AMD Ryzen 9 7950X3D - test najszybszego procesora do gier dla platformy AM5

Test AMD Ryzen 9 7950X3D: konkluzje

Jak pokazały testy, Ryzen 9 7950X3D to niezwykle wydajny procesor, w każdym zastosowaniu oferujący topowe albo bardzo bliskie topowych osiągi. Zaczynając od aplikacji, dla obciążeń małowątkowych omawiany CPU wypada niemal identycznie jak Ryzen 9 7950X, będąc jednocześnie wysoce konkurencyjnym w starciu z Core i9-13900K. Dzieje się tak dlatego, że jak pisałem we wstępie, jeden z chipletów pozbawiony jest dodatkowej pamięci cache, dzięki czemu uzyskuje zegary rdzeni typowe dla architektury Zen 4 i to on odpowiada za wykonywanie tego typu programów. Sporym zaskoczeniem okazały się za to wyniki wielordzeniowe, gdzie Ryzen 9 7950X3D jest zaledwie kilka procent wolniejszy od modelu bez dopisku "3D", pomimo wyraźnie niższego poboru prądu. Jednocześnie jest w tej grupie pomiarów szybszy od Core i9-13900K z limitem mocy PL1 ustawionym na 125 W, charakteryzującego się podobnym apetytem na energię elektryczną. W temacie MT niebieski procesor może nawiązać walkę dopiero po zdjęciu PL albo po OC, ale wtedy jego pobór prądu jest na tle Ryzena 9 7950X3D wręcz absurdalny, tak więc w kwestii efektywności trzeba postawić przy dzisiejszym bohaterze duży plus. Co ważne, to także CPU chłodniejszy od wariantu bez dodatkowej cache L3, ale w dalszym ciągu należy pamiętać o efektywnym chłodzeniu - wg mnie minimum to AIO 240/280 mm.

Ryzen 9 7950X w temacie wydajności łączy mocne strony Core i9-13900K i Ryzena 9 7950X, dokładając do tego doskonałą efektywność energetyczną.

 Test AMD Ryzen 9 7900. 90 W czystej mocy

Omówienie wydajności w grach, w tym zysku z dodatkowej pamięci podręcznej

Przechodząc do gier, muszę zaznaczyć, że wykrywanie aplikacji rozrywkowych funkcjonowało bez zarzutu i każdy tytuł wchodzący w skład procedury został odpowiednio obsłużony przez sterownik opracowany przez AMD. Co do zysku z 3D V-Cache, jest mocno zróżnicowany, potrafiąc sięgnąć nawet ponad 25% (np. Battlefield V i Cyberpunk 2077). Znaczne przyrosty, przekraczające 20%, zaobserwowałem również w Death Stranding, Far Cry 6 i Watch Dogs: Legion. Ponadto mamy kilka produkcji, gdzie różnica względem Ryzena 9 7950X jest kilkuprocentowa, dwie gdzie wydajność tych dwóch CPU jest prawie identyczna i CS: GO, w której podobnie jak dla Ryzena 7 5800X3D, dodatkowa pamięć podręczna nie jest w stanie skompensować ubytku taktowania. Koniec końców, po uśrednieniu wyników Ryzen 9 7950X3D okazał się nowym liderem zestawienia, z ok. 2% przewagą nad Core i9-13900K. Przy czym podkreślam, że w wypadku tak specyficznego procesora średnia nie do końca oddaje rzeczywistość, właśnie z uwagi na bardzo zróżnicowane profity z 3D V-Cache. Innymi słowy, przez zakupem warto przemyśleć, czy zależy nam na osiągach w jakichś konkretnych grach i jeżeli tak, to sprawdzić, jakie rezultaty w nich uzyskuje, najlepiej korzystając z kilku różnych źródeł, gdyż nawet inne miejsce testowe może mieć spore znaczenie.

 AMD Ryzen 7 5800X3D - test najszybszego CPU do gier dla platformy AM4

Kilka słów na temat skalowania wydajności z częstotliwością pamięci DDR5

Ciekawym tematem jest też skalowanie wydajności z zegarem RAM, gdzie Ryzen 9 7950X3D, najpewniej z uwagi na bardzo pojemną cache L3, ma mniejszy potencjał niż zwykłe Zen 4 czy Raptor Lake. Mianowicie przyspieszenie pamięci operacyjnej ze standardowo wykorzystywanej w testach wartości 4800 MHz, do 6000 MHz, przełożyło się na maksymalny przyrost ok. 3% (patrz Cyberpunk 2077 i Watch Dogs: Legion) i średni ok. 1%, tzn. symboliczny. Natomiast Core i9-13900K zareagował na przetaktowanie RAM do 7000 MHz, czyli częstotliwości, z którą poradzą sobie nawet tańsze płyty główne Z790, wyraźnie lepiej, w efekcie zamieniając średnią stratę równą około 2% na analogiczną przewagę. Niemniej w dalszym ciągu mowa o pomijalnej dysproporcji, tak więc między tymi dwoma CPU w kwestii gier de facto należy postawić znak równości, bez względu, czy bierzemy pod uwagę konfigurację z wysokim, czy też niskim zegarem RAM. Ponadto w pewnym sensie jest to zaleta Ryzena 9 7950X3D, gdyż nawet kupując najtańsze moduły na kościach Microna oraz poświęcając kilka godzin na poprawianie ustawień, jesteśmy w stanie osiągnąć optymalne rezultaty. Jednocześnie przypominam, że wszystkie testy zostały wykonane z pełną optymalizacją timingów (w tym dalszych rzędów), zatem dla zwykłego wczytania profilu XMP/EXPO dysproporcje będą większe, ale to już decyzja potencjalnego nabywcy, czy iść na łatwiznę, czy zaoszczędzić trochę gotówki.

 Jak działa wielowątkowość DirectX 11 na kartach Radeon i GeForce - test

Optymalizacja pracy sterownika oraz cena końcowa testowanego procesora

Na koniec zostawiłem ew. korekty domyślnych ustawień sterownika. Sytuacji, że jakiś tytuł nie został rozpoznany, raczej nie powinniście doświadczyć, ale gdyby tak się stało, wystarczy podczas jego działania wcisnąć Win+G i w ustawieniach Xbox Game Bar zaznaczyć, że dana aplikacja jest grą. W drugą stronę tak łatwo jednak nie jest, bo dla wykrytych "gier" nie ma opcji odwrotnej i czasem bywa tak, że jakiś program może zostać rozpoznany błędnie - miało to miejsce dla emulatora konsol Nintendo o nazwie Dolphin, co nieco go spowolniło. Ewentualnie możemy chcieć uruchamiać produkcje, które nie czerpią korzyści z 3D V-Cache (np. CS: GO), na chiplecie bez dodatkowej pamięci podręcznej. W obu przypadkach najprostszym rozwiązaniem wydaje mi się wyłączenie parkowania rdzeni i ręczna kontrola nad koligacją, tj. przypisanie do rdzeni znajdujących się w odpowiednim chiplecie, z użyciem np. Process Lasso. Jednocześnie to podejście, które warto wypróbować przy wielozadaniowości, ponieważ Windows co prawda poradzi sobie bez dodatkowych interwencji, aczkolwiek może na tym ucierpieć wydajność rozgrywki i aby tego uniknąć, warto spróbować przypisać grę do chipletu z 3D V-Cache (procesory logiczne nr 0-15), a pozostałe obciążenie do drugiego jądra krzemowego.

Reasumując, Ryzen 9 7950X3D otrzymuje ode mnie notę cztery i pół gwiazdki, do których dorzucam wyróżnienie wydajność, na które bezsprzecznie zasłużył. Jest to procesor dla osób szukających bezkompromisowych osiągów zarówno w aplikacjach, jak i grach, chociaż trudno przemilczeć, że wiąże się to z wyraźną dopłatą względem Core i9-13900K czy Ryzena 9 7950X, równą ok. 1000 zł. A czy warto wydać tyle dodatkowej gotówki za nieco wyższą wydajność w rozrywce albo pracy, pozostawiam do indywidualnej oceny, przy czym osobiście jestem przekonany, że chętni na pewno się znajdą. A jaka jest Wasza opinia na temat testowanego sprzętu? Zapraszam do dzielenia się przemyśleniami w komentarzach.

AMD Ryzen 9 7950X3D

AMD Ryzen 9 7950X3D - opinia

AMD Ryzen 9 7950X3D - plusy

• Topowa wydajność w aplikacjach oraz grach
• Poprawki w architekturze, w tym dodanie instrukcji AVX512
• Wsparcie PCIe 5.0 zarówno dla karty graficznej, jak i dysków twardych
• Wreszcie zintegrowana karta graficzna w procesorach niebędących APU
• Pierwsza platforma AMD kompatybilna z pamięcią DDR5
• Istniejące chłodzenia procesorów zachowują zgodność z AM5
• Relatywnie niskie temperatury rdzeni
• Doskonała efektywność energetyczna

AMD Ryzen 9 7950X3D - minusy

• Brak kompatybilności z DDR4 (w przeciwieństwie do LGA 1700)
• Bardzo wysoki koszt zakupu
• BIOS-y płyt głównych wciąż wymagają dopracowania (przede wszystkim od strony czasu uruchamiania)
• Sztuczne ograniczenia w zgodności z PCIe 5.0 dla tańszych chipsetów
• Konieczność instalacji dodatkowego oprogramowania
• Korekta domyślnych ustawień sterowników nie zawsze będzie prosta

Cena AMD Ryzen 9 7950X3D (na dzień publikacji): ok. 4150 zł

Gwarancja: 36 miesięcy

Sprzęt do testów dostarczyło: