Monitor do gier - na co zwracać uwagę podczas zakupu?

Monitory dla graczy to dziś tak obszerny segment urządzeń, że często trudno się połapać we wszystkich technologiach, jakie te oferują i terminach, jakie prezentują producenci. Jeszcze nie tak dawno temu monitor gamingowy kojarzył się raczej z panelem TN (Twisted Nematic), bo to ta technologia LCD gwarantowała uzyskanie najmniejszego czasu reakcji matrycy. Dziś wszystko się pozmieniało i choć w mainstreamowych monitorach nadal można zauważyć pewne różnice między TN, IPS i VA, w wysokiej półce cenowej, a szczególnie we flagowych modelach bieżącego roku, linia zaczyna się rozmazywać. Na co więc spoglądać podczas zakupu monitora do gier? Czym się kierować i ostatecznie na jaki model się zdecydować?

Starsi pamiętają czasy monitorów CRT i choć zapewne dziś czasu na gry nie mają, to właśnie urządzenia z „wielkim tyłkiem” odznaczały się nieuchwytnie niskim czasem reakcji na poziomie nawet mikrosekundy. Nie milisekundy, jak to dzisiaj ma miejsce w przypadku LCD, ale mikrosekundy. Oznaczało to nic innego, jak właściwie perfekcyjną ostrość obrazu nie licząc rozdzielczości. Przejście z CRT na LCD w pierwszym okresie istnienia tego standardu było jak cios w plecy, bo zdecydowanie mogliśmy odczuć zwiększony input lag, czas reakcji i mniejszą częstotliwość odświeżania. Osobiście przeszedłem z CRT 1280x1024 (max) 85 Hz na LCD Full HD 60 Hz TN i do dziś pamiętam, że do tego wynalazku długo się przyzwyczajałem.

Jakość obrazu w monitorach dla graczy

Technologia poszła jednak do przodu i pomimo tego, że LCD nadal nie mają żadnych szans z CRT pod względem czasu reakcji, są znacznie lepsze w reprodukcji obrazu. Jest to zatem pierwsza zmienna, na którą powinni spoglądać gracze, kupujący monitor do tego typu zastosowań. Jakość obrazu bezpośrednio związana jest z rozdzielczością, reprodukcją kolorów i jasnością. Ta pierwsza powinna być zdeterminowana przez posiadany przez nas sprzęt – w szczególności kartę graficzną. Jeśli zatem ta niedomaga w rozdzielczościach QHD lub nawet 4K, nie ma co pchać się takowe monitory. Jeśli chcesz sprawdzić jak dane GPU radzi sobie w grach w tych rozdzielczościach, sprawdź nasze testy kart graficznych.

Standardowe monitory Full HD nie były jednak wcześniej standardem. To wraz ze wzrostem wydajności kart graficznych dziś możemy zakupić (wyłączając z równania wszelkie problemy z cenami GPU) relatywnie wydajną kartę, z pomocą której ogramy dosłownie wszystkie gry wideo na wysokich detalach. Wniosek jest jeden – jeśli posiadasz kartę graficzną o wydajności GeForce GTX 1650, 1650 Ti, 1660, 1660 Ti lub RTX 2060, 3050 lub 3060, postaw na monitor z rozdzielczością Full HD. Jeśli Twoja karta graficzna prezentuje wydajność podobną do GeForce RTX 2080, 2080 Ti, 3060, 3060 Ti, 3070, 3070 Ti lub nawet 3080 i 3080 Ti, zainteresuj się monitorami z rozdzielczością QHD. 4K UHD zarezerwowane są jedynie dla najmocniejszych układów na rynku.

Nie są to żadne restrykcje, bo nawet GeForce RTX 3050 zdoła uruchomić gry w rozdzielczości QHD, czy 4K, ale chcąc skorzystać z większości wodotrysków graficznych w grze i ustawić suwaki na ultra lub chociaż „wysokie” oraz utrzymać przy tym odpowiednią płynność bez stosowania sztuczek z obniżeniem rozdzielczości w najbardziej wymagających produkcjach na rynku, kategoryzacja w powyższy sposób ma sens.

Jaka matryca do gier?

Pozostaje również kwestia ogólna – reprodukcja kolorów, kąty widzenia, kontrast i jasność. Różne monitory prezentują różne wartości tych cech, a w szczególności w momencie, w którym zestawimy ze sobą różne matryce. Na łamach naszego portalu pojawił się już artykuł wyjaśniający różnicę między panelami VA, IPS i TN (jaka matryca dla gracza), dlatego ciekawskich odsyłamy do gotowego tekstu. Tutaj wspomnimy tylko o jednym. Najlepsze kąty widzenia zagwarantuje IPS. Najwyższy kontrast otrzymamy w VA (nie licząc OLED, czy telewizorów plazmowych), a najmniejszy czas reakcji – TN, choć dziś są od tego odstępstwa.

Rodzaje matryc w monitorach gamingowych:

• TN (Twisted Nematic) – najwęższe kąty widzenia, najmniejszy czas reakcji w tańszych urządzeniach, niska cena
• IPS – najszersze kąty widzenia, bardzo dobra reprodukcja kolorów, najwyższa częstotliwość odświeżania, względnie niski czas reakcji w droższych konstrukcjach
• VA – kąty widzenia szersze niż w TN, ale węższe niż w IPS, dobra reprodukcja kolorów, najwyższy kontrast (nie licząc OLED lub Plazmy), najwyższy czas reakcji (nie licząc najdroższych modeli na rynku)

Czas reakcji matrycy i input lag

Czas reakcji matrycy jest bezpośrednio związany ze wszystkimi monitorami, ale najbardziej przeszkadza w monitorach dla graczy. Wysoki czas reakcji matrycy przyczynia się do ewidentnego podczas ruchu na ekranie smużenia, co w szczególności przeszkadza podczas grania w produkcje dynamiczne, czyli nastawionych na rywalizacje shooterach. Dziś czas reakcji liczyć możemy w milisekundach, ale pomiar niestety nie jest standaryzowany. Oznacza to, że producent może skorzystać z agresywnego profilu matrycy i podać wynik liczbowy, by ogólnie opisać możliwości monitora. Do tego dochodzi również kilka metryk – na przykład MPRT, czy GtG. Zasada wyboru gamingowego monitora jednak się nie zmienia – im niższy czas reakcji, tym lepiej.

Najlepsze czasy reakcji, jeśli patrzeć przez pryzmat urządzeń niedrogich lub mainstreamowych, znajdziemy w monitorach z matrycą TN (Twisted Nematic). Jeśli natomiast chodzi o nieco droższe konstrukcje, podobne spotkać możemy w matrycach IPS, a jeśli chodzi o najbardziej wypasione – nawet w matrycach VA. Z tego też powodu ciężko jest określić, jaki monitor będzie najlepszy, ponieważ brakuje w tym równaniu jednej zmiennej – ceny.

Tak czy inaczej, jeśli chcemy uzyskać dostęp do niedrogiego monitora z jak najmniejszym czasem reakcji, warto skupić wzrok na przykład na iiyama G-Master GB2560HSU-B3 Red Eagle . Ten relatywnie tani wyświetlacz wyposażony w panel TN posiada nie tylko niski czas reakcji i input lag, ale również wysoką częstotliwość odświeżania, funkcje FreeSync Premium, rozdzielczość Full HD i wysoką jasność. W cenie poniżej 1000 zł idealnie nada się do wszelkiego rodzaju gier nastawionych na rywalizację sieciową.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB2560HSU-B3 Red Eagle najtaniej na Ceneo.pl

Gracze to jednak znacznie szersza grupa odbiorców. Oprócz tych, którzy lubują się we wszelkiego rodzaju strzelankach sieciowych znajdują się również ci, którzy spędzają czas przede wszystkim w grach dla pojedynczego gracza. Tutaj czas reakcji matrycy i input lag nie jest tak ważny, jak w przypadku pierwszym, a większą rolę może odgrywać kontrast, jasność, czy reprodukcja kolorów. Innymi słowy, ważniejsza jest immersja, a nie cyferki. Można zatem zastosować monitor IPS lub VA, nawet te tańsze, ponieważ takowe zaprezentują się od tej strony znacznie lepiej niż wyświetlacze z matrycą TN – szczególnie przy kątach widzenia i kontraście.

Częstotliwość odświeżania, czyli płynność ponad wszystko

Wspomniane wcześniej monitory sprzed kilkunastu lat, szczególnie te poniżej 1000 zł, wyposażone były w 60-Hercową matrycę i na całe szczęście technologia poszła w dobrym kierunku. Dziś w tej cenie znaleźć można świetne matryce z odświeżaniem 144 Hz, bo po pierwsze, te już nie są uważane za hi-endowe, a po drugie, koszt produkcji zmalał na tyle, a konkurencji na rynku jest tak dużo, że właściwie są tworzone hurtem. Częstotliwość odświeżania bezpośrednio wpływa na wrażenie płynności, co w szczególności poprawia komfort i nie mówimy tu tylko o grach, bo z benefitów tego rozwiązania można wykorzystać podczas przeglądania stron internetowych, pracy z tekstem i wszelkich innych zadań, jakie tylko przyjdą nam do głowy – może z wyjątkiem spoglądania na statyczny obraz.

Tak, jak w przypadku rozdzielczości, wysoka częstotliwość odświeżania nie jest darmowa. To znaczy musimy posiadać odpowiednio wydajny sprzęt, by z takowej skorzystać w grach. Liczba klatek na sekundę generowanych przez komputer bezpośrednio związana jest z częstotliwością odświeżania monitora. Wyświetlacz jedynie pozwala sprzętowi rozwinąć skrzydła i to przede wszystkim od tego drugiego zależy to, czy zauważymy jakiekolwiek różnice względem zwykłego, 60-Hercowego panelu. W przypadku rozdzielczości, najbardziej obciążonym elementem jest karta graficzna, bo to ona musi obsłużyć te kilka milionów pikseli na ekranie. W przypadku częstotliwości odświeżania natomiast, do całości dochodzi również procesor+RAM. Im lepszy procesor, tym więcej klatek na sekundę, czyli dokładnie tak samo, jak przy karcie graficznej.

Wysoką częstotliwość odświeżania, możemy jednak wykorzystać nie tylko w grach, ponieważ wyświetlając pulpit nie obciążamy podzespołów w takim stopniu jak właśnie podczas gry. Z tego też powodu, nawet jeśli nie posiadamy odpowiednio wydajnego sprzętu, warto pokusić się o taki ekran. Tylko jakie komponenty będą odpowiednie do gier, by te mogły wygenerować 144, 240 czy 360 klatek na sekundę? Na to pytanie znajdziecie odpowiedź w odpowiednich sekcjach – testy procesorów i testy kart graficznych.

Zbierając wszystko do kupy można przyjąć, że gracze z napiętym budżetem powinni kierować wzrok ku monitorom z co najmniej 75 Hz częstotliwością odświeżania. Takowym może być testowany przez nas iiyama G-Master G2440HSU Black Hawk, którego recenzje możecie przeczytać na łamach naszego portalu. Ten dziś kosztuje jednak 799 zł, co jeśli porównamy do typowo gamingowych konstrukcji z aktualnie dostępnych na rynku, może wydawać się kwotą nieco zawyżoną. Zawyżoną nie ze względu na konkurencję, a z tego powodu, że za 100 zł więcej otrzymamy znacznie lepszy monitor – iiyama G2466HSU Red Eagle. Ten wyposażony został w panel VA o częstotliwości odświeżania aż 165 Hz, co już na start dyskwalifikuje wszystkie monitory z 60-, czy nawet 75-Hercowymi matrycami. Jeśli zatem mamy naprawdę napięty budżet, druga propozycja będzie najlepsza, nawet jeśli nie posiadamy sprzętu zdolnego wygenerować takiej liczby klatek na sekundę w wymagających grach.

Kup monitor iiyama G2466HSU Red Eagle najtaniej na Ceneo.pl

Ci, którzy mają do wydania nieco więcej gotówki, choć nadal z określonym, bądź co bądź, niskim budżetem, polecamy przyjrzeć się monitorowi iiyama G-Master GB2570HSU-B1 Red Eagle. Ten wyposażony został w świetny panel Fast IPS o 165 Hz częstotliwości odświeżania, którego w recenzji chwaliliśmy nie tylko za najbardziej podstawową dla graczy rzecz, ale również za solidne wykonanie, dobre odwzorowanie kolorów, niski input lag, ergonomię i efektywny system overdrive.

Kup monitor iiyama G-Master GB2570HSU-B1 Red Eagle najtaniej na Ceneo.pl

Technologia synchronizacji obrazu - FreeSync, G-Sync, Adaptive Sync

Monitory gamingowe powinny być wyposażone w technologię synchronizacji obrazu (FreeSync, G-Sync, Adaptive Sync), ponieważ obok częstotliwości odświeżania to ona odpowiadać będzie za generowanie płynnego obrazu. Dziś praktycznie wszystkie monitory z najbardziej popularnego, mainstreamowego segmentu dla graczy posiadają taką właśnie technologię. Warto przy tym zainwestować w taki wyświetlacz, który uzyskał certyfikat FreeSync Premium lub Premium Pro, bo zagwarantuje to nam dodatek w postaci LFC – Low Framerate Compensation.

LFC jest bezpośrednio związany z płynnością i odpowiada za to, żeby FreeSync działał nawet wtedy, kiedy sprzęt nie jest w stanie wygenerować odpowiednio dużej liczby klatek na sekundę (zazwyczaj 48 fps lub wyżej, ale jest od tego mnóstwo odstępstw). W monitorach bez LFC, jeśli sprzęt na monitorze z FreeSync (na przykład z zakresem 48-144 Hz) nie generuje 48 lub więcej klatek na sekundę, technologia przestaje działać. LFC natomiast kompensuje spadek płynności i dubluje generowane przez kartę graficzną klatki. A zatem, jeśli nasz sprzęt generuje zaledwie 30 fps, LFC podwoi tę wartość do 60 fps i pozostanie tym samym w wymaganym przedziale FreeSync. Jak sprawdzić, czy dany monitor nieposiadający certyfikatu Premium lub Premium Pro wspiera LFC? Nic trudnego. Wystarczy wejść na oficjalną stronę producenta – tutaj.

FreeSync, FreeSync Premium i FreeSync Premium Pro - czym się różnią?

FreeSync w przeszłości działał jedynie z kartami graficznymi AMD Radeon, ale od 2019 roku technologia ta wspierana jest również przez karty graficzne NVIDIA GeForce (nie wszystkie). Certyfikat G-Sync compatible posiada wiele monitorów na rynku, a pełną ich listę znajdziesz tutaj, ale nawet te, które takowym pochwalić się nie mogą z reguły również wspierają to rozwiązanie. Sprawdź, jak działa FreeSync na kartach graficznych NVIDIA.

Ergonomia, złącza i dodatki

Oprócz typowej specyfikacji monitora, ważną kwestią są również różnego rodzaju dodatki. Najważniejsze są oczywiście złącza, dlatego przez kupnem danego urządzenia warto się upewnić, czy nasza karta graficzna oferuje wsparcie dla konkretnego wyjścia wideo. Standardem jest dziś zarówno HDMI, jak i DisplayPort (DisplayPort wymagany jest do uruchomienia FreeSync na kartach graficznych NVIDIA GeForce), a te z kolei mogą różnić się od siebie wersją. DisplayPort 1.0 i 1.1a oferują przepustowość maksymalną na poziomie 8,64 Gbps, co daje rozdzielczość 1080p przy 144 Hz lub 4K przy 30 Hz. DisplayPort 1.2 lub 1.2a to już 17,28 Gbps, czyli 1080p 240 Hz, 4k 75 Hz lub 5K 30 Hz. Sprawa jest oczywiście znacznie bardziej skomplikowana, ale pamiętać należy, że im wyższy numer, tym większe możliwości i to samo tyczy się również standardu HDMI. Nowoczesne karty graficzne wspierają zarówno HDMI 2.0 lub 2.1, jak i DisplayPort 1.4a.

Gamingowe monitory często mają do dyspozycji również złącza USB, do których podpiąć można praktycznie wszystko (myszka, klawiatura, słuchawki itp.), co może być po prostu wygodne. Oprócz tego, część urządzeń wspiera możliwość przesyłania obrazu lub ładowania – na przykład podłączonego do monitora ultrabooka.

Ergonomia nie dotyczy tylko monitorów gamingowych, ale jest w tej kategorii równie ważna. Możliwość zmiany położenia ekranu jest szczególnie istotnym elementem, jeśli nie posiadamy dedykowanego uchwytu. Monitory z funkcjonalną podstawką są z reguły nieco droższe od swoich odpowiedników, w których takowej nie zastosowano, ale warto, jeśli chcemy uzyskać najbardziej optymalną postawę przed komputerem.

W monitorach gamingowych znaleźć możemy również specjalne tryby pracy, podświetlenie i różnego rodzaju funkcje. W tym pierwszym znajdziemy na przykład tryb stroboskopowy, który ma za zadanie poprawić ostrość obrazu w ruchu, a właściwie subiektywne odczucia. Producenci mają z reguły swoje własne nazwy dla tej technologii, ale w monitorach iiyama nazywa się MBR. Dodatkowo w gamingowych wyświetlaczach znaleźć można funkcje podbijania cieni, czy generowania celownika.

Monitor gamingowy – jaki będzie najlepszy?

Poznaliśmy już wszystkie cechy monitorów gamingowych, a więc czas wybrać najlepszy. Ciężko to zrobić, ponieważ dzielić je należy na półki cenowe oraz kategorie. Tak czy inaczej, bazując na produktach jednego producenta, można w każdej kategorii polecić przynajmniej jeden.

Najlepszy tani monitor gamingowy dla e-sportowców

W tej kategorii niewątpliwie króluje iiyama G-Master G2560HSU Red Eagle (test). Monitor posiada wszystkie cechy dobrego gamingu – superszybką matrycę TN, odświeżanie 165 Hz, wsparcie dla FreeSync Premium (działa z kartami graficznymi NVIDIA GeForce), wysoką jasność, bogaty zestaw złączy, tryb MBR, solidne wykonanie i ergonomia.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB2560HSU-B3 najtaniej na Ceneo.pl

Najlepszy monitor gamingowy dla e-sportowców

Dla tych, którzy mają do wydania nieco więcej gotówki, iiyama przygotował G-Master GB2590HSU-B1 Gold Phoenix. W naszej recenzji chwaliliśmy go za bardzo szybką matrycę Fast IPS, dobre odwzorowanie kolorów, częstotliwość odświeżania na poziomie 240 Hz, ergonomię, niski input lag i wsparcie dla funkcji FreeSync Premium oraz możliwości połączenia.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB2590HSU najtaniej na Ceneo.pl

Duży i tani monitor dla gracza

Jeśli nasz budżet jest napięty, ale koniecznie chcemy uzyskać dostęp do monitora o większej przekątnej, a przy tym pozostać w sferze gamingu, warto zainteresować się monitorem iiyama G-Master GB2770HSU-B1 Red Eagle. To 27” jednostka z rozdzielczością Full HD i 165-Hercową matrycą Fast IPS. Oprócz tego monitor chwaliliśmy w recenzji za dobre odwzorowanie kolorów, niski input lag, jakość wykonania, ergonomię, niską cenę i wysoką jasność.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB2770HSU najtaniej na Ceneo.pl

Tani monitor do gier single player

Monitory do gier single player powinny mieć jak najlepszą jakość obrazu, ale co mają zrobić ci, którzy posiadają odpowiednio wydajnego komputera? Oczywiście zainwestować w standardowej rozdzielczości wyświetlacz. Takowym może być testowany przez nas iiyama G-Master GB2466HSU-B1 Red Eagle, czyli monitor z matrycą VA (165 Hz) o bardzo dobrym kontraście ze wsparciem dla funkcji FreeSync Premium.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB2466HSU najtaniej na Ceneo.pl

Monitor dla graczy z QHD i wysokim odświeżaniem

Jeszcze droższym monitorem jest polecany przez nas iiyama G-Master GB2770QSU-B1 Red Eagle. Ten pojawił się już w naszym teście i chwaliliśmy go za bardzo dobrą matrycę Fast IPS, dobre odwzorowanie kolorów z szerokim pokryciem gamutów, rozdzielczość (QHD) i częstotliwość odświeżania (165 Hz), niski input lag, jakość wykonania i ergonomię, wysoką jasność oraz wsparcie dla funkcji FreeSync Premium.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB2770QSU-B1 najtaniej na Ceneo.pl

Tani monitor dla graczy z rozdzielczością QHD

Jeśli nie zależy nam na częstotliwości odświeżania i mamy naprawdę napięty budżet, a przy tym chcemy koniecznie wejść do świata gamingu w 1440p, warto postawić na recenzowany przez nas iiyama G-Master G2740QSU Black Hawk. Chwaliliśmy go za dobrej jakości panel IPS QHD, odwzorowanie kolorów, dobry czas reakcji i cenę. Monitor pochwalić może się 75 Hz częstotliwością odświeżania.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master G2740QSU najtaniej na Ceneo.pl

Ultrapanoramiczny, zakrzywiony monitor do gier single player z HDR

Gry z kategorii single player stawiają przede wszystkim na immersję, dlatego warto zakupić coś, co zdecydowanie poprawi nasze wrażenia wizualne. Takowym monitorem może być ultrapanoramiczny iiyama G-Master GB3466WQSU Red Eagle, którego w recenzji chwaliliśmy za świetną, zakrzywioną matrycę VA o rozdzielczości UWQHD i częstotliwość odświeżania na poziomie 144 Hz. Oprócz tego mamy niski input lag, wsparcie dla FreeSync Premium Pro, solidne wykonanie i ergonomię, USB Hub 3.0, szerokie pokrycie barw i tryb stroboskopowy.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB3466WQSU najtaniej na Ceneo.pl

Ultrapanoramiczny IPS do gier z wysoką częstotliwością odświeżania

Jeśli nie lubimy ekranów zakrzywionych, ale nadal chcemy skorzystać z dobrodziejstw ultrapanoramicznych wyświetlaczy, warto zdecydować się na testowanego przez nas iiyama G-Master GB3461WQSU Red Eagle. Ten chwaliliśmy za wysoką rozdzielczość, ogromną przestrzeń roboczą z funkcją PiP i PbP, solidne wykonanie, wysoką częstotliwość odświeżania (144 Hz), USB Hub 3.0, funkcję FreeSync Premium, ergonomię i precyzyjne odwzorowanie kolorów.

Kup monitor gamingowy iiyama G-Master GB3461WQSU najtaniej na Ceneo.pl

Artykuł powstał we współpracy z iiyama - czołowym producentem monitorów na rynku.