Jak zabezpieczyć elektronikę podczas burzy lub przepięć sieci energetycznej?

Jakie mogą być skutki wyładowania atmosferycznego?

Najniebezpieczniejszą sytuacją jest uderzenie bezpośrednie pioruna w budynek mieszkalny, które w najgorszym wypadku może zakończyć się pożarem. Innym rodzajem jest uderzenie pośrednie pioruna, występuje ono wtedy, gdy wyładowanie nastąpi obok naszego budynku. Uderzenie bezpośrednie przekazuje całą energię wyładowania na nasz budynek i naszą instalację elektryczną. Jeśli nie posiadamy instalacji odgromowej (piorunochron) i nie wyłączyliśmy wszystkiego z gniazdek, to musimy się liczyć z ogromnymi stratami. Co do piorunochronu, to nie w każdym budynku mieszkalnym jest wymagany, a szczegóły znajdziecie w ustawie z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo Budowlane oraz Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych (warto więc sprawdzić, czy nasz ubezpieczyciel nie wymaga instalacji odgromowej). W takim przypadku energia może być na tyle duża, że może wyrywać ze ściany licznik energii oraz gniazdka (takie zdarzenie miało miejsce w domu oddalonym o ok. 200 m ode mnie) oraz uszkodzić część lub całą instalację w budynku. 

W przypadku elektroniki bramy wjazdowej warto sprawdzić, czy nie ma konieczności instalacji dodatkowego zabezpieczenia ogrodzenia. 

Uderzenie pośrednie to również fala pola elektromagnetycznego, która potrafi wyrwać stalowy karnisz ze ściany, a także wywołać przepięcie w sieci energetycznej czy telekomunikacyjnej. I to jest najczęstsza przyczyna awarii elektroniki po burzy. U mnie ostatnim razem upaliło kabel od Internetu, spaliło router, dekoder TV-SAT, uszkodziło kartę sieciową w płycie głównej czy spaliło sterowanie od napędu bramy wjazdowej na posesję. W przypadku elektroniki bramy wjazdowej warto sprawdzić, czy nie ma konieczności dodatkowego ubezpieczenia ogrodzenia. 

Jak się zabezpieczyć przed przepięciem?

Przed uderzeniem pośrednim pioruna, poza odłączaniem urządzeń z sieci, możemy zastosować kilka rodzajów dodatkowych zabezpieczeń. Podstawą jest tutaj ochrona pośrednia naszej instalacji elektrycznej, jak ograniczniki przepięć. Ich zadaniem jest ograniczenie wzrostu potencjału instalacji przez sprowadzenie przepięcia do niższej wartości.

• Ogranicznik klasy A jest stosowany do zabezpieczania linii napowietrznych w sieciach przesyłowych niskiego napięcia.
• Ogranicznik klasy B stanowi pierwszy stopień ochrony, ponieważ umożliwia przepływ do ziemi takiej fali prądu, która jest najbliższa fali prądu udarowego. Ma zatem największą wydajność rozładowania energii. Stosuje się go w rozdzielnicach prądu, które chronią naszą domową instalację, nawet w przypadku bezpośredniego uderzenia pioruna w linię energetyczną. Ogranicznik tej klasy zmniejszy skok potencjału elektrycznego do wartości 2,5 kV.
• Ogranicznik typu C to drugi stopień ochrony, ponieważ zmniejsza ryzyko przepięć z uwagi na pośrednie skutki uderzenia pioruna. Zmniejsza skok napięcia do wartości 1,5 kV.
• Ogranicznik klasy D to trzeci stopień ochrony. Jego rolą jest dodatkowe zabezpieczenie urządzeń szczególnie czułych na przepięcia. Zmniejsza poziom napięcia do 0,8 kV. Montowany jest zazwyczaj za gniazdkiem w puszce elektrycznej lub bezpośrednio na urządzeniu.

W przypadku domu jednorodzinnego parterowego zazwyczaj wystarczy wpiąć w rozdzielnie ogranicznik typu B+C, tak też wykonałem swoją instalację i dodatkowo dodałem ogranicznik klasy D do zasilania gniazd, gdzie podłączony jest mój komputer. Zamiast ogranicznika klasy D możemy też zastosować markową listwę przeciwprzepięciową, najlepiej z bezpiecznikiem automatycznym lub zasilacz awaryjny UPS, ale o tym dokładniej na kolejnych stronach.

Sprawdź oferty na Ceneo.pl