AGESA 1.0.0.6 - nowe rozdanie dla procesorów AMD Ryzen?

Jak już wspominaliśmy w swoich poprzednich publikacjach jedną z największych bolączek platformy AM4, płyt głównych oraz samych procesorów Ryzen jest kontroler pamięci, i kompatybilność z szybkimi modułami. Szczególnie problemowe są konfiguracje z modułami dwustronnymi, i co nie powinno dziwić, takie w których obsadzone są wszystkie cztery sloty pamięci RAM. Nie było by to może wielkim problemem gdyby dwustronne moduły pamięci DDR4-3000 nie chciały współpracować ze swoją nominalną częstotliwością, w końcu i tak znacznie przekraczało by to oficjalne możliwości kontrolera określone przez AMD. A i w przypadku Intela takie sytuacje się zdarzają. Problemem jest jednak to, że znaczną część takich modułów producenci płyt głównych kwalifikują jako zdolne do pracy jedynie w trybie DDR4-2133 (jednym z najniższych możliwych), i to w przypadku jeśli chcemy użyć jedynie dwóch modułów. Przykładową taką listę zatwierdzonych przez producenta płyty głównej Asus możecie obejrzeć pod tym adresem.

Problem wynika najprawdopodobniej z tego, że premiera platformy AM4 i procesorów Ryzen z jakichś względów musiała zostać znacząco przyspieszona - i AMD nie zdążyło dopracować swojego modułu AGESA wystarczająco dobrze. Początkowo płyty główne AM4 miały spore kłopoty nawet z czasem włączania komputera, ponieważ pamięć RAM i inne elementy procesora musiały być inicjowane wiele razy w wyniku błędów. Sytuacja się jednak z czasem poprawiała, ale wciąż pozostawał jeden problem. Procesor pobierał sobie z SPD modułów pamięci tylko pięć podstawowych timingów (tCL, tRCDRD, tRCDWR, tRP, tRAS) - natomiast całą resztę tych wydawało by się mniej istotnych dobierał sobie sam. Jak się potem okazało na tyle agresywnie, że jego wymogom przy wysokich częstotliwościach pracy (tryby DDR4-2933 i szybsze) podołały praktycznie tylko moduły pamięci oparte o specyficzne chipy Samsunga (B-Die). I to musiało się zmienić.

Moduł AGESA jest kluczowy z punktu widzenia współpracy procesorów AMD z rożnymi modułami pamięci - szczególnie jeśli mówimy o modelach szybszych niż DDR4-2400

Aby tak się stało potrzebna była nowa wersja AGESA (z ang. AMD Generic Encapsulated Software Architecture). Jest to protokół inicjujący poszczególne części procesora takie jak rdzenie, kontroler pamięci i pamięć operacyjną RAM oraz kontroler szyny HyperTransport (w przypadku Ryzena, po niewielkich modyfikacjach zwanej Infinity Fabric). Aby usprawnić współpracę Ryzenów z wieloma typami modułów pamięci RAM AMD musiało w nowej wersji protokołu dodać rejestry dla bardzo wielu timingów pamięci. I tak zrobiło - jeśli BIOS komputera ma zintegrowany moduł AGESA w wersji 1.0.0.6 procesor może sobie pobrać z SPD modułów pamięci RAM znacznie więcej kluczowych timingów, a ponadto kontrolę nad nimi (a także innymi, które nie mieszczą się w specyfikacji JEDEC) może przejąć użytkownik. Może się tym zająć też producent płyty głównej i przygotować w UEFI płyty profile dla określonych modułów pamięci. Robi tak ASUS w swoich płytach z serii ROG przeznaczonych dla procesorów Intela (słynna zakładka "Tweakers Paradise") - teraz będzie miał szanse stworzyć podobne rozwiązanie w płycie dla procesorów AMD. Sprawdźmy czy rozwiązanie to dało realne efekty na przykładzie kości DDR4-3000 które do tej pory nie chciały działać z Ryzen 7 1800X w trybie szybszym niż DDR4-2133.