Tematem przewodnim dzisiejszego materiału jest nietypowy test procesorów, gdyż mowa o weryfikacji wydajności nowych CPU z wyższej półki, tyle że nie jak zwykle w świeżych grach, lecz w starszych tytułach. Nie jest to więc artykuł, który ma pomóc podjąć decyzję przy zakupie lub składaniu nowego komputera gamingowego, tylko tekst przygotowany w celu zaspokojenia ciekawości. Choćby w zakresie tego, jak poszczególne architektury radzą sobie w bardziej leciwych produkcjach, ile kl./s można osiągnąć na nowoczesnym sprzęcie, tudzież jaki zysk zapewnia 3D V-Cache procesorów AMD w takich warunkach. Odnośnie możliwego do uzyskania FPS, w kontekście starszych gier to właśnie CPU jest kluczowy, jako że współczesne GPU nie mają problemu z osiągnięciem wysokiego FPS w bardziej archaicznych produkcjach, przy czym, by tak się stało, procesor musi pozwolić karcie graficznej rozwinąć skrzydła, gdyż to on będzie w omawianej sytuacji tzw. wąskim gardłem.
Spis treści:
Do tego warto dodać, że w starszych tytułach nie mamy do dyspozycji "dopalaczy" wydajności, które znajdziemy w nowych produkcjach, a więc m.in. nie uświadczymy w nich generatorów klatek, które pozwalają ominąć limit ze strony CPU. Co prawda można skorzystać z analogicznych technik implementowanych na poziomie sterownika jak Smooth Frames czy AFMF2 (patrz tutaj), ale jeżeli komuś zależy na najwyższej jakości obrazu, to tego naturalnie nie zrobi. Przechodząc do doboru procesorów, w testach wezmą udział dwa modele firmy Intel, a konkretnie Core i9-14900K oraz Core Ultra 8 285K, czyli produkty z wyższej półki w ramach dwóch ostatnich generacji, oraz trzy od AMD - Ryzen 7 7700X, Ryzen 7 7800X3D oraz Ryzen 7 9800X3D. W przypadku czerwonych wybór także padł na dwie ostatnie architektury, zarówno z dodatkową pamięcią cache L3 oraz bez niej, by móc zweryfikować wpływ tego aspektu na osiągi nie tylko w świeżych grach (patrz tutaj).
Testy nowych CPU w starszych grach to nietypowa rzecz, jednak wciąż interesująca, która może dostarczyć sporo ciekawych wniosków. Zobaczmy, co w trawie piszczy.
Wydajność procesorów z GPU firm AMD, Intel i NVIDIA - cz. 1, LGA 1700 i LGA 1851
Krótki komentarz odnośnie przeprowadzonych pomiarów
Jeżeli chodzi o tytuły biorące udział w testach, to zgodnie z wolą Forumowiczów, których zapytałem o zdanie w tej kwestii, jest to 12 następujących produkcji: Battlefield 4, Battlefield 1, Crysis Warhead, Crysis 3, Dying Light, Far Cry 3: Blood Dragon, Hitman (2016), Metro Last Light, Project CARS, Rise of the Tomb Raider, Watch Dogs 2 oraz Wiedźmin 2. Wszystkie z nich miałem w przeszłości opracowane pod kątem testów procesorów, tak więc wybrane miejsca testowe nie są pierwszymi lepszymi, lecz odpowiednimi do porównywania osiągów CPU. Jednocześnie w tym miejscu muszę podkreślić, że połączenie nowego sprzętu oraz systemu operacyjnego z leciwymi produkcjami nie w każdym przypadku przebiegło bez konfliktów oraz problemów, o których więcej będziecie mogli przeczytać w podsumowaniu. Mowa o rzeczach takich jak niewłączanie się gry, dziwne zachowanie fizyki przy wysokiej liczbie FPS, blokada liczby kl./s, której nie powinno być, czy podejrzanie niskie osiągi. Wszystkiego dowiecie się wkrótce, a tymczasem przejdźmy do zasad porównania.
Test nowych CPU w starszych grach: metodologia
Wszystkie testy zostały wykonane pod kontrolą systemu operacyjnego Windows 11 64-bit 23H2 oraz sterowników GeForce Game Ready 552.22, podczas rzeczywistej rozgrywki. Do pomiaru liczby klatek użyto programu Fraps w wersji 3.5.99 - w tym dla DirectX 12 (jedyna niedogodność pod tym API to brak OSD). Wyniki zamieszczone na wykresach są średnią arytmetyczną rezultatów z trzech odrębnych przebiegów, z kolei rozdzielczość zegara czasu rzeczywistego była ustawiona na sztywną wartość 0,5 ms.
Nastawy pamięci prezentują się następująco:
- DDR5-6000 MHz CL 30-36-36-66 1T (Ryzen 7000 i Ryzen 9000),
- DDR5-7000 MHz CL 34-42-42-76 2T (Core i9-14900K),
- DDR5-8000 MHz CL 38-48-48-86 2T (Core Ultra 9 285K),
Limity mocy były ustawione na następujących poziomach:
- AMD Ryzen 7 7700X: PPT 142 W,
- AMD Ryzen 7 7800X3D: PPT 162 W,
- AMD Ryzen 7 9800X3D: PPT 162 W,
- Intel Core Ultra 9 285K: PL1 = PL2 = 250 W,
- Intel Core i9-14900K: PL1 = PL2 = 253 W.
Uwagi dodatkowe do testów:
- dla Raptor Lake i Arrow Lake tryb kontrolera pamięci RAM to Gear 2 dla DDR5 i Gear 1 dla DDR4,
- Ryzeny 7000 i Ryzeny 9000 pracowały z taktowaniem Infinity Fabric wynoszącym 2100 MHz i częstotliwością kontrolera synchroniczną z RAM,
- we wszystkich przypadkach zoptymalizowałem timingi dalszych rzędów,
- z uwagi na niewystarczającą optymalizację zrównoważonego planu zasilania, Core Ultra 9 285K testowałem po zmianie na wysoką wydajność,
- Crysis 3 miał zaaplikowane obejście problemu blokady FPS na około 64 (tryb niskiego opóźnienia na Ultra w panelu sterowników NVIDII),
- w Battlefield 1, Hitman oraz Rise of the Tomb Raider pomiary były wykonane pod kontrolą DirectX 12, gdyż API to zapewnia lepsze osiągi od DirectX 11, dzięki sprawniejszemu wykorzystaniu dostępnych rdzeni,
- z uwagi na chęć zapewniania jak najszerszego spojrzenia na temat oraz ze względu na problemy niektórych gier ze zbyt dużą liczbą wątków, Ryzeny 7000/9000 były dodatkowo sprawdzane bez SMT, Core Ultra 9 285K bez małych rdzeni, a Core i9-14900K z wyłączonymi małymi rdzeniami i/lub SMT.
Platforma testowa
 |
ASUS ROG CROSSHAIR X870E APEX |
 |
ASUS ROG MAXIMUS Z790 APEX ENCORE |
 |
ASUS ROG MAXIMUS Z890 HERO |
 |
Patriot Viper Xtreme 5 RGB 2x16 GB DDR5-8000 CL38 |
 |
ASUS ROG STRIX GeForce RTX 4080 OC |
 |
Patriot Viper VP4100 1 TB |
 |
SilentiumPC Supremo M1 Platinum 700 W |
 |
Antec Twelve Hundred V3 |
 |
MSI MEG CORELIQUID S360 |
Test nowych CPU w starszych grach: wydajność
Poniżej znajdziecie wykresy z wynikami przeprowadzonych testów. Jak wspomniałem we wstępie, wydajność była sprawdzana w miejscach testowych wymagających dla procesorów, a przynajmniej takich, które niegdyś stawiały spore wyzwanie CPU, gdyż trudno oczekiwać, aby nowe modele miały mieć problem z uzyskaniem znacznej liczby FPS w starszych produkcjach. W Crysis 3 pomiary zostały wykonane w dwóch lokalizacjach, tj. Witamy w dżungli, gdzie wielowątkowość działała wyraźnie lepiej niż w pozostałej części kampanii, oraz Źródło wszelkiego zła, czyli chyba najcięższej z alternatywnych. Pozostałe gry były sprawdzane w jednym miejscu każda.
Battlefield 4
Battlefield 1
Crysis Warhead
Crysis 3
Dying Light
Far Cry 3: Blood Dragon
Uwaga: Brak wyniku i9-14900K w pełnej konfiguracji wynika z tego, że gra nie włączała się przy 32 wątkach.
Hitman (2016)
Metro Last Light
Project CARS
Rise of the Tomb Raider
Watch Dogs 2
Wiedźmin 2: Zabójcy Królów
Uwaga: Brak wyniku i9-14900K w pełnej konfiguracji wynika z tego, że gra nie włączała się przy 32 wątkach.
Test nowych CPU w starszych grach: konkluzje
Jeżeli chodzi o ogólne relacje między procesorami, to wyglądają podobnie do testów w nowych grach. Mianowicie liderem jest Ryzen 7 9800X3D, choć notabene nie udało mu się wygrać wszystkich testów, jako że w Crysis 3 na mapie z trawą górą był Core i9-14900K, na drugim miejscu wylądował wspomniany przed chwilą model od Intela, minimalnie za nim na trzecim mamy Ryzena 7 7800X3D, zaś na szarym końcu są Core Ultra 9 285K oraz Ryzen 7 7700X. Przy czym warto podkreślić, że w części starszych produkcji zyski z 3D V-Cache są minimalne, a czasem wręcz nieistniejące, przez co wyżej taktowany CPU bez dodatkowej pamięci L3 jest szybszy, co widzimy w Crysis 3 oraz Wiedźminie 2. Choć imponujące przyrosty wciąż się trafiają, czego najlepszy przykład to Rise of the Tomb Raider, gdzie Ryzen 7 7800X3D wyprzedza Ryzena 7 7700X o bagatela ponad 30% (!). Poza tym trzeba zwrócić uwagę na fakt, że najnowsze generacje architektury Zen są już naprawdę dobrze dopracowane, czego dowodem są dzisiejsze rezultaty, ponieważ dla porównania pierwsze Ryzeny w produkcjach starszych od siebie kulały bardzo mocno, podczas gdy Zen 4 oraz Zen 5 takich słabych punktów względem Intela nie mają.
Granie w starsze gry na nowych CPU czasem wymaga poświęcenia czasu na walkę z problemami, ale nagrodą jest możliwość rozgrywki przy naprawdę wysokim FPS.
Wydajność procesorów z GPU firm AMD, Intel i NVIDIA - cz. 2, platforma AM5
Kilka słów na temat SMT oraz problemów ze starszymi grami
Ciekawą rzeczą jest też wpływ SMT na wydajność, gdzie rezultaty procesorów AMD oraz Intel są zgoła odmienne. Zaczynając od Ryzenów, w ich przypadku lepsze wyniki notowałem na ogół z aktywnym SMT, tj. przy 16 wątkach. Wyjątki od tej reguły to Far Cry 3: Blood Dragon, jednak ten tytuł w ogólności nie lubi zbyt wielu wątków, Hitman oraz Project CARS. W kontekście przygód Agenta 47 także nie jest to żadne zaskoczenie, gdyż takie zachowanie pojawiło się w innym materiale, opublikowanym lata temu, ale dla wyścigów jest to nowość, jako że nie widziałem tego wcześniej na starszych CPU. Z kolei dla Core i9-14900K z wyłączonymi małymi rdzeniami z jakiegoś powodu konfiguracja z 16 wątkami wypada gorzej od tej z nieaktywnym SMT. Wyjątki znowu się pojawiają (patrz Crysis 3, Rise of the Tomb Raider oraz Watch Dogs 2), ale nie zmienia to faktu, że bez małych rdzeni SMT przynosi rodzinie Raptor Lake więcej szkód niż korzyści. Skąd tak zaskakujące zachowanie, tego nie wiem, gdyż na potrzeby tego materiału nie zgłębiałem tej kwestii. Być może kiedyś wrócę do tego tematu, jeżeli pojawi się ku temu okazja.
Na koniec warto omówić jeszcze problemy ze starszymi grami, na które można się natknąć w połączeniu z nowym sprzętem oraz Windowsem 10/11. W Crysis 3 bez modyfikacji liczba FPS była bardzo niska, oscylująca ok. 64, na co rozwiązaniem okazało się włączenie ustawienia Ultra trybu niskiego opóźnienia w panelu sterowników NVIDII. Natomiast Far Cry 3: Blood Dragon czy Wiedźmin 2 na Core i9-14900K nie włączały się w ogóle przy ustawieniach fabrycznych - 32 wątki to za dużo dla tych produkcji. Zostając na chwilę przy Far Cry 3, w tym wypadku zalecana konfiguracja to osiem rdzeni bez SMT, jako że większa liczba wątków przynosi duże straty wydajności, co dotyczy też pozostałych tytułów z tej serii łącznie z najnowszym Far Cry 6, gdzie SMT w dalszym ciągu potrafi zaszkodzić. Generalnie co do takich przypadków, gdy gra nie chce się uruchomić, w wariancie szybkim wystarczy włączyć ją z odpowiednią koligacją, choć gdy chcemy mieć optymalne osiągi, wtedy trzeba stosowne modyfikacje wykonać w BIOS-ie. Ciekawym przypadkiem okazała się także Watch Dogs 2, w której przy wysokim FPS zaczynają się dziać cuda z fizyką, czego objaw to np. szalone miotanie się przeciwników porażonych paralizatorem, którzy powinni po prostu paść na ziemię.
Komentarz końcowy do testów nowych CPU w starszych grach
Reasumując, jak pokazał ten test, w starsze gry bez problemu pogramy na nowych procesorach, chociaż czasami wymagane są obejścia pewnych problemów. Ale na pewno, jeżeli ktoś zechce powrócić do starszych tytułów, jest to warte z punktu widzenia komfortu rozgrywki, gdyż tak wysokiego FPS nie można było uzyskać lata temu, przy sporo słabszym sprzęcie. Na przykład, nawet podkręcony Core i9-9900K nie dobijał do 90 FPS w Crysis Warhead w wymagających momentach (patrz tutaj), za to współczesne CPU bez trudu osiągają 120+ FPS. Jeszcze większą przepaść mamy w innych grach jak Rise of the Tomb Raider, gdzie obecnie można grać przy 300+ FPS, co przyda się posiadaczom monitorów o wysokim odświeżaniu. Ode mnie na dziś to wszystko, a jeżeli chcecie się wymienić swoimi doświadczeniami ze starszymi produkcjami rozrywkowymi na nowym sprzęcie, tudzież zaproponować inny ciekawy temat do realizacji, to sekcja komentarzy jest dobrym miejscem, by podzielić się takimi przemyśleniami, z którymi chętnie się zapoznam.
Pokaż / Dodaj komentarze do: Test nowych CPU od AMD i Intel w starszych grach. Can it run Crysis?