT czy konsoli. Wiele uszkodzeń po burzy dotyczy konsol do gier (często połączona kablem Ethernet z routerem) oraz TV, bo piorunowi jest obojętne, w jaki sposób spali nam sprzęt, wystarczy podpięty dowolny kabel, który przewodzi prąd. 

Czy wszystko wyłączyłeś?

Jeżeli tak, to warto pamiętać, by w domu był włączony jeden odbiornik, np. żarówka. Podczas wyładowania impuls nie będzie krążył po całej instalacji i pójdzie do zasilanego odbiornika. Żarówka ulegnie uszkodzeniu, ale to wartość rzędu kilku złotych. 

Żywioł jest nieobliczalny

Przed siłą żywiołu trudno się całkowicie ochronić, jednakże jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, by zminimalizować skutki uderzenia pioruna lub przepięcia w sieci energetycznej i mieć większe poczucie bezpieczeństwa. Na kolejnych stronach postaram się wskazać, co można zrobić, by chronić sprzęt przed skutkami burzy czy przepięć.