Pomocy! Dysk nie działa jak należy, czyli czym jest analiza S.M.A.R.T.

Pomocy! Dysk nie działa jak należy, czyli czym jest analiza S.M.A.R.T.

Atrybutów S.M.A.R.T., jak już zdążyłem wspomnieć są dziesiątki, a jeśli weźmiemy pod uwagę te specyficzne dla określonych producentów, listę można swobodnie rozszerzyć do ponad setki pozycji. Jednocześnie pewna część z nich nie dotyczy produktów konsumenckich. Przykładowo, HGST ma autorski atrybut 22, Current Hellium Level, wyrażający poziom helu w napełnionych tym gazem nośnikach serwerowych, z linii He8. Odrębny problem diagnostyczny stanowią SSD-ki, których producenci niezwykle często stosują własną terminologię, sprzeczną z ogólnie przyjętymi normami systemu S.M.A.R.T. Tak czy inaczej, pozwoliłem sobie zebrać najistotniejsze, moim zdaniem, atrybuty i każdy z nich pokrótce scharakteryzować. Jeśli zachodzą jakieś różnice między producentami, postarałem się zawrzeć je w rubryce poświęconej znaczeniu atrybutu. Niestety, badając własny nośnik, niemal na pewno natrafimy na coś innego. Wówczas warto działać przez analogię, poszukując znajomych (lub zbliżonych) nazw atrybutu. Kolorem czerwonym oznaczone zostały parametry powszechnie postrzegane za krytyczne, dla stanu nośnika. Nie przedłużając, oto wspomniana tabelka.

Najpowszechniejsze atrybuty S.M.A.R.T.:

ID Hex Atrybut Znaczenie
01 0x01 Read Error Rate Przechowuje informację o błędach odczytu danych, z powierzchni dysku. Może oznaczać istotne problemy mechaniczne, choć niektóre dyski wskazują wysokie wartości surowe już od nowości, co nie jest reprezentatywne.
02 0x02 Throughput Performance Ogólna informacja o wydajności nośnika. Kiedy ulega widocznemu zmniejszeniu, istnieje ryzyko postępującej awarii.
03 0x03 Spin-Up Time Czas potrzebny na rozpędzenie talerzy, do docelowej prędkości obrotowej. 
04 0x04 Start/Stop Count Liczba cykli rozruchu/wyłączenia, częściowo przydatna przy zakupie nośnika z drugiej ręki i ocenie jego wyeksploatowania.
05 0x05 Reallocated Sectors Count Realokowane sektory. Każdy dysk ma pewną pulę sektorów zapasowych, z których zaczyna korzystać, znajdując błąd w obrębie przestrzeni domyślnej. Czas dostępu do sektorów zapasowych jest dłuższy, więc ich użycie idzie w parze ze spadkiem wydajności. Powszechnie przyjęło się sądzić, że dysk twardy z jakimikolwiek realokowanymi sektorami zmierza ku awarii, w ciągu najbliższych miesięcy.
06 0x06 Read Channel Margin Atrybut o niesprecyzowanej funkcji.
07 0x07 Seek Error Rate Współczynnik błędów wyszukiwania głowic magnetycznych. Może oznaczać uszkodzenie systemu pozycjonowania, a więc serwa, bądź termiczną rozszerzalność dysku. Wartości surowe należy traktować z dystansem, z uwagi na występujące różnice pomiędzy producentami.
08 0x08 Seek Time Performance Wydajność operacji wyszukiwania, dla głowic magnetycznych. Spadek tej wartości może oznaczać problemy mechaniczne.
09 0x09 Power-On Hours Licznik czasu pracy, przedstawiający dane w godzinach, minutach lub sekundach (zależnie od producenta). Przydatne przy zakupie nośnika z drugiej ręki, choć należy pamiętać, że część dysków sprzed 2005 roku potrafiła ten parametr co jakiś czas samoczynnie zerować.
10 0x0A Spin Retry Count Liczba prób rozpędzenia talerzy, do prędkości docelowej. Jeśli jest zbyt wysoka, oznacza problemy z mechaniką dysku.
11 0x0B Recalibration Retries lub Calibration Retry Count Żądania rekalibracji. Może oznaczać problemy natury mechanicznej.
12 0x0C Power Cycle Count Miernik cykli całkowitego włączenia/wyłączenia (doprowadzenie i odcięcie zasilania). Przydatne przy kupnie używanego dysku.
13 0x0D Soft Read Error Rate Atrybut wskazuję liczbę nieskorygowanych błędów odczytu, zaraportowanych systemowi operacyjnemu komputera.
170 0xAA Available Reserved Space Tylko dla SSD. Liczba przeprowadzonych cykli kasowania, warunkujących żywotność nośnika. Może być wyrażona w procentach. Ten sam atrybut występuje także jako 100 (Erase/Program Cycles) lub 232, zależnie od producenta nośnika.
171 0xAB SSD Program Fail Łączna liczba niepowodzeń w operacjach zapisu komórek flash, w dyskach SSD marki Kingston. U innych producentów może występować jako atrybut 181.
172 0xAC SSD Erase Fail Łączna liczba niepowodzeń w operacjach czyszczenia komórek flash, w dyskach SSD marki Kingston. U innych producentów może występować jako atrybut 182.
173 0xAD SSD Wear Levelling Count Liczba operacji kasowania dla pojedynczego bloku pamięci flash.
174 0xAE Unexpected Power Loss Count Wyraża to, ile razy dysk SSD został wyłączony wskutek nagłej utraty zasilania, co, biorąc poprawkę na budowę tego typu nośników, wpływa negatywnie na jego żywotność (możliwość uszkodzenia tabeli stanów komórek pamięci flash). Przydatne przy zakupie sprzętu z drugiej ręki.
175 0xAF Power Loss Protection Failure Atrybut powiązany z atrybutem 174. Aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia, współczesne dyski SSD mają szereg mechanizmów "kompensujących" utratę zasilania, np. poprzez odcięcie dopływu informacji z kontrolera SATA. Zliczane jest ich wykorzystanie.
176 0xB0 Erase Fail Count Liczba komend czyszczenia komórek pamięci flash, zakończonych niepowodzeniem.
177 0xB1 Wear Range Delta Różnica (delta) pomiędzy najmniej i najbardziej wyeksploatowanym blokiem pamięci flash. 
179 0xB3 Used Reserved Block Count Total Liczba zapasowych bloków pamięci, wykorzystywanych przez nośnik. Atrybut charakterystyczny dla produktów marki Samsung.
180 0xB4 Unused Reserved Block Count Total Liczba zapasowych bloków pamięci, niewykorzystywanych przez nośnik. Charakterystyczne dla produktów Samsunga.
181 0xB5 Program Fail Count Total Ekwiwalentny z atrybutem 171.
182 0xB6 Erase Fail Count Ekwiwalentny z atrybutem 172.
183 0xB7 SATA Downshift Error Count lub Runtime Bad Block Wyznacza liczbę sytuacji, kiedy przepustowość interfejsu SATA została zmniejszona poniżej wartości nominalnej (np. z 6 Gbps do 3 Gbps), albo liczbę nienaprawialnych błędów przy przesyle danych, z kontrolerem. Spadek wartości atrybutu może oznaczać ponadto usterkę mechaniczną nośnika.
184 0xB8 End-to-End error / IOEDC Krytyczny błąd kontroli parzystości, przy wymianie danych z kontrolerem. Może oznaczać usterkę dysku lub samego kontrolera.
185 0xB9 Head Stability Stabilność głowicy w mechanicznych dyskach Western Digital.
186 0xBA Induced Op-Vibration Detection Wskaźnik niepożądanych (nadmiernych) wibracji w mechanicznych dyskach Western Digital. W połączeniu z atrybutem 185, pozwala ocenić mechaniczną sprawność nośnika.
187 0xBB Reported Uncorrectable Errors Pokazuje, ile błędów nie udało się naprawić, korzystając z korekcji ECC.
188 0xBC Command Timeout Wyraża liczbę błędów w komunikacji dysku twardego, z kontrolerem. Jeśli nie jest równy zeru, informuje przeważnie o problemach z zasilaniem, również wskutek zastosowania wadliwego kabelka SATA.
189 0xBD High Fly Writes Atrybut ten wyraża, ile razy głowica zapisu przekroczyła dopuszczalne wychylenie, zmuszając do zapisania danych w obrębie innego, bezpiecznego obszaru. Niegdyś obecny tylko w nośnikach marki Seagate, z czasem został widocznie spopularyzowany, obejmując także produkty Western Digital.
190 0xBE Airflow Temperature lub Temperature Difference Aktualna temperatura nośnika, odjęta przeważnie od 100 st. Celsjusza. Producenci, dzięki temu czujnikowi, ustalają dopuszczalne limity termiczne. W starszych nośnikach, atrybut ten może wskazywać bezpośrednio surowy odczyt temperatury pracy.
191 0xBF G-sense Error Rate Liczba błędów powstałych w wyniku przeciążenia (upadku nośnika, itd.).
192 0xC0 Power-off Retract Count lub Emergency Retract Cycle Count  Liczba cykli parkowania głowic, przy odciętym zasilaniu. Może wyznaczać także parkowanie awaryjne, przy niespodziewanym odcięciu zasilania.
193 0xC1 Load Cycle Count lub Load/Unload Cycle Count Całkowita liczba cykli parkowania/wyparkowania głowic.
194 0xC2 Temperature Temperatura dysku.
195 0xC3 Hardware ECC Recovered Liczba błędów naprawionych dzięki korekcji ECC.
196 0xC4 Reallocation Event Count Całkowita liczba prób remapowania sektorów, dotycząca zarówno operacji udanych, jak i zakończonych niepowodzeniem. Im wyższa wartość, tym większe ryzyko rychłej utraty nośnika.
197 0xC5 Current Pending Sector Count Liczba sektorów wykazujących problemy przy odczycie, oczekujących na ponowną alokację, które to jednak realokowane zostać nie mogą, właśnie z uwagi na krytyczne błędy odczytu. Wysoka wartość tego atrybutu niemalże na pewno oznacza szybką "śmierć" dysku.
198 0xC6 Uncorrectable Sector Count Sumaryczna liczba nienaprawialnych błędów odczytu lub zapisu, dla sektora. Wysoka wartość oznacza problemy natury mechanicznej.
199 0xC7 UltraDMA CRC Error Count Liczba cyklicznych błędów nadmiarowych, przy operacjach w trybie UltraDMA.
200 0xC8 Write Error Rate lub Multi-Zone Error Rate Współczynnik błędów zapisu, wynikających z problemu przy zapisie danego sektora.
201 0xC9 Soft Read Error Rate lub TA Counter Detected Liczba programowych błędów zapisu, wynikających z próby zapisu poza nominalną ścieżką. Wysoka wartość oznacza przeważnie usterkę elektroniczną.
202 0xCA Data Address Mark Errors Wskazuje na problemy przy wyznaczaniu ścieżek zapisu, choć, wedle dostępnych informacji, może przyjmować nieco inne znaczenie, w zależności od producenta nośnika.
203 0xCB Run Out Cancel Liczba błędów spowodowanych błędną sumą kontrolną, przy próbie korekcji przez ECC.
204 0xCC Soft ECC Correction Liczba błędów spowodowanych niepoprawnym funkcjonowaniem algorytmów korekcji ECC.
205 0xCD Thermal Aspherity Rate Liczba błędów wynikających ze zbyt wysokiej temperatury nośnika.
206 0xCE Flying Height Poziom ustawienia głowicy. Zbyt niska wysokość niesie za sobą ryzyko uszkodzenia głowicy, a zbyt wysoka - błędów odczytu.
207 0xCF Spin Current Prąd wymagany do rozruchu nośnika, a więc rozpędzenia talerzy do prędkości nominalnej.
208 0xD0 Spin Buzzes Count Liczba prób niezbędnych do rozpędzenia talerzy, do prędkości nominalnej, przy założeniu, że talerze jakkolwiek startują.
209 0xD1 Offline Seek Performance Wydajność wyszukiwania w trybie offline (bez wykonywania operacji odczytu/zapisu).
210 0xD2 Vibration During Read Wibracje odnotowane podczas odczytu.
211 0xD3 Vibration During Write Wibracje odnotowane podczas zapisu.
212 0xD4 Shock During Write Przeciążenia odnotowane podczas zapisu, parametr istotny zwłaszcza w sprzęcie mobilnym, chociażby laptopach.
220 0xDC Disk Shift Atrybut ten wyraża przesunięcie talerzy, względem osi centralnej. Przybiera wysokie wartości dodanie, po upadku nośnika.
221 0xDD G-sense Error Rate Ekwiwalentny z atrybutem 191, występuje w zależności od producenta.
222 0xDE Loaded Hours Czas pracy głowic magnetycznych, podczas typowych operacji (zapis, odczyt, itd.)
223 0xDF Load/Unload Retry Count Liczba zakończonych powodzeniem prób przesunięcia głowicy.
224 0xE0 Load Friction Zużycie głowicy, wrażone przez opór napotykany podczas jej pracy. Może być oznaką zanieczyszczenia nośnika lub typowo mechanicznej usterki.
225 0xE1 Load/Unload Cycle Count Ekwiwalentny z atrybutem 193.
226 0xE2 Load 'In'-time Czas spędzony przez głowicę magnetyczną w stanie roboczym, poza parkowaniem.
227 0xE3 Torque Amplification Count Liczba prób kompensacji nieoczekiwanych przyśpieszeń talerzy, np. wskutek upadku lub wyraźnego wstrząsu.
228 0xE4 Power-Off Retract Cycle Liczba cykli pracy dysku, od włączenia do wyłączenia.
230 0xE6 GMR Head Amplitude lub Drive Life Protection Status Amplituda drgania głowicy magnetycznej (różnica pomiędzy typowym drganiem roboczym, a maksymalnym odnotowanym). W przypadku nośników SSD może informować o przekroczeniu dopuszczalnych norm eksploatacji.
231 0xE7 Temperature lub Life Left Ekwiwalentny z atrybutem 194, występuje w zależności od producenta. Czasem, w dyskach SSD, oznacza pozostałą żywotność dysku i jest wówczas wyrażany w procentach.
232 0xE8 Available Reserved Space lub Endurance Remaining Wyraża procentowo, ile przestrzeni pozostało, w razie czego, do zastąpienia uszkodzonych komórek pamięci flash. Obecny wyłącznie w dyskach SSD. Kiedy spadnie do zera, należy obawiać się uszkodzenia nośnika.
233 0xE9 Media Wearout Indicator lub Power-On Hours Współczynnik pozostałego czasu żywotności kości pamięci flash, w dyskach typu SSD, czasem ekwiwalentny z atrybutem 231.
240 0xF0 Head Flying Hours lub Transfer Error Rate Pokazuje czas, przez jaki głowica dysku twardego była ustawiana.
241 0xF1 Total LBA-s Written Liczba zapisanych sektorów, głównie na dyskach SSD.
242 0xF2 Total LBA-s Read Liczba odczytanych sektorów, głównie na dyskach SSD.
243 0xF3 Total LBA-s Written Expanded Pięć starszych bitów dla atrybutu 241.
244 0xF4 Total LBA-s Read Expanded Pięć starszych bitów dla atrybutu 242.
249 0xF9 Total NAND Writes Całkowita liczba zapisów do pamięci NAND, na dyskach półprzewodnikowych, wyrażana w GB.
250 0xFA Read Error Retry Rate Wykryte błędy odczytu, prowadzące do ponowienia próby odczytu.
254 0xFE Free Fall Protection Błędy wykryte przez czujnik przeciążeń, świadczące o potencjalnej usterce mechanicznej, powstałej np. w wyniku upadku nośnika.
Obserwuj nas w Google News

Pokaż / Dodaj komentarze do: Pomocy! Dysk nie działa jak należy, czyli czym jest analiza S.M.A.R.T.

 0